Inwestycja w akcje nigdy nie daje pewności zysku, ale aby zmniejszyć to ryzyko, trzeba wykorzystywać wszystkie sposoby, które umożliwiają zdobycie informacji o spółce. W przypadku decyzji o kupnie akcji w ofercie publicznej położenie inwestora indywidualnego jest jednak gorsze niż instytucji, do których kierowana jest większość emitowanych lub sprzedawanych akcji, a które dysponują zapleczem analitycznym i możliwością indywidualnych spotkań z zarządami firm.
W przypadku ofert małych i nieznanych firm nie można też liczyć na rozbudowane materiały analityczne, które pozwolą ocenić jej potencjał i ryzyko inwestycji. Dlatego podstawowym źródłem informacji powinien być dla graczy indywidualnych prospekt emisyjny. Czujności inwestorów nie powinny usypiać wzrosty na szerokim rynku giełdowym, kiedy kursy podążają za rynkiem bez względu na fundamenty firm. Małe i średnie firmy nie odrobiły do tej pory strat po wakacyjnej korekcie, za to rekordy bił WIG20.
- Dzisiaj, kiedy sytuacja na rynku jest chwiejna, posiadanie akcji spółki wątpliwej fundamentalnie może oznaczać duże straty, na co mamy kilka przykładów. Skrajnym przypadkiem jest Toora, która de facto jest prawie bankrutem - mówi Michał Marczak, szef działu analiz DI BRE Banku.
Po serii negatywnych informacji kurs spółki stracił od lipca kilkadziesiąt procent.
Co ważne, prospekt zawiera też oświadczenia osób odpowiedzialnych za sporządzenie jego poszczególnych części.
- Jeśli okaże się, że prospekt zawiera informacje niezgodne z prawdą, inwestor ma wskazane, kto ponosi za to odpowiedzialność i do kogo należy kierować roszczenia. Można wtedy wystąpić na drogę sądową - mówi Łukasz Dajnowicz z Komisji Nadzoru Finansowego, która w tym roku zatwierdziła 56 prospektów nowych spółek i prowadzi prace nad 52 kolejnymi.
NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ, CZYTAJĄC PROSPEKT EMISYJNY
l CZYNNIKI RYZYKA
W czynnikach ryzyka spółka wskazuje istotne obecne i ewentualne zdarzenia, które mogą mieć wpływ na jej działalność lub osiągane wyniki finansowe. W dużej mierze zależą od branży, w której działa spółka. Mogą to być czynniki związane z działalnością firmy, np. ryzyko związane z utratą kluczowych pracowników, sezonowością sprzedaży lub koniecznością pozyskania dodatkowych źródeł finansowania, czynniki związane z otoczeniem, w jakim działa spółka, mogą dotyczyć zmian prawa, cen surowców wykorzystywanych do produkcji, zachowań konkurencji lub preferencji klientów lub czynniki ryzyka związane z rynkiem kapitałowym dotyczą m.in. niedostatecznej płynności rynku i wahań cen akcji, braku zgody lub opóźnienia we wprowadzeniu akcji do obrotu bądź ryzyka bezpośredniego inwestowania w akcje na rynku kapitałowym.
l PROGNOZY FINANSOWE
Od przyszłych wyników spółki zależy wysokość dywidendy, jaką otrzymają akcjonariusze, oraz przyszła wartość posiadanych akcji. Spółki w raportach podają wyniki osiągane w okresach przed ofertą oraz często prognozy na następne lata. Informacja o prognozach powinna być uzupełniona opisem czynników, które będą miały wpływ na jej wykonanie, np. realizacji inwestycji lub kontraktów.
l CELE EMISJI AKCJI
Spółka przedstawia sposób, w jaki wykorzysta środki pozyskane od nowych akcjonariuszy. Po rozpoczęciu notowań inwestor może weryfikować realizację strategii i celów emisyjnych ogłoszonych w czasie oferty publicznej na podstawie m.in. informacji okresowych i bieżących.
MAŁGORZATA KWIATKOWSKA, WOJCIECH IWANIUK
OPINIA
MAREK JURAŚ
szef działu analiz DM BZ WBK
Inwestorzy powinni czytać prospekt emisyjny, bo daje on pełne wyobrażenie o tym, jak funkcjonuje spółka, jakie osiąga wyniki - przez to wskazuje, jaką potencjalnie spółka reprezentuje wartość. Jeżeli firma jest mało znana inwestorom, to prospekt jest w zasadzie jedynym źródłem wiarygodnych informacji na jej temat. Czytając prospekt emisyjny, inwestor na pewno powinien zwrócić uwagę na wszystkie czynniki ryzyka, aby uświadomić sobie, co złego może się spółce przydarzyć. Należy również przeczytać sekcje poświęconą sprawozdaniom finansowym i wizji rozwoju spółki, mimo iż jest ona opisana tylko w zarysie.