Kiedy przedsiębiorca występuje w roli sprzedawcy, a drugą stroną umowy jest konsument, to obowiązują szczególne zasady sprzedaży konsumenckiej, a nie kodeks cywilny. Kodeks może mieć zastosowanie tylko w sprawach nieuregulowanych w ustawie. Konsumentowi wolno reklamować towary niezgodne z umową - czyli, najczęściej, wadliwe. Taka niezgodność pojawia się, gdy właściwości towaru nie odpowiadają właściwościom towaru tego rodzaju. Podobnie jest, gdy towar nie odpowiada oczekiwaniom wynikającym z zapewnień sprzedawcy lub producenta albo gdy towar został nieprawidłowo zamontowany lub uruchomiony. Sprzedawca ma obowiązek rozpatrzenia reklamacji konsumenta. Nie może odsyłać go np. do producenta czy hurtownika. Sprzedawca odpowiada za wadę towaru jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania rzeczy kupującemu. Konsument musi jednak przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową zawiadomić o tym fakcie sprzedawcę, w przeciwnym razie straci swoje uprawnienia. Jeżeli natomiast klient kupuje rzecz używaną, strony mogą ten termin skrócić, jednak nie poniżej jednego roku. W razie wymiany towaru termin ten biegnie na nowo. W przypadku gwarancji termin jej obowiązywania jest wskazany w dokumencie gwarancyjnym.
W UMOWIE UNIKAJ ZAPISÓW
l Za przedterminową spłatę kredytu bank może pobrać opłatę od 100 zł. Pamiętaj, aby jednoznacznie określono okoliczności, od których uzależniona jest zmiana oprocentowania - w razie korzystania ze zmiennej stopy, należy określić w umowie kredytowej warunki jej zmiany.
l Bank może podwyższyć oprocentowanie uchwałą zarządu, jeśli uzasadnia to (...) zmiana kosztów działalności banku lub zmiany w przepisach prawa - takie ogólnikowe określenie przyczyn podwyżki powoduje, że bank może dokonać jej dowolnie.
Czego może żądać klient
Klienci, którzy reklamują towar niezgodnie z umową, najczęściej domagają się od razu zwrotu pieniędzy. Tymczasem w pierwszym rzędzie mają prawo do nieodpłatnej naprawy towaru lub wymiany na nowy. Obniżenie ceny lub zwrot pieniędzy (czyli odstąpienie od umowy) są możliwe, gdy wymiana albo naprawa są niemożliwe albo wymagają nadmiernych kosztów bądź kiedy sprzedawca nie zdoła naprawić lub wymienić towaru w odpowiednim czasie. Podobnie jest, gdy naprawa lub wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności. O tym, czy towar zostanie naprawiony, czy wymieniony na nowy, powinien decydować klient, a nie sprzedawca. Jeżeli konsument korzysta z gwarancji, przysługujące mu uprawnienia reguluje dokument gwarancyjny. Udzielenie kupującemu gwarancji następuje bez odrębnej opłaty przez oświadczenie gwaranta, zamieszczone w dokumencie gwarancyjnym lub reklamie, odnoszących się do towaru konsumpcyjnego. Gwarancja określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego, w przypadku gdy właściwość sprzedanego towaru nie odpowiada właściwości wskazanej w tym oświadczeniu. Sprzedawca udzielający gwarancji wydaje kupującemu wraz z towarem dokument gwarancyjny; powinien także sprawdzić zgodność znajdujących się na towarze oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz stan plomb i innych umieszczonych na towarze zabezpieczeń. W dokumencie gwarancyjnym należy zamieścić podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń z gwarancji, w tym w szczególności nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej, czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej. Ponadto powinno być w nim zawarte stwierdzenie, że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową. Najczęściej w ramach gwarancji konsument ma prawo do nieodpłatnej naprawy we wskazanych punktach serwisowych.
Sprzedawca nie będzie ponosił natomiast odpowiedzialności za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, gdy kupujący o tej niezgodności wiedział lub, oceniając rozsądnie, powinien był to wiedzieć. To samo odnosi się do niezgodności, która wynikła z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez kupującego.
ŁUKASZ SOBIECH
Podstawa prawna
l Ustawa z 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. nr 100, poz. 1081 z późn. zm.).
l Ustawa z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. nr 141, poz. 1176 ze zm.).