Złóż wniosek o świadczenia rodzinne

Ostatniego dnia sierpnia 2007 r. zakończył się kolejny okres zasiłkowy, w którym przyznawano i wypłacano świadczenia rodzinne na podstawie ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Nowy okres zasiłkowy trwać będzie od 1 września 2007 r. do 31 sierpnia 2008 r

Wnioski na nowy okres zasiłkowy osoby ubiegające się o świadczenia mogły składać już od lipca. Wczesne złożenie wniosku gwarantuje płynne otrzymywanie świadczeń od września 2007 r., czyli od pierwszego miesiąca kolejnego okresu zasiłkowego. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złożyła wniosek wraz z wymaganymi dokumentami do 31 lipca, świadczenia rodzinne przysługujące za wrzesień zostaną wypłacone najpóźniej do 30 września. Jeśli zaś wniosek zostanie złożony w okresie od 1 sierpnia do 30 września, świadczenia rodzinne przysługujące za wrzesień zostaną wypłacone najpóźniej do 31 października. Tak jak w ubiegłym roku gminy ustalają prawo do świadczeń rodzinnych oraz odpowiadają za ich wypłatę.

Wysokość świadczeń rodzinnych

W nowym okresie zasiłkowym katalog świadczeń rodzinnych i ich wysokości nie ulegną zmianie w porównaniu do kończącego się właśnie okresu zasiłkowego. Wynika to z art. 18 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Określono w nim, że wysokość świadczeń rodzinnych podlega weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Datę pierwszej weryfikacji ustalono na 1 września 2006 r. Następna będzie więc przeprowadzona dopiero w 2009 r. Obowiązujące wysokości świadczeń rodzinnych są zamieszczane co miesiąc w dodatku Mk „WSKAŹNIKI i stawki”.

Dochód jako podstawowe kryterium

Kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń rodzinnych nie uległo zmianie. W okresie zasiłkowym od 1 września 2007 r. do 31 sierpnia 2008 r., tak jak w trzech poprzednich okresach zasiłkowych, prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód netto na osobę w rodzinie z roku poprzedzającego okres zasiłkowy nie przekracza kwoty 504 zł lub 583 zł, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności albo umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

WAŻNE!

Spośród świadczeń rodzinnych jedynie zasiłek pielęgnacyjny i jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka są świadczeniami niezależnymi od dochodu.

Ustalając prawo do zasiłku rodzinnego na okres od 1 września 2007 r. do 31 sierpnia 2008 r., brany jest pod uwagę dochód uzyskany przez członków rodziny w 2006 r. Na dochód rodziny według art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych składają się następujące składniki:

- przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,

- deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,

- inne dochody enumeratywnie wyliczone w ustawie o świadczeniach rodzinnych i wskazane w pouczeniu formularza wniosku o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego (np. wszelkie stypendia otrzymywane przez uczniów lub studentów, alimenty na rzecz dzieci), niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, gdy rodzina utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, to dochód z tego tytułu oblicza się na podstawie liczby hektarów przeliczeniowych znajdujących się w posiadaniu rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (art. 5 ust. 8 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Miesięczna wartość dochodu z 1 ha przeliczeniowego została określona w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w obwieszczeniu przez Prezesa GUS na podstawie art. 18 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.

WAŻNE!

Obwieszczenie Prezesa GUS w sprawie dochodu z 1 ha przeliczeniowego gospodarstwa rolnego w 2006 r. (czyli roku, z którego dochód brany jest pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych na rozpoczynający się od 1 września 2007 r. okres zasiłkowy) zostanie ogłoszone najpóźniej 23 września 2007 r. Dopiero wtedy instytucje realizujące świadczenia rodzinne będą mogły przyznać wnioskowane świadczenia osobom, które w 2006 r. uzyskiwały dochód z gospodarstwa rolnego.

Przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie oblicza się, dzieląc łączną kwotę dochodu, uzyskanego przez wszystkich członków rodziny w 2006 r., przez 12, czyli przez liczbę miesięcy w roku, a następnie przez liczbę członków rodziny.

W przypadku uzyskiwania dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym wysokość uzyskanego dochodu należy udokumentować zaświadczeniami z urzędu skarbowego o dochodach za 2006 r. opodatkowanych na zasadach ogólnych podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Brany jest pod uwagę dochód netto, czyli przychód wykazany w takim zaświadczeniu, pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Dopuszczalne przekroczenie kryterium dochodowego

Fakt przekroczenia kryterium dochodowego nie przesądza bezwzględnie o braku prawa do zasiłku rodzinnego. Możliwość jego przyznania pomimo przekroczenia kryterium dochodowego istnieje w jednym przypadku (art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Należy przy tym podkreślić, że przepisy regulujące zasady przyznawania świadczeń rodzinnych w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego od 6 lipca 2007 r. (tj. od dnia wejścia w życie ostatniej nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych) są bardziej korzystne dla osób ubiegających się o świadczenia. Przed 6 lipca 2007 r., a więc w kończącym się właśnie okresie zasiłkowym, pomimo przekroczenia kryterium dochodowego (504 lub 583 zł), prawo do świadczeń przysługiwało, jeżeli łączny dochód wszystkich członków rodziny przekraczał kryterium o kwotę nie wyższą niż 48 zł (czyli kwotę najniższego zasiłku rodzinnego). Od 6 lipca 2007 r. przepisy są korzystniejsze, bo dopuszczalne przekroczenie kryterium dochodowego o kwotę nie wyższą niż 48 zł dotyczy dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę (a nie, jak dotychczas, łącznego dochodu całej rodziny) - art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

PRZYKŁAD

Przed 6 lipca 2007 r. pięcioosobowa rodzina mogła otrzymać zasiłek rodzinny, gdy łączny dochód wszystkich jej członków został przekroczony nie więcej niż o kwotę 48 zł, czyli: 5 × 504 zł + 48 zł = = 2568 zł. Pięcioosobowa rodzina miała więc szansę na zasiłek rodzinny z łącznym miesięcznym dochodem nieprzekraczającym kwoty 2568 zł.

Od 6 lipca 2007 r. przepis jest korzystniejszy. Pozwala przyznać zasiłek rodzinom, których miesięczny dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 48 zł, czyli: 5 × 504 zł + 5 × 48 zł = 2760 zł. Pięcioosobowa rodzina dostanie więc zasiłek rodzinny z łącznym miesięcznym dochodem nieprzekraczającym kwoty 2760 zł, czyli o 192 zł wyższym niż przed nowelizacją.

WAŻNE!

Maksymalne dozwolone przekroczenie kryterium dochodowego obowiązuje tylko tych, którzy brali zasiłek na normalnych zasadach (tzn. nie przekraczali kryterium) w poprzednim okresie zasiłkowym. I tylko przez rok. Jeżeli za rok znów mamy tak przekroczone kryterium dochodowe, już drugi raz z rzędu nie dostaniemy zasiłku z przekroczonym dochodem.

- art. 3 pkt 1 i 10, art. 5, art. 15b, 16, 18, art. 19 ust. 4, art. 24, art. 26 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992; ost.zm. Dz.U. Nr 109, poz. 747

- rozporządzenie Rady Ministrów z 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych - Dz.U. Nr 130, poz. 903

Tomasz Wardach

ekspert w zakresie świadczeń rodzinnych