Wtym roku podatnicy, którzy nie chcą zaciągać kredytów w banku, będą mogli pożyczyć pieniądze przez internet od osoby fizycznej. Takimi usługami będą zajmować się dwa tworzone serwisy Monetto.pl i Finansowo.pl. Wydawać by się mogło, że internet będzie więc świetnym sposobem na uniknięcie kontaktów z bankami. Jednak z pewnością nie będzie sposobem na uniknięcie kontaktów z fiskusem. Zaciągając pożyczkę od osoby fizycznej przez internet, trzeba będzie zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych i złożyć w urzędzie skarbowym odpowiednią deklarację.
Działania sporadyczne
Istotą działalności nowych serwisów pożyczkowych ma być umożliwienie kontaktu potencjalnym pożyczkobiorcom i osobom chcącym ulokować swój kapitał w drodze udzielenia oprocentowanej pożyczki, jednak nieprowadzącym działalności w tym zakresie.
Michał Bator, doradca podatkowy w White & Case, wyjaśnił, że transakcje dokonywane sporadycznie, bez zamiaru wielokrotnego ich wykonywania, nie są uznawane za działalność gospodarczą kreującą podatnika VAT. W rezultacie wszelkiego rodzaju prywatne pożyczki udzielane sporadycznie nie są traktowane jako usługi pośrednictwa finansowego wykonywane przez podatnika VAT i w efekcie podlegają - co do zasady - opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) ze stawką 2 proc.
- Opodatkowaniu podlegać będzie pożyczkobiorca, który w ciągu trzech kolejnych lat uzyskał pożyczki przekraczające 5 tys. zł od jednego pożyczkodawcy lub 25 tys. zł od wielu pożyczkodawców - argumentował Michał Bator.
Dodał też, że zwolnione od podatku są - niezależnie od kwoty - pożyczki udzielone w ramach najbliższej rodziny, np. pomiędzy rodzicami a dziećmi, małżonkami, rodzeństwem. Korzystanie ze zwolnienia dla najbliższej rodziny wymaga zachowania niezbędnych wymogów formalnych: pożyczka musi zostać udokumentowana przelewem bankowym oraz złożeniem specjalnej deklaracji w urzędzie skarbowym w terminie 14 dni.
- Niezależnie od kwestii podatku od czynności cywilnoprawnych wynagrodzenie pożyczkodawcy w postaci odsetek będzie podlegało opodatkowaniu 19-proc. podatkiem dochodowym od przychodu z kapitałów pieniężnych - ostrzegał Michał Bator.
Pośrednictwo instytucji
Sposób opodatkowania dochodu z tytułu udzielania internetowych pożyczek nie powinien różnić się od opodatkowania pożyczek udzielanych w tradycyjny sposób. Zdaniem Tomasza Rysiaka, prawnika z kancelarii Magnusson, oznacza to, że do kwot otrzymanych odsetek zastosowanie znajdzie 19-proc. stawka podatku dochodowego. Dodatkowo, w zależności od statusu podmiotu udzielającego pożyczki, dana transakcja zostanie opodatkowana 2-proc. stawką PCC lub też będzie zwolniona z VAT w przypadku profesjonalnego prowadzenia działalności w tym zakresie.
Profesjonalne udzielanie pożyczek będzie miało miejsce m.in. w przypadku istnienia instytucji pośredniczącej w udzielaniu pożyczki pomiędzy dwiema osobami fizycznymi.
- Obowiązek podatkowy w PCC spoczywa na biorącym pożyczkę, co może oznaczać konieczność każdorazowego sprawdzania przez pożyczkobiorcę podatkowego statusu podmiotu udzielającego pożyczki - radził Tomasz Rysiak.
Wpływ wielu czynników
Kwestia opodatkowania pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych może być uzależniona od wielu czynników. Katarzyna Bieńkowska, doradca podatkowy w Dewey & LeBoeuf, uważa, że co do zasady pożyczki, niezależnie od formy ich udzielenia, podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 2 proc. Dotyczy to w szczególności przypadków, gdy umowa pożyczki zawarta zostałaby w Polsce, czy też pożyczka będzie wykonywana w Polsce np. poprzez rachunek bankowy w polskim banku.
- Już w związku z tym mogą powstać wątpliwości w przypadku, gdyby pożyczki były udzielane przez internet od podmiotów zagranicznych. Problematyczne może być ustalenie, gdzie została zawarta umowa oraz gdzie jest wykonywana. Zasady opodatkowania pożyczek będą także ściśle zależeć od statusu podmiotów uczestniczących w transakcji - uważa Katarzyna Bieńkowska.
Według naszej rozmówczyni, pożyczka mogłaby korzystać ze zwolnienia od podatku, jeżeli byłaby traktowana jako usługa pośrednictwa finansowego, opodatkowana (zwolniona z) VAT (nawet jeżeli byłaby to usługa świadczona poza systemem bankowym). Czynności cywilnoprawne opodatkowane VAT (lub z niego zwolnione) podlegają zwolnieniu z PCC.
- Zwolnienie z PCC jest przewidziane także w odniesieniu do pożyczek udzielanych przez zagranicznych przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek - wyjaśniła Katarzyna Bieńkowska.
Bank w sieci
Także banki i instytucje pożyczkowe wykorzystują internet w celu dotarcia do klientów. Michał Bator podkreślił, że tworzone są strony internetowe do wypełniania wniosku o pożyczkę. Po dokonaniu oceny ryzyka kredytowego i akceptacji klienta instytucja pożyczkowa wysyła mu komplet dokumentów do podpisania.
- Tego rodzaju pożyczki są opodatkowane na takich samych zasadach jak pożyczki udzielane przez instytucje pożyczkowe. Instytucje te prowadzą działalność i są podatnikami VAT, jednak działalność w zakresie udzielania pożyczek to usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z VAT - dodał Michał Bator.
Wskazał też, że umowy, w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu ich zawarcia działa jako podatnik VAT, nie są opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Pożyczka udzielona przez bank lub instytucję pożyczkową jest zwolniona z VAT i nie podlega PCC.
Ważne!
Pożyczki przez internet będą udzielane bez pośrednictwa banków. Warunki spłaty będą ustalały strony. Nie będzie można pożyczyć jednorazowo więcej niż 25 tys. zł, a oprocentowanie nie będzie mogło przekraczać 26 proc. rocznie
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Rozliczanie pożyczek
PCC-3 taką deklarację będzie musiał złożyć pożyczkobiorca w urzędzie skarbowym. Deklarację należy złożyć w terminie 14 dni od momentu powstania obowiązku podatkowego
EWA MATYSZEWSKA