W rozliczeniu podatkowym za 2007 rok rodzice po raz pierwszy skorzystają z prawa do pomniejszenia podatku z tytułu wychowywania dzieci. Zamiast pierwotnie wprowadzonych 120 zł odliczą aż 1145,08 zł na każde dziecko. Dzięki uldze 16 z 23 mln podatników PIT w ogóle nie zapłaci podatku dochodowego. Podatkowa preferencja będzie stanowiła zatem formę realnego wsparcia dla rodzin wychowujących dzieci. Pomniejszając należny podatek o kwotę ulgi na dzieci, trzeba mieć jednak świadomość, że może to spowodować utratę przez rodzinę prawa do korzystania z pomocy przyznawanej poza systemem podatkowym, czyli z zasiłku rodzinnego.
Wysokość dochodu
Ewelina Bobrus, prawnik, ekspert podatkowy w Kancelarii Nowakowski i Wspólnicy, wyjaśnia, że zgodnie z ustawą z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych warunkiem przyznania takiego świadczenia jest osiągnięcie określonego dochodu. Za dochód należy natomiast uznać przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Marek Kolibski, doradca podatkowy z Kancelarii Ożóg i Wspólnicy wskazuje, że zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 504 zł. Zgodnie z definicją dochodu z ustawy o świadczeniach rodzinnych, jest to kwota netto.
- W przypadku gdy skorzystanie z ulgi rodzinnej spowoduje to, że podatnik w ogóle nie zapłaci podatku dochodowego lub zapłaci minimalną kwotę, automatycznie podwyższy się jego dochód ustalany na potrzeby ustawy o świadczeniach rodzinnych. W konsekwencji osiągnięty dochód może uniemożliwić przyznanie świadczenia rodzinnego - mówi Ewelina Bobrus.
Zerowy podatek
Potwierdza to Krzysztof Biernacki, prawnik, ekspert podatkowy w Kancelarii Prawa Gospodarczego Koksztys z Wrocławia. Zdaniem naszego rozmówcy ostatnia nowelizacja ustawy o PIT, przez zwiększenie kwoty odliczenia na każde dziecko do wysokości 1145,08 zł będzie wpływać na wielkość dochodu stanowiącego podstawę przyznania świadczeń w oparciu o ustawę o świadczeniach rodzinnych.
- Mając na uwadze, że to osoby o relatywnie niewielkich dochodach ubiegają się o zasiłek rodzinny, pomniejszenie ich dochodu o podatek należny, który ze względu na znaczną kwotę odliczenia może obniżyć wartość podatku do zera, prowadzić będzie ostatecznie do wzrostu przychodu o tę wartość podatku należnego, która w ubiegłych latach była płacona, a która obecnie zostanie pomniejszona kwotą odliczenia - wyjaśnia ekspert. Zwraca uwagę, że stosunkowo niska kwota maksymalna, uprawniająca do ubiegania się o zasiłek rodzinny, może w praktyce prowadzić do jej przekroczenia uniemożliwiającego ubieganie się o zasiłek.
- Opisana powyżej konsekwencja jest kolejnym przykładem braku spójności wprowadzanych przepisów podatkowych z innymi dziedzinami prawa - ocenia Krzysztof Biernacki.
Podatnik zdecyduje
Marek Kolibski podkreśla, że konstrukcja nowej ulgi na dzieci jest skierowana do osób, które płacą podatki, a najlepiej dość duże. Aby bowiem móc z ulgi skorzystać, należy najpierw podatek zapłacić. Będzie on następnie zwracany przez urząd skarbowy po złożeniu rocznego rozliczenia (np. PIT-37). Ekspert dodaje, że przykładowo matka samotnie wychowująca dwoje dzieci może uzyskać zwrot podatku w wysokości 2290,16 zł. Aby móc taką korzyść uzyskać w pełnej wysokości, jej dochody powinny wynosić miesięcznie około 1,9 tys. zł netto, tj. rocznie około 33 tys. zł netto.
- Osoba, która nie możne w pełni wykorzystać tej ulgi, może uzyskać inne korzyści od państwa, np. zasiłek rodzinny - mówi Marek Kolibski.
Ekspert wskazuje, że przykładowa kwota zasiłku rodzinnego to 48 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia piątego roku życia. Jednak już np. dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego wynosi 400 zł miesięcznie, natomiast dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka - 170 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340 zł na wszystkie dzieci.
- Wynika z tego, że każda osoba powinna szczegółowo wyliczyć, ile może zyskać otrzymując zwrot podatku, a ile zasiłek rodzinny wraz z dodatkami do niego, z tym że aby odzyskać całą kwotę podatku, trzeba zarabiać o wiele więcej niż wynosi próg dochodów dla pomocy państwa dla rodzin - twierdzi nasz rozmówca.
Okresy zasiłkowe
Warto podkreślić, że rodzinom korzystającym z zasiłku rodzinnego nie grozi utrata już przyznanego świadczenia. Okres zasiłkowy ustala się od 1 września do 31 sierpnia następnego roku kalendarzowego. Odpisując ulgę na dzieci w deklaracji podatkowej za 2007 rok można stracić możliwość otrzymania zasiłku dopiero w następnym okresie zasiłkowym. W okresie od 1 września 2008 r. do 31 sierpnia 2009 r. prawo do świadczeń rodzinnych będzie bowiem ustalane na podstawie dochodu uzyskanego przez rodzinę w roku kalendarzowym 2007.
Krzysztof Biernacki zwraca uwagę, że maksymalne kwoty dochodu, uprawniające do ubiegania się o zasiłek, są weryfikowane co trzy lata. Ostatnia taka weryfikacja miała miejsce w 2006 roku.
- Oznacza to, że poza nowelizacją samej ustawy o świadczeniach rodzinnych, zmiana kwoty maksymalnej, która podlega uzgodnieniu w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, może nastąpić nie wcześniej niż w 2009 roku, a praktycznie jej zmiana będzie podstawą do ubiegania się o zasiłek od jesieni 2009 r. W efekcie przy braku nowelizacji ustawy objęcie nią dotychczasowej grupy rodzin otrzymujących zasiłek może nastąpić dopiero na koniec 2009 roku - wskazuje ekspert.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ulga na dzieci a utrata zasiłku rodzinnego
MAGDALENA MAJKOWSKA