Podatnik otrzymał odszkodowanie od gminy za wywłaszczenie gruntu. Z jakimi obowiązkami podatkowymi wiąże się otrzymanie takich pieniędzy? Odpowiedzi udzieliła Katarzyna Bieńkowska, doradca podatkowy z kancelarii Dewey Ballantine Grzesiak. Jej zdaniem opodatkowaniu PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wskazanych w ustawie.
- Źródłem przychodów jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Ustawa przewiduje, że wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia na cele uzasadniające jej wywłaszczenie stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Obecne unormowania podatkowe zawierają jednak ograniczenia w zakresie zastosowania zwolnienia - tłumaczyła Katarzyna Bieńkowska.
Dodała, że nie dotyczy ono przypadków, gdy właściciel nieruchomości nabył jej własność w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 proc. od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie. Oznacza to, że kwota odszkodowania lub wypłata związana z rozliczeniem za przeniesienie własności nieruchomości na cele wywłaszczenia, np. w drodze ugody administracyjnej, powinny korzystać z wyłączenia spod opodatkowania, gdy spełnione są określone warunki.
- Wszystkie odszkodowania są wolne od podatku, jeśli zasady ich ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wynika z niej, że w przypadku nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne, a cele te nie mogą być zrealizowane w inny sposób, można dokonać wywłaszczenia nieruchomości, polegającego na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości - podkreśliła nasza rozmówczyni.
Jej zdaniem, wywłaszczenie następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej. Warunków tych nie można traktować rozszerzająco. Konieczne jest także zweryfikowanie, czy spełnione są dodatkowo dwa warunki, dotyczące charakterystyki danej nieruchomości, tzn. czasu jej nabycia i wzrostu wartości. Ich spełnienie uprawnia do zastosowania zwolnienia od PIT wypłaconego odszkodowania. W założeniu jest to przepis, który ma eliminować brak opodatkowania w przypadkach spekulacyjnych. Przy obecnym wzroście wartości nieruchomości może on jednak dotknąć zwykłych podatników, powodując objęcie opodatkowaniem niektórych odszkodowań wypłacanych osobom fizycznym, u których wartość nieruchomości znacząco wzrosła, a nabycie nastąpiło w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego.
Ważne!
Odszkodowania niemieszczące się w zakresie zwolnienia z PIT będą podlegały opodatkowaniu. W przypadku uzyskania przez podatnika odsetek od odszkodowania, nie będą one korzystały ze zwolnienia
EWA MATYSZEWSKA