Ustawodawca umożliwił opiekunom prawnym odliczenie ulgi prorodzinnej. Będą oni mogli skorzystać z tego przywileju po raz pierwszy w rozliczeniu podatkowym za 2009 rok, jednak już teraz warto sobie uświadomić, że ulga w przypadku tych podatników obejmie wyłącznie dzieci małoletnie. W praktyce oznacza to, że np. dziadkowie lub rodzeństwo ustanowieni opiekunami prawnymi po śmierci rodziców, nie będą mogli odliczyć ulgi na dzieci, które ukończyły 18 lat, nawet jeśli nadal się uczą i pozostają na ich utrzymaniu. W przypadku takich podatników decydujące jest bowiem posiadanie statusu opiekuna prawnego. Status ten traci się z dniem uzyskania przez dziecko pełnoletności.
Ustanowienie opieki
Jak wyjaśnia Marlena Kucińska, prawnik, ekspert podatkowy w Kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów Nowakowski i Wspólnicy, opiekę ustanawia się dla małoletniego (czyli dla osoby, która nie ma jeszcze 18 lat), jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani. Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy. Gdy małoletni osiągnie pełnoletność albo gdy przywrócona zostanie nad nim władza rodzicielska, opieka ustaje z mocy prawa.
- Począwszy od rozliczenia podatkowego za 2009 rok, ulgę prorodzinną będzie mógł odliczyć na dziecko małoletnie m.in. podatnik, który w danym roku podatkowym pełnił funkcję opiekuna prawnego, np. rodzeństwo czy dziadkowie dziecka, którzy opiekują się dzieckiem na mocy orzeczenia sądu po śmierci rodziców - mówi Marlena Kucińska.
Obowiązek alimentacyjny
Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 27f ustawy o PIT przepisy o uldze będą miały odpowiednie zastosowanie do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci (o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o PIT) w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
- Przepis ten nie będzie miał zastosowania do opiekunów prawnych, ponieważ opiekun prawny nie będzie miał obowiązku alimentacyjnego względem dorosłego dziecka w przeciwieństwie do rodzica dziecka - podkreśla Marlena Kucińska.
W rezultacie opiekun prawny nie skorzysta z ulgi na dziecko po ukończeniu 18 lat, nawet jeśli takie dziecko spełnia pozostałe warunki do objęcia ulgą, tj. przede wszystkim nadal się uczy. Gdy małoletni osiągnie pełnoletność, opieka prawna ustanie bowiem z mocy prawa.
Warto podkreślić, że prawo do ulgi na dzieci pełnoletnie zachowają natomiast rodziny zastępcze. Wprawdzie pełnienie funkcji rodziny zastępczej z mocy prawa ustaje z dniem osiągnięcia przez dziecko pełnoletność, jednak nie dotyczy to przypadku, gdy dziecko po osiągnięciu pełnoletności kontynuuje naukę i pozostaje w rodzinie zastępczej. Skoro funkcję rodziny zastępczej można sprawować w stosunku do dziecka, które ukończyło 18 lat, to można na nie także odliczyć ulgę.
Ważne!
Status opiekuna prawnego traci się z dniem uzyskania przez dziecko pełnoletności. Pełnoletnim jest ten, kto ukończył 18 lat. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl