Kadra wyższego szczebla na celowniku
Jak wynika z ogólnoświatowego badania firmy KPMG, wzrasta liczba nadużyć popełnianych przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla. W ostatnich czterech latach, liczba audytów śledczych prowadzonych przez KPMG, gdzie dyrektor zarządzający lub prezes byli podejrzanymi, wzrósł z 11% w 2007 roku do 26% w 2011. Odsetek sprawców wśród członków zarządów przedsiębiorstw wzrósł z 11% w 2007 roku do 18% w 2011 roku.
“Zaobserwowany przez KPMG wzrost liczby nadużyć z udziałem przedstawicieli wyższej kadry kierowniczej powinien stanowić zimny prysznic dla firm na całym świecie. Skutki światowej recesji, ciągła presja na poprawę wyników i ambitne cele sprzedażowe, a także nacisk na redukcję kosztów, to środowisko, w którym muszą funkcjonować współcześni menedżerowie. Sytuacja ta powoduje, że niektórzy z nich sięgają po manipulację danych finansowych, co może być przyczyną zaobserwowanego trendu” – komentuje Jimmy Helm, lider Zespołu ds. Zarządzania Ryzykiem Nadużyć w Europie Środkowej i Wschodniej w firmie doradczej KPMG.
Profil typowego sprawcy nadużyć:
- mężczyzna,
- wiek od 36 do 45 lat,
- działający na szkodę swojego pracodawcy,
- pracujący w dziale finansowym lub na stanowisku związanym z finansami,
- piastujący wyższe stanowisko kierownicze,
- pracujący dla firmy dłużej niż 10 lat,
- popełniający nadużycie w porozumieniu z innymi osobami.
Najwięcej sprawców nadużyć pracuje w dziale finansowym lub na stanowisku związanym z finansami (32%) oraz w dziale sprzedaży (25%).
„W odróżnieniu od tendencji globalnej, w Polsce i Europie Środkowej sprawca nadużyć częściej jest pracownikiem departamentu zakupów lub sprzedaży, niż finansów. Departament finansowy nierzadko jednak sankcjonuje działania sprawców” – zauważa Agnieszka Gawrońska-Malec, Starszy Menedżerw firmie doradczej KPMG.
Blisko 60% badanych sprawców pracowało w firmie ponad 5 lat przed wykryciem nadużycia (51% w 2007 roku), w tym 33% osób pracowało dla firmy 10 lat lub dłużej (22% w 2007 roku).
61% wynosi liczba osób popełniających nadużycia w porozumieniu z podmiotami zewnętrznymi, najczęściej z dostawcami (48%) oraz klientami (22%), przy czym do działania w porozumieniu z innymi osobami było skłonnych 64% mężczyzn i 33% kobiet.
Metody i motywy działania sprawców nadużyć
Ponad 74% nadużyć dokonano z wykorzystaniem luk w mechanizmach kontroli wewnętrznej (49% w 2007 roku). Blisko 43% nadużyć stanowiło sprzeniewierzenie aktywów, głównie z powodu defraudacji i nadużyć w zamówieniach publicznych.
Podstawowym motywem działania sprawców nadużyć, było uzyskanie osobistych korzyści finansowych, zazwyczaj, jako następstwo manipulacji danymi finansowymi.
Najczęstszymi motywatorami wskazanymi przez sprawców nadużyć był wzmożony nacisk na osiąganie coraz bardziej ambitnych celów finansowych, lęk przed utratą pracy oraz chęć uzyskania premii finansowej.
źródło: KPMG