"Kiedy widzisz kryzys, wiesz, że musisz coś zmienić. Bo kiedy nie ma kryzysu, nic wtedy nie zmieniasz, gdyż wszystko działa. Ale kiedy jest kryzys, on daje nowe możliwości do zmian" - powiedział "bankier ubogich" Muhammad Yunus podczas spotkania z dziennikarzami we wtorek w Warszawie. To jego pierwsza wizyta w Polsce.
W jego opinii gospodarka wolnorynkowa w dzisiejszym kształcie zawiodła, gdyż oparta jest na założeniu, że im więcej masz, tym więcej otrzymujesz. "Obecny system, oparty na żądzy pieniądza i nieodpowiedzialności, jest przyczyną wszystkich kryzysów: ekonomicznego, żywnościowego, środowiskowego, energetycznego" - podkreślił. Dodał, że to również źródło wielkiego bezrobocia wśród młodych ludzi, którzy nie widzą dla siebie miejsca w obecnym systemie. "Młodzi ludzie to potencjał, siła, którą należy bardzo dobrze wykorzystać, młodzi ludzie mogą być liderami w wielu dziedzinach" - zaznaczył.
W ocenie Yunusa ponad 50 proc. ludzi na ziemi żyje za 2 dolary dziennie, a ponad miliard - za mniej niż 1 dolara dziennie. Dlatego proponuje on, by porzucić stare schematy i w centralnym punkcie zainteresowania postawić człowieka, a nie pieniądze. "Czas zastąpić obsesję pieniądza - obsesją człowieka" - podkreślił.
Yunus wierzy, że zysk osobisty nie jest jedynym motorem napędzającym wolnorynkowe przedsiębiorstwo. "Cele społeczne mogą zastąpić żądzę zysku, jako czynnik równie silnie motywujący. Powinniśmy dzielić swoje marzenia i mieć plan, jak je wzajemnie realizować, nie tylko swoje, ale również innych ludzi" - podkreślił. Sam przyznaje, że ubodzy nauczyli go całkowicie nowej ekonomii.
Muhammad Yunus, innowator społeczny, doradca sekretarza generalnego ONZ i Komisji Europejskiej, jest twórcą mikrokredytów i koncepcji przedsiębiorstwa społecznego. Założył Grameen Bank, udzielający w Bangladeszu kredytów bez zabezpieczenia osobom ubogim. Bank działa od 1983 r. Model działania Grameen Bank jest stosowany w innych krajach. Szacuje się, że ponad połowa najuboższej ludności świata osiągnęła korzyści dzięki kredytom na rozwój działalności gospodarczej. Korzystają z nich głównie kobiety.
W 2006 r. Muhammad Yunus i Grameen Bank otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla jako wyraz uznania i poparcia dla wyznawanej przez nich tezy, że ubóstwo stanowi zagrożenie dla pokoju. W uzasadnieniu Komitet Noblowski napisał m.in.: "Każdy człowiek na Ziemi ma potencjał i prawo do godnego życia. Yunus i Grameen Bank we wszystkich kulturach i cywilizacjach pokazali, że nawet najbiedniejszy z biednych może pracować nad własnym rozwojem".
Obecnie Muhammad Yunus koncentruje się na rozwijaniu przedsiębiorstw społecznych we współpracy z biznesem i administracją publiczną. Ich celem jest podejmowanie działań na rzecz poprawy jakości życia ubogiej ludności w sferze opieki zdrowotnej, kształcenia i nowych technologii. Nowe spółki społeczne powstają na wszystkich kontynentach.
W Polsce Muhammad Yunus będzie przebywał do czwartku. Ma spotkać się m.in. z prezydentem Bronisławem Komorowskim.