Syn, córka, wnuk czy małżonek, który odziedziczył lub otrzymał w darowiźnie rzeczy lub prawa majątkowe, nie musi płacić podatku od takiego nabycia. Zniesiono bowiem obciążenia podatkowe dla nabywających nieodpłatnie majątek od osób najbliższych. Zwolnienie to obowiązuje od początku 2007 roku. Tym samym uwzględniono konieczność szczególnej ochrony sytuacji majątkowej rodziny oraz fakt, że nieodpłatne przekazywanie majątku z reguły odbywa się między osobami najbliższymi. Zwolnienie to nie jest limitowane. Oznacza to, że podatku nie trzeba płacić niezależnie od wartości nabywanego majątku.
Tylko dla najbliższych
Z całkowitego zwolnienia od podatku nie może niestety korzystać cała rodzina. Ustawodawca wprowadził do ustawy zamknięty katalog osób uprawnionych do skorzystania z nowej podatkowej preferencji. Zwolnieniu od podatku podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych wyłącznie przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Oznacza to, że do skorzystania ze zwolnienia uprawniona została jedynie część osób zaliczanych do pierwszej grupy podatkowej, tj. wyłącznie krewni w linii prostej, a ponadto małżonkowie i rodzeństwo.
Poza tym katalogiem znaleźli się zięć, synowa i teściowie, którzy również objęci są pierwszą grupą podatkową. Osoby korzystające z generalnego zwolnienia przyjęło się określać zerową grupą podatkową (nie jest to pojęcie ustawowe), dla odróżnienia od trzech grup podatkowych, które podlegają opodatkowaniu według progresywnej skali podatkowej.
Teściowie nadal opodatkowani
Przed wejściem w życie zmian osoby korzystające dziś z całkowitego zwolnienia od podatku, które nabyły majątek w drodze spadku lub darowizny, musiały oddawać fiskusowi podatek od nabycia rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł (kwota wolna od podatku). W zależności od wartości darowizny lub spadku wynosił od 3 do 7 proc.
Podatek wyliczony według tych zasad w dalszym ciągu płacą teściowie, synowa i zięć. Warto o tym pamiętać przekazując dzieciom majątek. Aby uchronić synową lub zięcia przed zapłatą podatku, należy w umowie darowizny wyraźnie wskazać, że nabywcą jest jedynie córka lub syn darczyńcy. Darując rzeczy lub prawa majątkowe o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku obojgu małżonkom, trzeba liczyć się z tym, że zięć lub synowa będą musieli rozliczyć się z fiskusem na dotychczasowych zasadach.
Podatek obliczony według progresywnej skali podatkowej osoby należące do tzw. zerowej grupy podatkowej muszą zapłacić tylko w przypadku, gdy nie dopełnią określonych formalności warunkujących skorzystanie z generalnego zwolnienia.
PRZYKŁAD: OSZCZĘDNOŚCI PODATKOWE
Wnuk otrzymał od dziadków mieszkanie o wartości 150 tys. zł. Nabywca (zstępny) należy do grona osób korzystających z generalnego zwolnienia dla osób najbliższych. Oznacza to, że nie będzie musiał płacić podatku od darowizny. Dzięki temu zaoszczędzi 9208,69 zł, tyle bowiem wyniósłby podatek wyliczony według progresywnej skali podatkowej określonej dla nabywców zaliczonych do pierwszej grupy podatkowej.
Magdalena Majkowska
magdalena.majkowska@infor.pl
Podstawa prawna
- Art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
Zobacz także:
Akademia podatnika
Serwis PITy 2006