Rok 2007 jest rokiem dużych zmian w podatkach. W dniu 1 stycznia 2007 r. weszło w życie wiele zmian do ustaw regulujących system podatkowy w Polsce. Obszerne zmiany nie ominęły również ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw – DzU nr 217, poz. 1588).
Pracownicze koszty
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje dwie grupy kosztów uzyskania przychodów, tzw. koszty rzeczywiste, tj. faktycznie poniesione, oraz tzw. koszty normatywne. W przypadku normatywnych kosztów uzyskania przychodów ich wysokość jest z góry narzucona przez ustawodawcę. Oznacza to, że osoba, której dane koszty dotyczą, nie ma poza drobnymi wyjątkami wpływu na zmianę ich wysokości.
Taka sytuacja istnieje w przypadku pracowniczych kosztów uzyskania przychodu, których wysokość określona jest w ustawie. Koszty uzyskania przychodu dla pracowników ustalone są na stosunkowo niskim poziomie.
Do niedawna, tj. do zeszłego roku, koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej kształtowały się następująco:
• gdy podatnik uzyskiwał przychody od jednego zakładu pracy – wynosiły one 102 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1227 zł,
• gdy podatnik uzyskiwał przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy – nie mogły przekroczyć łącznie 1840 zł 77 gr za rok podatkowy,
• gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika było położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskiwał dodatku za rozłąkę – wynosiły 127 zł 82 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1533 zł 84 gr,
• gdy podatnik uzyskiwał przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskiwał dodatku za rozłąkę – nie mogły przekroczyć łącznie 2300 zł 94 gr za rok podatkowy.
Wyżej wskazane koszty nie były już podwyższane od kilku lat. Rekompensatą za „zamrożenie” kosztów pracowniczych ma być ich podwyższenie. Ustawodawca postanowił jednak o rozłożeniu podwyższenia tych kosztów w czasie – 1 stycznia 2007 r. wprowadzono pierwszą „podwyżkę”.
Koszty 2007
Koszty uzyskania przychodu w stałej stawce miesięcznej przysługują pracownikowi bez względu na wymiar czasu pracy, liczbę przepracowanych dni czy wysokość wynagrodzenia.
Do obliczenia dochodu uzyskanego w 2007 r. z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej koszty uzyskania przychodów wynoszą 108 zł 50 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1302 zł, w sytuacji gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.
Gdy pracownik (podatnik) uzyskuje przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy, to nie mogą one przekroczyć miesięcznie 108,50 zł z każdej umowy oraz łącznie 953 zł 23 gr za rok podatkowy. Oznacza to, że gdy pracownik jest związany umowami o pracę z kilkoma pracodawcami, każdy z nich stosuje koszty uzyskania przychodu w pełnej wysokości, natomiast pracownik w zeznaniu rocznym uwzględnia koszty we właściwej wysokości. Podobnie jest w sytuacji, gdy pracownika łączą z jednym pracodawcą dwie umowy o pracę. Pracownik taki jest traktowany do celów ustalenia kosztów uzyskania przychodu tak jak osoba, która zawarła wiele umów o pracę z różnymi zakładami pracy.
Gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, koszty uzyskania przychodu są wyższe i w skali miesiąca wynoszą 135 zł 63 gr, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1627 zł 56 gr, pod warunkiem że pracownik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy pracownik uzyskuje przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy, a miejsce stałego lub czasowego jego zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i pracownik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę – wtedy koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć łącznie 2441 zł 54 gr za rok podatkowy (miesięcznie 135 zł 63 gr).
Koszty 2008 – jeszcze wyższe
Do obliczenia dochodu uzyskanego w 2008 r. z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej koszty uzyskania przychodów wyniosą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł, w przypadku gdy podatnik będzie uzyskiwał przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.
Nie będą one jednak mogły przekroczyć łącznie 2002 zł 05 gr za rok podatkowy w sytuacji, gdy podatnik będzie uzyskiwał przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.
Ponadto koszty:
• wyniosą 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1668 zł 72 gr w sytuacji, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie będzie uzyskiwał dodatku za rozłąkę,
• nie będą mogły przekroczyć łącznie 2502 zł 56 gr za rok podatkowy w sytuacji, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika będzie położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie będzie uzyskiwał dodatku za rozłąkę.
Tylko imienne bilety okresowe
Ustawodawca doprecyzował również kwestie możliwości zaliczania wyższych kosztów uzyskania przychodów, gdy normatywne koszty są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej. Mianowicie w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Bartłomiej Sikora
doradca podatkowy