REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak przygotować budżet gotówkowy

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Właściwe zarządzanie gotówką nabiera szczególnego znaczenia w warunkach inflacji i relatywnie wysokiego oprocentowania kredytu, choć w innych warunkach także jest niezbędne dla firmy prowadzącej racjonalną gospodarkę pieniężną.

Niedobór gotówki może prowadzić do zaniechania realizacji rentownych projektów inwestycyjnych, do niezdolności do utrzymania odpowiedniego poziomu zapasów, a także może stać się jedną z przyczyn obniżenia płynności finansowej.

Zarządzanie środkami pieniężnymi, czyli popularnie mówiąc – gotówką firmy, sprowadza się do dwóch kwestii:
• zarządzania strumieniami wpływów i wydatków oraz
• określenia optymalnego poziomu gotówki.


Zarządzanie strumieniami wpływów i wydatków opiera się na regułach tworzenia oraz modyfikacji budżetów gotówkowych, czyli krótkookresowych planów wpływów i wydatków pieniężnych. Głównym zadaniem budżetowania jest określenie z góry, w których odcinkach czasu firma może się spodziewać niedoboru, a w których nadwyżki pieniężnej, czyli dla których podokresów bieżące cash flow będzie ujemne, a dla których dodatnie. W takich planach na koniec każdego podokresu (np. na koniec miesiąca, dekady czy nawet dnia) po zróżnicowaniu wpływów i wydatków określany jest stan środków pieniężnych według reguły: stan początkowy gotówki + strumień wpływów – strumień wydatków = stan końcowy gotówki


Reguła ta może być oczywiście potraktowana jako równanie ukazujące po prostu stan zasobów pieniężnych, ale można też potraktować ją jako wyznacznik elastycznego planowania, tzn. ewentualnej modyfikacji przyszłych (spodziewanych) strumieni wpływów i wydatków. Warunkiem takiego podejścia jest możliwość określenia stanu gotówki na poziomie racjonalnie uzasadnionym czy – jak się niekiedy mówi – optymalnym.

Jak więc widać, oba zagadnienia zarządzania gotówką (sterowanie strumieniami wpływów i wydatków oraz poziom zasobów gotówki) ściśle się ze sobą wiążą.

Dalej zaprezentowano przypadek (przykład 1), w którym najpierw na podstawie założeń planistycznych stworzono półroczny budżet gotówki, a następnie, chcąc zredukować skalę zaciąganego kredytu, dokonano modyfikacji budżetu bazowego w dwóch wariantach (przykłady 2 i 3).


Przykład 1
Utworzenie budżetu gotówki (bazowego)
Firma Z sporządza budżet gotówkowy w okresie od lipca do grudnia (czyli w miesięcznych podokresach), opierając się na następujących założeniach (wszystkie dane w tys. zł):
• prognoza sprzedaży dla kolejnych miesięcy:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
– wpływy ze sprzedaży następują w trzech częściach,
– 18% miesięcznej sprzedaży wpływa w miesiącu bieżącym,
– 60% miesięcznej sprzedaży wpływa z miesięcznym opóźnieniem,
– 20% miesięcznej sprzedaży wpływa z dwumiesięcznym opóźnieniem,
– 2% miesięcznej sprzedaży traktuje się jako należności nieściągalne,
• w październiku przewiduje się sprzedaż maszyny za 15 000,
• koszty zużytych materiałów stanowią 65% wartości sprzedaży:
– materiały są kupowane z dwumiesięcznym wyprzedzeniem,
– płatność za materiały: 30% w miesiącu zakupu, 70% w miesiącu następnym,
• minimalna kwota wypłaconych wynagrodzeń miesięcznych wynosi 7000,
– gdy miesięczna sprzedaż przekracza 20 000, kwota wynagrodzeń powiększa się o 10% od nadwyżki w wartości sprzedaży,
• koszty handlowe stanowią 3% wartości sprzedaży,
• opłaty leasingowe wynoszą 1600 miesięcznie,
• gotówkowe koszty ogólnego zarządu wynoszą 300 miesięcznie,
• wydatki związane z bieżącymi naprawami i konserwacją wynoszą 100 miesięcznie,
• oszacowanie podatków:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• pozostałe koszty (gotówkowe) zakłada się na poziomie 0,5% wartości sprzedaży,
• w listopadzie ma nastąpić zakup maszyn za kwotę 35 000,
– płatność 15 000 w momencie zakupu, pozostała część (20 000) w miesiącu następnym,
• stan gotówki 1 lipca wynosi 3000,
– minimalny stan gotówki na koniec lipca, sierpnia, września i października powinien wynosić 2500, w pozostałych miesiącach – 2000,
• dostępny kredyt bankowy jest oprocentowany w wysokości 2% miesięcznie.

W tabeli 1 zestawiono wpływy i wydatki, w tabeli 2 – budżet gotówki.

Tabela 1. Wpływy i wydatki – wariant bazowy
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 2. Budżet gotówki– wariant bazowy
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Oprocentowanie 2%.
W górnej części tabeli 2 obliczony jest stan gotówki na koniec miesiąca, co – jak widać – już w lipcu daje wielkość ujemną, czyli prowadzi do konieczności zaplanowania pożyczki w okresie tego miesiąca. Analogiczna sytuacja pojawia się w grudniu.

Aby zredukować skalę pożyczek, dokonano modyfikacji założeń, przyjmując określone ścieżki możliwego postępowania. Każda z opcji zacznie działać od 1 lipca (przykład 2 i 3).


Przykład 2
Modyfikacja budżetu gotówki – windykacja należności
Utworzenie działu windykacji należności pozwoli przyspieszyć spływ należności przeterminowanych. Ocenia się, że w wyniku pracy nowej komórki dotychczas występująca utrata wpływów, wynosząca 2%, zmniejszy się do 1%. Spływ należności z dwumiesięcznym opóźnieniem zostanie zmniejszony z 20% do 10%. Nowy rozkład spływu należności:
• 18% miesięcznej sprzedaży spłynie w miesiącu bieżącym,
• 71% miesięcznej sprzedaży spłynie z miesięcznym opóźnieniem,
• 10% miesięcznej sprzedaży spłynie z dwumiesięcznym opóźnieniem,
• 1% miesięcznej sprzedaży będzie traktowany jako należności nieściągalne.
Działalność działu windykacji należności będzie kosztować firmę 50 tys. zł miesięcznie.

W tabeli 3 wielkości zmodyfikowane w stosunku do wariantu bazowego znajdują się w wierszach wyróżnionych pogrubioną ramką.

Tabela 3. Wpływy i wydatki – windykacja należności
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 4. Budżet gotówki – windykacja
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W wyniku wprowadzonych zmian konieczna do zaciągnięcia pożyczka (w skali całego półrocza) jest o połowę niższa niż w budżecie bazowym.

Przykład 3
Modyfikacja budżetu gotówki – odroczenie zobowiązań
Odroczenie płatności zobowiązań wobec części dostawców, czyli kredyt kupiecki, ma zastąpić pożyczkę bankową. Założono, że (wartościowo biorąc) u 1/2 dostawców, którym płacono z miesięcznym opóźnieniem, można przesunąć płatności o kolejny miesiąc. W tym przypadku należy się liczyć z odsetkami naliczanymi przez dostawców w wysokości 0,06% za każdy dzień zwłoki. Przesunięcie płatności może dotyczyć tylko pełnych miesięcy.

Tabela 5. Wpływy i wydatki – odroczenie zobowiązań
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W tym wariancie nastąpiło jedynie przesunięcie wydatków z początkowych miesięcy na miesiące następne (dotyczy to także grudnia). Przy czym płatność zobowiązań odroczono tylko w takiej kwocie, w jakiej było to niezbędne do zachowania na koniec danego miesiąca poziomu (stanu) gotówki uznanego za bezpieczny.
Budżet gotówki tego wariantu przedstawia tabela 6. Praktycznie w okresie budżetowanego półrocza niemal nie ma potrzeby zaciągania pożyczki. Niemniej jednak skala wydatków jest większa o naliczone odsetki, co pokazano w ostatnim wierszu tabeli 5.

Tabela 6. Budżet gotówki – odroczenie zobowiązań
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wydaje się, że ostatni wariant modyfikacji budżetu gotówki jest najkorzystniejszy – nie ma tu potrzeby zaciągania pożyczki bankowej, zastępuje ją tańszy kredyt kupiecki (choć jego skala w okresie półrocza jest większa niż pożyczka w wariancie bazowym). Budżet w okresie półrocza pozwala zachować równowagę pieniężną oraz utrzymać bezpieczny stan gotówki na koniec poszczególnych miesięcy.


Dalsze postępowanie w procesie budżetowania powinno polegać na możliwie dokładnym określeniu kosztochłonności każdego z wariantów oraz w związku z tym – na oszacowaniu wpływu analizowanych zmian na rentowność w poszczególnych podokresach. Można wreszcie sugerować zastosowanie mieszanki opisanych wariantów, czyli połączenie różnych opcji w zależności od tego, jak kształtuje się sytuacja w każdym z kolejnych miesięcy.

Jacek Kowalczyk
ekspert w zakresie finansów, wykładowca na Wydziale Zarządzania UW
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Infor.pl
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dwie wdowy. Tylko jedno świadczenie. Wdowa 42 lata. 4 małoletnich dzieci. Nie wyszła za mąż po raz drugi. W czym jest gorsza od wdowy od wieku 55 lat?

Publikujemy kolejny list czytelniczki z apelem o zmianę (albo zniesienie) limitów wieku w rencie wdowiej - 60 lat dla mężczyzny i 55 lat dla kobiety.

4666 zł brutto dla pracownika samorządu? To nie żart

Trwa odpływ fachowców z sektora samorządowego. Powód? Niskie płace, poczucie braku doceniania i marne perspektywy na przyszłość. W programie Gość Infor.pl gościł Jacek Wolszczak, pracownik samorządu z dolnośląskiej Świdnicy.

Samochód w firmie. Teraz Ford Transit we flocie Truck Care: 20 modeli z zabudową izotermiczną na wynajem krótkoterminowy

Truck Care firma oferująca kompleksowy wynajem pojazdów użytkowych zdecydowała się na powiększenie swojej floty wynajmu krótkoterminowego o kolejne Fordy. Tym razem wybór padł na 20 Transitów z zabudową izotermiczną. Zamówione samochody trafią do oferty najmu krótkoterminowego.

Ponad 80 proc. specjalistów pozytywnie ocenia szkolenia z cyberbezpieczeństwa przeprowadzane w firmie

Szybki rozwój technologii oraz zwiększone ryzyko cyberataków przyczyniają się do rosnącego zainteresowania bezpieczeństwem IT. Zdaniem szkolonych menadżerów, szkolenia z cyberbezpieczeństwa przeprowadzane w firmie: są nie tylko potrzebne, ale i skuteczne.

REKLAMA

Dłużnicy wykorzystują brak znajomości prawa u wierzycieli i specjalnie zwlekają z zapłatą za faktury, traktując zwłokę jako formę bezpłatnego kredytu. Powinni i mogą jednak słono za to zapłacić

Słaba znajomość podstawowych przepisów prawa finansowego u przedsiębiorców sprawia, że dłużnicy celowo przeciągają płatności, zyskując w ten sposób darmowy, nieoprocentowany kredyt. Dzieje się to w czasie, gdy zatory płatnicze w polskich przedsiębiorstwach cały czas rosną, a utrata płynności finansowej jest realnym zagrożeniem dla małych i średnich firm.

Osoby z niepełnosprawnościami. Co może się zmienić w 2026 r.? [FAQ]

Co już wiemy o projektach ustaw kierowanych do osób z niepełnosprawnościami? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty świadczeń? Prezentujemy odpowiedzi na ważne pytania. Pamiętajmy, iż aktualne przepisy mogą się jeszcze zmienić, o czym będziemy informowali na bieżąco.

Stopy procentowe NBP w dół o 0,5% w maju, w sumie 1-1,25% do końca 2025 roku. Taki scenariusz proponuje członek RPP Przemysław Litwiniuk

Są warunki do obniżki stóp proc. o 50 pb. (punktów bazowych) na posiedzeniu RPP w maju, kolejne cięcia możliwe byłyby na jesieni, w całym 2025 r. łącznie o 100-125 pb. - uważa członek RPP Przemysław Litwiniuk. Jak poinformował 24 kwietnia 2025 r., jeżeli na majowym posiedzeniu RPP nie padnie wniosek o obniżkę stóp, to złoży go sam.

Na to wychodzi, że na życzenie ZUS, mąż powinien wstać i umrzeć ponownie. Według nowych przepisów byłam zbyt młoda, kiedy mąż zmarł

Taki smutny wniosek czytelniczki o rencie wdowiej. Kolejne apele osób wykluczonych z tego nowego świadczenia (pierwsze wypłaty w lipcu 2025 r.). Śmierć nastąpiła za wcześnie.Takie kryterium prawne wprowadzili rząd i Sejm - limit wieku wdowy (55 lat) albo wdowca (60 lat) okazuje się kryterium dyskryminacyjnym. Warunkiem przyznania renty jest to, aby śmierć małżonka nastąpiła wtedy, gdy drugi małżonek przekracza te limity wieku. Zasada ta jest niezrozumiała dla wdów i wdowców.

REKLAMA

Cyfrowe prawo jazdy: nadchodzą rewolucyjne zmiany dla kierowców w UE [Nowe przepisy]

Będzie cyfrowe prawo jazdy. Nadchodzą rewolucyjne zmiany w przepisach dla kierowców UE. Utrata prawa jazdy w jednym państwie rozciąga się na całą Unię Europejską. 17-letni kierowcy będą jeździli z opiekunami. Początkujący kierowcy otrzymają wyższe kary za łamanie przepisów. Co jeszcze się zmieni? Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Z aplikacją mObywatel na wybory prezydenckie. Warto skorzystać z e-usługi Wybory

Aplikacja mObywatel odegra istotną rolę w nadchodzących wyborach prezydenckich. Użytkownicy mogą za jej pomocą sprawdzić miejsce głosowania, dodać termin wyborów do kalendarza, a przede wszystkim potwierdzić swoją tożsamość w lokalu wyborczym.

REKLAMA