Powództwo przeciwegzekucyjne może złożyć zarówno dłużnik, jak i jego małżonek, przeciwko któremu sąd nadał tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. Po wniesieniu powództwa sąd rozpoznaje żądanie dłużnika po przeprowadzeniu rozprawy. Orzeczenie zapada w formie wyroku, od którego stronom służy apelacja.
Jaki sąd
Sądem, który będzie rozpatrywał powództwo przeciwegzekucyjne, jest ten, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja. Ważne jest także, jaka jest wartość prowadzonej egzekucji. Jeżeli jest ona mniejsza lub równa kwocie 75 tys. zł, właściwy będzie sąd rejonowy. Natomiast jeżeli wartość przedmiotu sporu przewyższa 75 tys. zł, powództwo należy skierować do sądu okręgowego. Jak z tego wynika, w przypadku egzekucji prowadzonej na przykład przez komornika ze Świdnicy przy wartości egzekwowanej należności wynoszącej 70 tys. zł, pozew trzeba złożyć do Sądu Rejonowego w Kłodzku. Natomiast, gdyby egzekwowana należność wynosiła 75 100 zł, to właściwym do rozpatrzenia powództwa byłby Sąd Okręgowy w Świdnicy, ponieważ właśnie on obejmuje obszar właściwości sądu rejonowego w Kłodzku. Należy jednak pamiętać, że dłużnik może złożyć taki pozew zanim jeszcze zostanie przeciwko niemu wszczęta egzekucja. W takim przypadku powództwo będzie rozpatrywał sąd I instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Wymagania formalne
Pozew musi spełniać podstawowe wymogi formalne. Oznacza to, że powinno się w nim znaleźć oznaczenie sądu, dane i adres stron, dokładne określenie żądania pozwu. Bardzo ważne jest także dokładne określenie tytułu wykonawczego, którego pozbawienia wykonalności żądamy. Trzeba więc pamiętać o podaniu sygnatury akt orzeczenia, określeniu daty, w jakiej został wydany, a także wskazaniu stron, które brały udział w postępowaniu, czyli powoda i pozwanego. Następnym ważnym elementem powództwa przeciwegzekucyjnego jest podanie dowodów na poparcie wskazanych okoliczności. Pozew należy także własnoręcznie podpisać. Należy zaznaczyć, że powód musi zgłosić wszystkie zarzuty, jakie w dacie wniesienia powództwa mógł podać. Jeżeli bowiem tego nie zrobi, nie będzie mógł z nich skorzystać w dalszym toku postępowania.
Pozew dłużnika
Kodeks postępowania cywilnego wskazuje dwie sytuacje, w których dłużnik ma prawo żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Po pierwsze, może to zrobić, gdy przeczy zdarzeniom, na podstawie których nadano tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. Należy jednak pamiętać, że ta podstawa nie odnosi się do orzeczenia pochodzącego od sądu. Orzeczenie sądu stanowiące tytuł wykonawczy korzysta bowiem z powagi rzeczy osądzonej, a ponadto służą od niego środki zaskarżenia, takie jak zażalenie czy apelacja. Tak więc dłużnik w tym trybie może kwestionować jedynie obowiązki stwierdzone bankowym tytułem egzekucyjnym lub aktem notarialnym. W ten sposób dłużnik może także zaprzeczyć zdarzeniu przejścia na niego obowiązku stwierdzonego w klauzuli wykonalności.
Drugą przesłanką pozwalającą na wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego jest fakt, iż po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, na skutek którego zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane. Jako przykład można tutaj podać sytuację, w której dłużnik, po wydaniu przeciwko niemu orzeczenia oraz nadaniu mu klauzuli wykonalności, zapłacił całą należność wierzycielowi, a ten pomimo tego wniósł przeciwko dłużnikowi wniosek do komornika. Tak więc, jeżeli podstawą prowadzonej egzekucji jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo przeciwegzekucyjne na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy. Podstawą pozwu może być również zarzut spełnienia świadczenia, ale pod warunkiem, że nie przedstawiał tego zarzutu w trakcie poprzedniego procesu. Ponadto, może się zdarzyć, że świadczenie, będące podstawą egzekucji ulegnie przedawnieniu. Taki fakt również uzasadnia wniesienie takiego powództwa.
Ważne!
Dłużnik może wnieść w pozwie, aby rozprawa odbyła się także wówczas, jeśli on nie będzie na niej obecny. Jeżeli takiego wniosku w pozwie nie zawrze, sąd w przypadku jego nieobecności na rozprawie, odroczy termin rozprawy
Pozew małżonka dłużnika
O pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności może także wystąpić do sądu małżonek dłużnika. Prawo dopuszcza taką możliwość w dwóch sytuacjach. Pierwsza występuje w przypadku, gdy sąd nadał przeciwko małżonkowi klauzulę wykonalności. Ważna jest tutaj podstawa prawna, na podstawie której sąd nadał taką klauzulę. Małżonek dłużnika może bowiem złożyć powództwo przeciwegzekucyjne w tym trybie tylko wówczas, gdy sąd nadał orzeczeniu klauzulę wykonalności przeciwko niemu na podstawie wykazania przez wierzyciela, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.
W pozwie
warto zgłosić wszystkie zarzuty, ponieważ do pominiętych nie można się odwoływać w dalszym toku postępowania
Dla przykładu można tutaj podać sytuację, w której dłużnik pożycza pieniądze od kolegi, a jego współmałżonek o tym wie i godzi się na to. Należy dodać, że w tym trybie małżonek dłużnika może podnieść zarzuty nie tylko jemu przysługujące z mocy prawa, ale także te, których dłużnik wcześniej nie mógł podnieść.
Małżonek dłużnika może także wnieść powództwo przeciwegzekucyjne podnosząc zarzut wyłączenia lub ograniczenia jego odpowiedzialności w związku z zawarciem przez niego z dłużnikiem umowy majątkowej małżeńskiej. Może to zrobić jednak tylko wówczas, gdy o jej zawarciu oraz o rodzaju umowy wiedział wierzyciel.
Wzór pozwu o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalnościKliknij aby zobaczyć ilustrację.
MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ
malgorzata.kryszkiewicz@infor.pl