Podatniczka wychowuje dziecko. Nie mieszka z mężem od dwóch lat, na co ma świadków. Jednak nie mają z mężem ani orzeczonego rozwodu, ani separacji. - Czy w takiej sytuacji mogę rozliczyć się za 2007 rok, jako rodzic samotnie wychowujący dziecko - pytała nas czytelniczka w liście do redakcji.
Odpowiedź jest negatywna. Paweł Nocznicki, starszy konsultant w Accreo Taxand, wyjaśnił, że osoby samotnie wychowujące dzieci mają prawo do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania, polegającej na obliczeniu podatku dochodowego w podwójnej wysokości od połowy dochodów (co pozwala na zastosowanie niższej stawki).
- Preferencja ta dotyczy osób wychowujących nie tylko dzieci do 18 roku życia, ale również dzieci otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny (bez względu na wiek) oraz dzieci uczące się, również w szkołach wyższych (do ukończenia 25 lat). W tym ostatnim przypadku wymagane jest jednak, aby dzieci nie uzyskiwały własnych dochodów - poza rentą rodzinną lub dochodami wolnymi od podatku albo w wysokości niepowodującej obowiązku jego zapłaty - podkreślił Paweł Nocznicki.
Jednocześnie podkreślił, że z tej formy opodatkowania może skorzystać tylko podatnik o określonym statusie cywilnym: rodzic lub opiekun prawny będący kawalerem, panną, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem bądź osobą, wobec której orzeczono separację.
- Istotne jest, że fakt rozwodu lub separacji musi być potwierdzony prawomocnym orzeczeniem sądu rodzinnego. Nie jest przy tym niezbędne, aby podatnik posiadał wskazany status przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, żeby np. orzeczenie o rozwodzie stało się prawomocne w trakcie tego roku - argumentował Paweł Nocznicki.
Według niego, dla skorzystania z tej preferencji konieczne jest rzeczywiste zajmowanie się przynajmniej przez część roku wychowaniem dziecka. Nie może skorzystać z tej metody osoba, która w tym okresie nie pełniła pieczy nad dzieckiem bądź zajmowała się jego wychowywaniem wraz z drugim z rodziców.
- Wyboru tej formy opodatkowania należy dokonać w zeznaniu rocznym za 2007 rok złożonym do 30 kwietnia 2008 r. Spóźnienie wyklucza możliwość korzystania z tej metody; nie można również skutecznie zgłosić woli skorzystania z niej przez korektę zeznania złożoną po tym terminie - radził nasz rozmówca z Accreo Taxand.
Jego zdaniem, nie można stosować tej metody, jeżeli wychowujący dziecko lub samo dziecko uzyskiwali dochody opodatkowane 19-proc. podatkiem liniowym albo podlegali ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym (lub ustawie o podatku tonażowym). Wyjątkiem jest jedynie osiąganie dochodów z umów najmu, podnajmu itp. zawieranych poza działalnością gospodarczą, opodatkowanych ryczałtem - nie narusza to prawa do wyboru tej metody.
Ważne!
Podatnik może skorzystać z rozliczenia przewidzianego dla samotnego rodzica również wtedy, gdy pozostaje w związku małżeńskim - jeżeli małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności
EWA MATYSZEWSKA