Jakie ustawy trzeba uchwalić do końca roku

Konieczne jest przyjęcie ustaw, które pozwolą na przystąpienie Polski do strefy Schengen już od 1 stycznia 2008 r. Ważne jest także przyjęcie definicji budownictwa społecznego, gdyż bez niej od przyszłego roku VAT na materiały budowlane będzie wynosił nie 7, ale 22 proc.

Dla społeczeństwa istotne jest także dokończenie reformy systemu emerytalnego. Dobre imię Polski na arenie międzynarodowej wymaga także uproszczeń w prawie budowlanym, tak by szybko i sprawnie można było realizować inwestycje konieczne do organizacji Mistrzostw Europy w piłce nożnej Euro 2012.

Renty z tytułu niezdolności do pracy

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Od 2009 roku musi się zmienić sposób obliczania rent z tytułu niezdolności do pracy. To ostatnia ustawa kończąca reformę emerytalną rozpoczętą w 1999 roku. Nowe świadczenia nie będą obliczane na podstawie liczby lat składkowych i nieskładkowych czy wysokości kwoty bazowej. Podstawę obliczenia nowej renty będzie stanowiła suma zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego zapisanych na koncie ubezpieczonego w ZUS. Jeśli ustawa nie wejdzie w życie 1 stycznia 2009 r., to wówczas renty z tytułu niezdolności do pracy ustalane na podstawie starych zasad byłyby wyższe niż emerytury wypłacane z pierwszego i drugiego filaru. W praktyce oznaczałoby to, że bardziej będzie się opłacać otrzymywać rentę z tytułu niezdolności do pracy niż emeryturę z ZUS i OFE. Według szacunków resortu pracy brak ustawy spowoduje, że tylko w latach 2009 - 2020 Fundusz Ubezpieczeń Społecznych będzie musiał dodatkowo wydać ponad 18 mld zł.

Podstawa prawna

l Konieczna jest nowelizacja ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Data wejścia w życie

l 1 stycznia 2009 r.

Etap legislacyjny

l Rząd

Emerytury pomostowe

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Reforma emerytalna przeprowadzona w 1999 roku zakładała likwidację prawa do wcześniejszych emerytur dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub charakterze. Osoby, które rozpoczęły pracę w szkodliwych warunkach, powinny mieć możliwość skorzystania z emerytur pomostowych. Miałyby to być świadczenia wypłacane tylko osobom, które faktycznie wykonują pracę w warunkach szkodliwych lub od których stanu zdrowia zależy bezpieczeństwo publiczne. Od 300 do 800 tys. osób zatrudnionych w szkodliwych warunkach będzie musiało pracować do 60 roku życia (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni).

Podstawa prawna

l Nowa ustawa

Data wejścia w życie

l 1 stycznia 2008 r.

Etap legislacyjny

l Konsultacje społeczne

Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Do końca sierpnia tego roku powinien się ukazać Dziennik Ustaw z opublikowaną nowelizacją art. 88 Karty Nauczyciela. To ostatni dzień roku szkolnego 2006/2007, kiedy kończy się ruch kadrowy w szkołach. Tego dnia dyrektorzy szkół muszą wiedzieć, ile osób muszą zatrudnić na miejsce odchodzących na emeryturę nauczycieli. Zgodnie z art. 88 Karty Nauczyciela nauczyciele mogą przechodzić na wcześniejsze emerytury tylko do 31 grudnia 2007 r. Jeśli tego nie zrobią, muszą pracować do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego (60 lat - kobiety, 65 lat - mężczyźni).

Brak nowelizacji art. 88, która znosi obowiązek złożenia wypowiedzenia umowy o pracę do końca tego roku, może spowodować, że część nauczycieli odejdzie ze szkół. Problem dotyczy 40 tys. nauczycieli.

Podstawa prawna

l Art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2003 r. nr 118, poz. 1112 z późn. zm.).

Data wejścia w życie

l 31 sierpnia 2007 r.

Etap legislacyjny

l Sejm

Wypłata emerytur z OFE

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Reforma emerytalna zakładała, że osoby urodzone w latach 1949 - 1968 miały możliwość oszczędzania w otwartych funduszach emerytalnych. Natomiast osoby urodzone po 31 grudnia 1968 r. obowiązkowo część swoich składek emerytalnych przekazują do OFE. Jednak kiedy wprowadzano reformę emerytalną, nie były znane zasady wypłat emerytur kapitałowych z zakładów ubezpieczeń emerytalnych.

Jeśli ustawa określająca zasady wypłat emerytur kapitałowych nie zostanie uchwalona odpowiednio wcześnie, wówczas może się okazać, że pierwsze osoby otrzymujące świadczenia od 1 stycznia 2009 r. zarówno z ZUS, jak i OFE nie będą mogły otrzymać należnych im pieniędzy.

Podstawa prawna

l Nowa ustawa

Data wejścia w życie

l 1 stycznia 2009 r.

Etap legislacyjny

l Rząd

Strefa Schengen, czyli wolny przepływ osób

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Jeżeli Polska chce być przyjęta od 1 stycznia 2008 r. do strefy Schengen, to konieczne jest przyjęcie do tego roku ustawy o udziale Polski w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej. Przyjęcie tej ustawy konieczne jest również do tego, aby od marca 2008 r. została zlikwidowana kontrola także na lotniskach w strefie Schengen. Przyjęcie ustawy związanej z Schengen ma być podstawą do stworzenia Krajowego Systemu Informatycznego, który będzie umożliwiał bieżącą wymianę informacji pomiędzy organami odpowiedzialnymi za ochronę granic zewnętrznych państw Unii. Jeżeli Polska nie przyjmie tej ustawy do końca tego roku, to nie zostanie przyjęta do strefy Schengen. Spowoduje to, że Polacy nadal będą poddawani kontroli granicznej przy wjeździe do krajów Unii Europejskiej. Postawi to także Polskę w grupie państw gorszej kategorii we Wspólnocie.

Podstawa prawna

l Nowe ustawy

Data wejścia w życie

l Do 31 grudnia 2007 r.

Etap legislacyjny

l Po I czytaniu w Sejmie, został skierowany do prac komisji sejmowych

Specustawa Euro 2012

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Polsce pozostało już tylko pięć lat na przygotowanie inwestycji potrzebnych do organizacji Euro 2012. Biorąc pod uwagę fakt, że inwestycje, jakie mają powstać, np. stadiony, lotniska, autostrady, są duże, kosztowne, a do ich realizacji potrzeba kilku lat, jest mało czasu. Z tego względu rząd chce, by inwestycje te były traktowane priorytetowo, a ich realizacja przebiegała według uproszczonych procedur. Projekt specustawy będzie przewidywał np. możliwość finansowania z budżetu państwa inwestycji prowadzonych przez samorządy.

Nieprzyjęcie tych rozwiązań do końca tego roku może doprowadzić do tego, że UEFA odbierze nam prawo do organizacji mistrzostw Europy. Samorządy i inwestorzy potrzebują bowiem wsparcia finansowego od państwa, aby w terminie wywiązać się ze swoich zadań.

Podstawa prawna

l Nowa ustawa

Data wejścia w życie

l Do końca tego roku

Etap legislacyjny

l Założenia do projektu ustawy

Nowe prawo budowlane

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Dziś procedury rozpoczynania inwestycji budowlanych są rozbudowane i czasochłonne. Według opinii inwestorów mogą trwać nawet sześć miesięcy. Przygotowany projekt ustawy przewiduje możliwość rozpoczynania budowy jedynie po zgłoszeniu, bez pozwolenia na budowę. Jednocześnie już po upływie 30 dni od zgłoszenia będzie można przystąpić do prac. Projekt wprowadza także znaczne uproszczenia dla tzw. inwestycji koniecznych, np. stadionów potrzebnych do organizacji Euro 2012 oraz inwestycji liniowych, jak drogi, autostrady.

Nieprzyjęcie ustawy do końca tego roku będzie skutkowało przewlekaniem się procedur rozpoczynania inwestycji. To z kolei może doprowadzić do opóźnień w oddawaniu kolejnych budowli i odebraniem Polsce praw do organizacji Euro 2012.

Podstawa prawna

l Zmiana ustawy Prawo budowlane (Dz.U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016 z późn. zm.).

Data wejścia w życie

l Do końca tego roku

Etap legislacyjny

l Po akceptacji resortów

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

W Polsce jedynie 20 proc. gruntów objętych jest miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Brak planów przyczynia się do tego, że wiele inwestycji nie może powstać lub powstaje z opóźnieniem. Procedura ubiegania się o decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, która w sytuacji braku planu zagospodarowania konieczna jest do uzyskania pozwolenia na budowę, jest bowiem bardzo przewlekła i niejasna. Z tego względu resort budownictwa chce skrócić terminy uchwalania planów zagospodarowania oraz znieść decyzję o warunkach zabudowy. Prowadzenie inwestycji będzie możliwe jedynie na terenach objętych planami zagospodarowania przestrzennego lub planami stref, które będą przyjmowane tam, gdzie nie ma planów miejscowych.

Opóźnienia w przyjęciu projektu ustawy spowodują, że w Polsce nadal nie będzie potrzebnych planów zagospodarowania przestrzennego. Inwestorzy nie będą z kolei wiedzieli, gdzie możliwa jest realizacja ich inwestycji, i miesiącami będą musieli czekać na arbitralnie wydawane przez urzędników decyzje o warunkach zabudowy.

Podstawa prawna

l Zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 z późn. zm.).

Data wejścia w życie

l Do końca tego roku

Etap legislacyjny

l Do uzgodnień międzyresortowych

Wprowadzenie definicji budownictwa społecznego

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Do końca 2007 roku Polska może stosować obniżoną 7-proc. stawkę VAT w mieszkalnictwie. Polska ma możliwość stosowania dalej obniżonej stawki VAT w odniesieniu do określonej kategorii budownictwa mieszkaniowego (dostawa, budowa, remont lub przebudowa budynków mieszkalnych w ramach polityki społecznej państwa - budownictwo społeczne), ale musi stworzyć definicję budownictwa społecznego. Unijna dyrektywa pozostawia państwom członkowskim swobodę w kwestii uregulowania zakresu znaczeniowego i ram pojęciowych sformułowania budownictwo społeczne.

Brak wprowadzenia do ustawy o VAT definicji budownictwa społecznego spowoduje, że od 1 stycznia 2008 r. wzrośnie stawka VAT z 7 do 22 proc. na mieszkania i domy.

Podstawa prawna

l Zmiana ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Data wejścia w życie

l Do końca 2007 roku

Etap legislacyjny

l Sejm

Partnerstwo publiczno -prywatne

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Obowiązujące przepisy o partnerstwie publiczno-prywatnym są martwe. Na podstawie dotychczasowej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym z 28 lipca 2005 r. (Dz.U. nr 169, poz. 1420) nie zrealizowano ani jednego projektu inwestycyjnego. Nie odnotowano także żadnych poważnych działań zmierzających do nawiązania współpracy między samorządami a prywatnymi przedsiębiorcami. Powodem tego stanu są skomplikowane przepisy oraz długotrwałe i kosztowne procedury wstępne poprzedzające przygotowanie projektu PPP, zwłaszcza w zakresie sporządzania przez samorządy tzw. wstępnych analiz ryzyk. Wiele samorządów liczy na wsparcie biznesu przy realizacji poważnych inwestycji infrastrukturalnych. Na szybką zmianę prawa oczekują przede wszystkim miasta gospodarze rozgrywek Euro 2012. Jeśli przepisy o PPP nie zostaną zmienione w najbliższym czasie, wiele inwestycji może zostać wstrzymanych lub spowolnionych, bo gminom po prostu zabraknie środków na ich realizację. Nie będzie także szansy na zaangażowanie partnerów prywatnych do inwestycji związanych z Euro 2012.

Podstawa prawna

l Zmiana ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z 2005 r. nr 169, poz. 1420).

Data wejścia w życie

l Do końca 2007 roku

Etap legislacyjny

l Sejm

Opodatkowanie zakładów energetycznych akcyzą

KONSEKWENCJE NIEUCHWALENIA

Do 1 stycznia 2006 r. Polska mogła stosować okres przejściowy w celu dostosowania swojego systemu opodatkowania energii elektrycznej do ram wspólnotowych. Unijna dyrektywa określająca zasady i sposób poboru akcyzy na prąd przewiduje, że podatek ten ma być pobierany od dystrybutorów prądu, czyli zakładów energetycznych. W Polsce natomiast akcyzę płacą wytwórcy, czyli elektrownie. Komisja Europejska wysłała Polsce drugie ostrzeżenie w tej sprawie, co w konsekwencji powoduje, że Polska ma obowiązek wprowadzenia zmian. Jeśli tego nie zrobi, Komisja skieruje sprawę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, gdzie za naruszenie przepisów unijnych grożą Polsce kary finansowe.

Podstawa prawna

l Zmiana ustawy o podatku akcyzowym (Dz.U. nr 29, poz. 257 z późn. zm.).

Data wejścia w życie

l Powinna wejść w życie do 1 stycznia 2006 r.

Etap legislacyjny

l Projektu nie przedłożono

Bożena Wiktorowska, Bogdan Świąder, Ewa Grączewska-Ivanova, Arkadiusz Jaraszek

KOMENTUJE DLA NAS

RYSZARD PIOTROWSKI

konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego

Kampania wyborcza nie sprzyja uchwalaniu dobrych ustaw. Sejm powinien teraz zachować w swej działalności ustawodawczej pewną powściągliwość. Mówię to w trosce o jakość naszej legislacji. Niektóre projekty ustaw, które są przewidziane do głosowania, dotyczą kwestii dyskusyjnych i to może budzić zaniepokojenie. Mamy przecież w porządku głosowań przepisy dotyczące biernego prawa wyborczego. Biorąc pod uwagę, że dokonywanie takich zmian wpłynie na przebieg wyborów, taki stan rzeczy nie powinien mieć miejsca w demokratycznym państwie prawnym. Mamy w pamięci doświadczenia z końcowego okresu trzeciej kadencji Sejmu, kiedy uchwalono wiele ustaw kreujących dodatkowe wydatki państwa. Autorzy tych ustaw kierowali się logiką składania obietnic wyborczych, a nie dobrem państwa. Jeśli chodzi o ustawy, których uchwalenie jest niezbędne, to zaliczyć do nich należy również te, które dostosowują obowiązujące prawo do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Także ustawa precyzująca wzór oświadczenia lustracyjnego powinna zostać uchwalona w pierwszej kolejności. Jeśli chodzi o inne projekty ustaw dotyczące np. Euro 2012 lub Schengen, to gdyby Sejm zdołał w pracach nad ich uchwaleniem ustrzec się przed wyborczą kampanijnością, to uchwalenie tych przepisów byłoby rzecz jasna bardzo potrzebne.

OPINIE

WOJCIECH SZARAMA

poseł PiS

Powinniśmy przede wszystkim przyjąć ustawę umożliwiającą wejście Polski do strefy Schengen. Ważna jest także reforma finansów państwa. Potrzebne są także szybkie nowelizacje ustaw, które umożliwią przeprowadzenie wyborów. Musimy zatem zmienić ustawę o IPN i wprowadzić nowy wzór oświadczenia lustracyjnego. Konieczna jest także nowelizacja konstytucji, która uniemożliwi kandydowanie osobom, które zostały skazane prawomocnym wyrokiem.

JULIA PITERA

posłanka PO

Konieczne jest jak najszybsze uchwalenie ustawy, która pozwoli wejść Polsce do strefy Schengen od 1 stycznia 2008 r. Pozostałe zagadnienia, jak np. problemy służby zdrowia, wymagają systemowych rozwiązań, które powinny zostać przyjęte już po wyborach. Nieprawda, że konieczne jest szybkie przyjęcie ustaw związanych z organizacją Euro 2012. Są bowiem rozwiązania prawne pozwalające budować drogi, autostrady, hotele czy stadiony.

RYSZARD KALISZ

poseł SLD

Najważniejsze jest bardzo szybkie przyjęcie ustawy związanej z wejściem Polski do strefy Schengen. Bardzo ważna jest także reforma finansów publicznych, bowiem niedługo boom gospodarczy może się skończyć i trzeba wykorzystać okres bardzo dużego wzrostu gospodarczego, który nam pozostał. Nie wiem jednak, czy dobrą reformę można przygotować i uchwalić w dwa miesiące.

JANUSZ MAKSYMIUK

poseł Samoobrony

Bardzo pilne i konieczne jest przyjęcie ustaw potrzebnych do sprawnej organizacji Euro 2012. Musimy zatem skupić się na specustawie oraz na wprowadzeniu koniecznych uproszczeń proceduralnych w prawie budowlanym, zamówieniach publicznych oraz zagospodarowaniu przestrzennym. Bardzo ważne jest także przyjęcie do końca tego roku ustawy związanej z wejściem Polski do strefy Schengen. O tym jednak, nad jakimi ustawami Sejm będzie pracował, zdecydują wyłącznie posłowie PiS.

SZYMON PAWŁOWSKI

poseł LPR i szef klubu parlamentarnego

Najważniejsze jest wprowadzenie ulg podatkowych dla osób, które posiadają dzieci, gdyż dzięki temu w rodzinnych budżetach zostanie rocznie aż 600 zł w przypadku posiadania jednego dziecka. Konieczne jest również przyjęcie ustawy, która umożliwi wejście Polski do strefy Schengen. Uważamy, że bardzo ważne jest również kontynuowanie reformy finansów publicznych. Dodatkowo jeżeli do jesiennych wyborów nie przyjmiemy ustaw potrzebnych do organizacji Euro 2012, to możemy utracić prawo do organizacji tej imprezy, co byłoby dużą stratą dla Polski.