W ubiegłorocznym rankingu Polska była 65. (6,90 pkt), dwa i trzy lata temu - 74. (6,86 pkt i 6,81 pkt).
Zdaniem ekspertów z Centrum im. Adama Smitha, które od połowy lat 70. bierze udział w międzynarodowym badaniu wolności gospodarczej, jest to jednak tylko teoretyczny postęp.
"To nie jest awans z tego tytułu, że rząd cokolwiek więcej zrobił, poza tym, że wstrzymał się od absurdalnych działań, jakie miały miejsce w innych krajach" - powiedział Andrzej Sadowski, wiceprezydent Centrum im. Adama Smitha. Dodał, że polscy przedsiębiorcy wolą zakładać firmy na Słowacji (13 miejsce rankingu), gdzie biznes prowadzi się dużo łatwiej i przyjemniej i płaci się mniejsze podatki.
Cypr, który wcześniej był także popularny wśród polskich przedsiębiorców, zajmuje obecnie 18 miejsce.
Polska wypada dużo gorzej na tle sąsiadów (z wyjątkiem tych ze Wschodu) i innych państw regionu, które zajęły następujące miejsca: Węgry i Estonia - 15., Niemcy -21., Litwa - 24., Bułgaria - 28., Czechy - 46., Rumunia - 48. Tuż za Polską znalazły się: Hiszpania (54.), Trynidad i Tobago (54.) oraz Kazachstan (56.).
Jak podkreśla doc. dr Andrzej Kondratowicz, ekspert Centrum im. Adama Smitha zajmujący się tematyką wolności gospodarczej: "Interpretując tegoroczne wyniki musimy pamiętać, że są one oparte na danych za rok 2009. Nie są więc w żadnym wypadku oceną działalności władzy ustawodawczej, wykonawczej, sądowniczej, ani rządów PO w roku bieżącym. W dużym stopniu odzwierciedlają natomiast decyzje podejmowane latach 2008 i 2009 - w trakcie i w konsekwencji światowego kryzysu finansowego".
W tym roku pierwszą pozycję w rankingu utrzymał Hongkong, uzyskując 9,01 pkt (na 10 możliwych). Tuż za nim nadal plasują się: Singapur (z wynikiem 8,68 pkt), Nowa Zelandia (8,20) i Szwajcaria (8,03). Dalej: Australia (7,98), Kanada (7,81), Chile (7,77) Wielka Brytania (7,71), Mauritius (7,67). Pierwszą dziesiątkę zamykają Stany Zjednoczone (7,60), które odnotowały kolejny spadek w rankingu.
Pozycje innych krajów o znaczących gospodarkach: Niemcy - 21 miejsce (7,45 pkt); Japonia - 22. (7,44); Francja - 42. (7,16); Włochy - 70. (6,81); Meksyk - 75. (6,74); Rosja - 81. (6,55); Chiny - 92. (6,43); India - 94. (6,40); Brazylia - 102. (6,19).
Kraje o najniższych wartościach Indeksu Wolności Gospodarczej (IWG) i o najniższej w związku z tym pozycji w rankingu to: Zimbabwe (4,08 pkt); Birma (4,16); Wenezuela (4,28); Angola (4,76); Demokratyczna Republika Konga (4,84); Republika Centralnej Afryki (4,88); Gwinea Bissau (5,03), Republika Konga (5,04); Burundi (5,12) oraz Czad (5,38). Część z nich nie zdołała poprawić swej lokaty, jednak osiągnęła nieco wyższe wartości indeksu niż w poprzednich latach. Niestety nie można tego powiedzieć o Wenezueli, która kontynuuje spadek.
Doroczny Raport opracowywany jest przez tzw. Sieć Wolności Gospodarczej (Economic Freedom Network) - grupę niezależnych instytutów z 85 krajów, współpracujących pod przewodnictwem Instytutu Frasera z Vancouver w Kanadzie. Polskim członkiem sieci jest Centrum im. Adama Smitha.
Indeks Wolności Gospodarczej (IWG) mierzy stopień, w jakim otoczenie instytucjonalne i polityka rządowa w poszczególnych krajach przyczynia się do zwiększenia wolności gospodarczej. Podstawami wolności gospodarczej są: możliwość wolnego wyboru dokonywanego przez jednostki (obywateli), swoboda wymiany gospodarczej, wolność konkurowania, oraz bezpieczeństwo (pewność) prywatnej własności. Czterdzieści dwie zmienne uwzględniane przy wyliczeniu IWG, dotyczą pięciu obszarów, są to: poziom redystrybucji PKB przez rząd; praworządność i ochrona praw własności; dostęp do dobrego pieniądza; brak ograniczeń w gospodarczej wymianie z zagranicą; oraz regulacje prawne działalności przedsiębiorstw, rynku pracy i rynku kapitałowego.