Po nowelizacji ustawy o VAT pojawiły się wątpliwości interpretacyjne, czy nadal jest możliwe stosowanie zwolnień z VAT usług kształcenia zawodowego wykonywanych przez organizacje rzemiosła, w tym w zakresie egzaminów zawodowych przeprowadzanych przez izby rzemieślnicze.
W odpowiedzi na interpelację poselską (nr 22412) Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 29a ustawy z dnia 11 marca 2011 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) zwolnione od podatku są usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawodowego prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach oraz świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane.
Zdaniem resortu podstawą do objęcia zwolnieniem usług kształcenia zawodowego oraz przekwalifikowania zawodowego był przepis art. 132 ust. 1i dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.
Do objęcia określonych usług zwolnieniem na podstawie wyżej przytoczonego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 29a ustawy o podatku od towarów i usług konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:
- muszą to być usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego;
- kształcenie to musi być prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
Pojęcie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zostało zdefiniowane w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1777/2005 z dnia 17 października 2005 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. L Nr 288 str. 1). Zgodnie z art. 14 ww. rozporządzenia usługi w zakresie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zapewniane na warunkach określonych w art. 13 część A ust. 1i dyrektywy 77/388/EWG (obecny art. 132 ust. 1i) dyrektywy 2006/112/WE Rady) obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma znaczenia do tego celu.
Odnosząc się do kwestii sposobu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, usług kształcenia kandydatów na czeladnika i mistrza w zawodzie oraz organizowanych w tym zakresie przez izby rzemieślnicze egzaminów na czeladnika i mistrza w zawodzie MF wyjaśnia, że analiza przepisów ustawy z dnia 22 marca 1989 o rzemiośle (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 979, z późn. zm.), przepisów rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lutego 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 60, poz. 278, z późn. zm.) wskazują, iż egzaminy te należy co do zasady traktować jako integralną część procesu kształcenia zawodowego. Mając zatem na uwadze powołane wyżej akty prawne oraz fakt, iż sposób przeprowadzania egzaminów uregulowany jest szczegółowo w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 12 października 2005 r. w sprawie egzaminów na tytuły czeladnika i mistrza w zawodzie, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. Nr 215, poz. 1820) stwierdzić należy, iż przeprowadzanie tych egzaminów jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29a ustawy o podatku od towarów i usług.