REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ustalić emeryturę z nową kwotą bazową

inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Osoby, które nabyły wcześniej prawo do emerytury lub renty, mogą mieć ustaloną tzw. część socjalną tych świadczeń od aktualnej kwoty bazowej. Muszą udowodnić, że  byli ponownie zatrudnieni przez co najmniej 30 miesięcy.

 

Osoby, którym ZUS oblicza świadczenie od podstawy wymiaru pobieranej wcześniej renty lub emerytury, mogą mieć ustaloną jego tzw. część socjalną od aktualnie obowiązującej kwoty bazowej. W tym celu muszą udowodnić, że po nabyciu prawa do poprzedniej emerytury lub renty byli ubezpieczeni przez co najmniej 30 miesięcy.

Najwięcej wariantów ustalenia wysokości emerytury ma osoba, która wcześniej miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawę wymiaru emerytury może stanowić:

- podstawa wymiaru renty (w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty) albo

- podstawa wymiaru ustalona na nowo (patrz ramka).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PODSTAWA WYMIARU ŚWIADCZENIA

Podstawę wymiaru emerytury i renty może być ustalona:

-  z 10 kolejnych lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie,

- z 20 lat kalendarzowych, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem złożenia wniosku o świadczenie.

REKLAMA

Przy obliczaniu emerytury dla osoby, która miała wcześniej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, ZUS, niezależnie od tego o co wnioskuje świadczeniobiorca, wybiera dla niego wariant najkorzystniejszy. Gdy najlepszym rozwiązaniem jest obliczenie emerytury od podstawy wymiaru ustalonej na nowo, ZUS oblicza zarówno wysokość tej podstawy, jak i wysokość emerytury od nowej kwoty bazowej, obowiązującej w dacie przyznania emerytury. Datą przyznania emerytury jest dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę lub powstania prawa do tego świadczenia (jeśli spełnienie ostatniego z wymaganych do przyznania świadczenia warunków nastąpiło po zgłoszeniu wniosku).

Jeśli natomiast korzystniejszym dla osoby zainteresowanej wariantem jest obliczenie wysokości emerytury od podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, wówczas, co oczywiste, podstawa wymiaru emerytury ustalona jest od tej samej starej kwoty bazowej, którą ZUS zastosował przy ostatnim obliczaniu pierwszego z tych świadczeń.

Część socjalna emerytury

W wyniku ustalenia podstawy wymiaru świadczenia dla osoby przechodzącej z renty na emeryturę ZUS oblicza jego wysokość, według wzoru przedstawionego niżej.

WYSOKOŚĆ TZW. STAREJ EMERYTURY

Emerytura wynosi:

- 24 proc. kwoty bazowej,

- po 1,3 proc. podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,

- po 0,7 proc. podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy.

Ze wzoru wynika, że jednym ze składników emerytury obliczanej dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., a także niektórych urodzonych w latach 1949-1968, jest tzw. część socjalna świadczenia, która wynosi 24 proc. kwoty bazowej. Do czasu wejścia w życie nowelizacji ustawy emerytalnej, tj. do 1 lipca 2004 r., istniały wątpliwości, od jakiej kwoty bazowej należy obliczać część socjalną emerytury w analizowanej sytuacji. Początkowo ZUS uwzględniał we wszystkich tego typu przypadkach kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia renty. Praktyka ta uległa następnie zmianie pod wpływem uchwały Sądu Najwyższego z 29 października 2002 r., zgodnie z którą przy ustalaniu na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (...) wysokości emerytury osoby, która miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i która żąda przyjęcia za podstawę wymiaru emerytury podstawy wymiaru renty (art. 21 ust. 1 pkt 1 tej ustawy), składnik emerytury wynoszący 24 proc. kwoty bazowej oblicza się na podstawie kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę (III UZP 7/02, OSNP 2003/2/42). Wspomniana nowelizacja ustawy emerytalnej wyraźnie określiła, kiedy ZUS powinien uwzględnić starą, a kiedy nową kwotę bazową. Tak zwaną część socjalną emerytury oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających aż do dnia nabycia do niej prawa. Taką samą zasadę stosuje się wówczas, gdy podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru emerytury przyjęta do obliczenia świadczenia przedemerytalnego.

Nowa kwota bazowa

REKLAMA

Od zasady, że część socjalną emerytury przyznawanej po rencie oblicza się przy zastosowaniu starej kwoty bazowej wprowadzony został wyjątek. Dotyczy on osób, które po nabyciu uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy podlegały co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W takiej sytuacji część socjalną nowego świadczenia ZUS oblicza przy zastosowaniu nowej kwoty bazowej, obowiązującej w dacie przyznania emerytury. Również i to rozwiązanie stosuje się w sytuacji ustalenia prawa do emerytury osobie uprawnionej wcześniej do świadczenia przedemerytalnego.

Należy podkreślić, że przy ustalaniu 30-miesięcznego okresu ubezpieczenia społecznego lub ubezpieczeń emerytalnego i rentowych ZUS uwzględnia także okresy podlegania dobrowolnym ubezpieczeniom oraz okresy pobierania świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa, a także wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy.

Emerytura po emeryturze, renta po rencie

Obowiązujące przepisy przewidują możliwość skutecznego zgłoszenia wniosku o emeryturę przez osobę, która ma już ustalone prawo do tego rodzaju świadczenia, jak również ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy przez osobę, która ma już przyznane takie świadczenie na podstawie innych przepisów niż to, o które się obecnie ubiega albo też ma ustalone prawo do emerytury. Przykładowo osoba uprawniona do wcześniejszej emerytury może zgłosić wniosek o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym, a osoba uprawniona do emerytury lub do renty z powodu tzw. ogólnego stanu zdrowia na podstawie ustawy emerytalnej może zgłosić wniosek o rentę wypadkową przysługującą na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W przypadku gdy ZUS ustala prawo do emerytury po emeryturze, renty po rencie lub renty po emeryturze nie ma możliwości obliczenia na nowo podstawy wymiaru wnioskowanego świadczenia (podstawa ta może być jedynie przeliczona na ogólnych zasadach). ZUS przyjmuje więc zawsze do ustalenia wysokości nowego świadczenia odpowiednio zwaloryzowaną podstawę wymiaru poprzedniej emerytury lub renty. Jeśli jednak świadczeniobiorca po przyznaniu poprzedniej emerytury lub renty podlegał ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym co najmniej przez okres 30 miesięcy, podobnie jak w przypadku obliczenia emerytury po rencie, tzw. część socjalna nowo przyznawanego świadczenia może być ustalona od kwoty bazowej obowiązującej w dacie przyznania nowego świadczenia. Należy jednak podkreślić, że zastosowanie takiego rozwiązania możliwe jest tylko wtedy, gdy co najmniej 30-miesięczny okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przypada w całości po przyznaniu emerytury (renty) bezpośrednio poprzedzającej przyznawane obecnie świadczenie.

Warto też podkreślić, że możliwość przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy osobie uprawnionej do tego rodzaju świadczenia i ustalenia części socjalnej od nowej kwoty bazowej nie dotyczy przypadków, w których nastąpiło ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres albo przywrócenie prawa do renty w związku z ponownym powstaniem niezdolności do pracy w ciągu 18 miesięcy od ustania tego prawa.

PRZYKŁAD: NOWA KWOTA BAZOWA DO OBLICZENIA CZĘŚCI SOCJALNEJ EMERYTURY

Marek K. od maja 2000 r. do listopada 2007 r. pobierał wypadkową rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W listopadzie 2007 r., po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego, złożył wniosek o przyznanie emerytury. Okazało się, że najkorzystniejszym dla niego wariantem obliczenia wysokości emerytury będzie ustalenie jej od zwaloryzowanej podstawy wymiaru dotychczas pobieranej renty. Marek K. pozostawał w stosunku pracy w okresie od 1 lipca 2002 r. do 30 czerwca 2003 r. oraz od 1 marca 2004 r. do 31 grudnia 2006 roku. Przez pierwsze sześć miesięcy 2006 r. chorował i pobierał najpierw wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, a następnie zasiłek chorobowy. Przy ustalaniu 30 miesięcy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po przyznaniu renty ZUS uwzględnił mu zarówno okresy wykonywania pracy, jak i okresy pobierania świadczeń chorobowych. W związku, iż Marek K. po nabyciu prawa do renty podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, część socjalna emerytury mogła być ustalona przy zastosowaniu nowej kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę wynoszącej 2059,92 zł.

PRZYKŁAD: WYSOKOŚĆ EMERYTURY PRACOWNICZEJ PO NAUCZYCIELSKIEJ

Barbara T. od 1999 roku pobierała emeryturę nauczycielską bez względu na wiek przyznaną na podstawie Karty Nauczyciela. W okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2006 r. pozostawała w zatrudnieniu podlegając z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W listopadzie 2007 r. ukończyła wiek 55 lat uprawniający ją do wcześniejszej emerytury pracowniczej przewidzianej w art. 29 ustawy emerytalnej. Ponieważ spełniła pozostałe warunki do jej przyznania, a po nabyciu uprawnień do poprzedniego świadczenia podlegała ubezpieczeniom przynajmniej przez 30 miesięcy, ZUS ustalił jej wcześniejszą emeryturę przy zastosowaniu aktualnie obowiązującej kwoty bazowej.

PRZYKŁAD: KONIECZNY 30-MIESIĘCZNY OKRES ZATRUDNIENIA PO PRZYZNANIU ŚWIADCZENIA

Kobieta miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1996 roku. Po przyznaniu tego świadczenia pracowała przez cztery lata. Od marca 2001 r. pobiera wcześniejszą emeryturę i nie jest już nigdzie zatrudniona. W styczniu 2008 r. zamierza złożyć wniosek o przyznanie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym. ZUS ustali jej prawo do tego świadczenia, ale części socjalnej emerytury nie obliczy od nowej kwoty bazowej, gdyż 30-miesięczny okres podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym nie przypada po przyznaniu poprzednio pobieranego świadczenia.

PRZYKŁAD: PRZYWRÓCENIE PRAWA DO RENTY

Karol K. pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy od stycznia 2002 r. do końca 2006 roku. W czasie posiadania uprawnień do renty cały czas był zatrudniony i podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Prawo do renty ustało, gdyż lekarz orzecznik stwierdził, że świadczeniobiorca jest zdolny do pracy. W maju 2007 r. Karol K. ponownie zgłosił wniosek o rentę. Tym razem lekarz orzecznik ZUS stwierdził niezdolność do pracy, a ZUS przywrócił mu prawo do renty. Mimo że w latach 2002-2006 świadczeniobiorca podlegał ubezpieczeniom, ZUS nie mógł ustalić części socjalnej renty od nowej kwoty bazowej, gdyż nie przyznał mu nowego świadczenia, a jedynie przywrócił prawo do poprzednio pobieranego.

MAREK OPOLSKI

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 21 ust. 1 pkt 1, art. 29, art. 53. art. 62 ust. 1a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ceny 2025: Ile kosztuje wykończenie mieszkania (pod klucz) u dewelopera?

Czy deweloperzy oferują wykończenie mieszkań pod klucz? W jakiej cenie? Jak wielu nabywców się na nie decyduje? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Unijne rozporządzenie DORA już obowiązuje. Które firmy muszą stosować nowe przepisy od 17 stycznia 2025 r.?

Od 17 stycznia 2025 r. w Unii Europejskiej zaczęło obowiązywać Rozporządzenie DORA. Objęte nim podmioty finansowe miały 2 lata na dostosowanie się do nowych przepisów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT. Na niespełna miesiąc przed ostatecznym terminem wdrożenia zmian Europejski Bank Centralny opublikował raport SREP (Supervisory Review and Evaluation Process) za 2024 rok, w którym ze wszystkich badanych aspektów związanych z działalnością banków to właśnie ryzyko operacyjne i teleinformatyczne uzyskało najgorsze średnie wyniki. Czy Rozporządzenie DORA zmieni coś w tym zakresie? Na to pytanie odpowiadają eksperci Linux Polska.

Kandydaci na prezydenta 2025 [Sondaż]

Którzy kandydaci na prezydenta w 2025 roku mają największe szanse? Oto sondaż Opinia24. Procenty pierwszej trójki rozkładają się następująco: 35,3%, 22,1% oraz 13,2%.

E-doręczenia: 10 najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi

E-doręczenia funkcjonują od 1 stycznia 2025 roku. Przedstawiamy 10 najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi ekspertki. Jakie podmioty muszą posiadać adres do e-doręczeń? Czy w przypadku braku odbioru przesyłek z e-doręczeń w określonym czasie będzie domniemanie doręczenia?

REKLAMA

Brykiety drzewne czy drewno kawałkowe – czym lepiej ogrzewać dom i ile to kosztuje? Zestawienie kaloryczności gatunków drewna

Każdy rodzaj paliwa ma swoje mocne strony. Polska jest jednym z większych producentów brykietów w Europie i znaleźć u nas można bardzo szeroką ich gamę. Brykietowanie to proces, który nadaje drewnu nową strukturę, zagęszcza je. Brykiet tej samej wielkości z trocin dębowych ma taką samą wagę jak z trocin sosnowych czy świerkowych. Co więcej, brykiet z trocin iglastych ma wyższą wartość kaloryczną, ponieważ drewno iglaste, niezależnie od lekkiej wagi, tak naprawdę jest bardziej kaloryczne od liściastego. Do tego jeśli porównamy polano i brykiet o tej samej objętości, to brykiet jest cięższy od drewna.

Ratingi ESG: katalizator zmian czy iluzja postępu?

Współczesny świat biznesu coraz silniej akcentuje znaczenie ESG jako wyznacznika zrównoważonego rozwoju. W tym kontekście ratingi ESG odgrywają kluczową rolę w ocenie działań firm na polu odpowiedzialności środowiskowe, społecznej i zarządzania. Ale czy są one rzeczywistym impulsem do zmian, czy raczej efektowną fasadą bez głębszego wpływu na biznesową rzeczywistość? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Transfer danych osobowych do Kanady – czy to bezpieczne? Co na to RODO?

Kanada to kraj, który kojarzy się nam z piękną przyrodą, syropem klonowym i piżamowym shoppingiem. Jednak z punktu widzenia RODO Kanada to „państwo trzecie” – miejsce, które nie podlega bezpośrednio unijnym regulacjom ochrony danych osobowych. Czy oznacza to, że przesyłanie danych na drugi brzeg Atlantyku jest ryzykowne?

Chiński model AI (DeepSeek R1) tańszy od amerykańskich a co najmniej równie dobry. Duża przecena akcji firm technologicznych w USA

Notowania największych amerykańskich firm związanych z rozwojem sztucznej inteligencji oraz jej infrastrukturą zaliczyły ostry spadek w poniedziałek, w związku z zaprezentowaniem tańszego i wydajniejszego chińskiego modelu AI, DeepSeek R1.

REKLAMA

Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka a dokumentacja pracownicza rodzica. MRPiPS odpowiada na ważne pytania

Po co pracodawcy dostęp do całości orzeczenia o niepełnosprawności dziecka? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na wątpliwości Rzeczniczki Praw Dziecka. Problem dotyczy dokumentowania prawa do dodatkowego urlopu wychowawczego rodzica dziecka z niepełnosprawnością.

2500 zł dla nauczyciela (nie każdego) - na zakup laptopa. MEN: wnioski do 25 lutego 2025 r. Za droższy model trzeba będzie dopłacić samemu

Nauczyciele szkół ponadpodstawowych i klas I-III szkół podstawowych mogą od poniedziałku 27 stycznia 2025 r. składać wnioski o bon na zakup sprzętu w programie "Laptop dla nauczyciela" – poinformowali ministra edukacji Barbara Nowacka i wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Na złożenie wniosków nauczyciele mają 30 dni (do 25 lutego 2025 r. – PAP), kolejne 30 dni przeznaczone będzie na ich rozpatrzenie. Bony mają być wręczane w miesiącach kwiecień-maj 2025 r., a wykorzystać je będzie można do końca 2025 roku.

REKLAMA