Projektowanie rachunku kosztów działań

Zmiany w systemach zarządzania, jakie zachodziły w ostatnich latach, pozwoliły przedsiębiorstwom na usprawnienie ich funkcjonowania. Dzięki temu mogły o­ne efektywnie zaspokajać zmieniające się oczekiwania klientów.

Niestety, systemy, które miały gromadzić i dostarczać informacje o funkcjonowaniu firmy w układzie procesowym, nie rozwinęły się tak szybko, jak potrzeby kadry kierowniczej.
Rachunek kosztów działań wypełnia tę lukę. Dostarcza o­n informacji kosztowych i operacyjnych, które są odzwierciedleniem układu procesowego. Rachunek ten dostarcza danych o rzeczywistych kosztach produktów, usług, procesów, działań, kanałów dystrybucji, segmentów rynku, kontraktów i przedsięwzięć.
Zarządzanie kosztami działań wykorzystuje te informacje. Umożliwia o­no – dzięki analizie wartości, analizie czynników kosztotwórczych oraz mierników efektywności – inicjowanie, prowadzenie lub wspieranie działań skierowanych na optymalizację działalności. Pozwala również na doskonalenie procesu podejmowania decyzji.
Poniżej opisujemy podstawowe etapy projektowania systemu rachunku kosztów na przykładzie rzeczywistego wdrożenia w przedsiębiorstwie produkcyjnym.

Etap I
Na tym etapie następuje zdefiniowanie działań w sferze produkcji, ogólnego zarządzania, sprzedaży.
Pierwszym krokiem analizy działań jest zdefiniowanie i określenie procesów gospodarczych oraz działań. Jednak łatwiej to powiedzieć, niż zrobić. Zadanie to wymaga bowiem pokonania wielu przeszkód. Jedna z nich pojawia się wtedy, gdy działania są definiowane zbyt szczegółowo, a opracowana lista działań zawiera tysiące pozycji. Przetworzenie tak dużej ilości informacji sprawia trudności, zwłaszcza na początkowych etapach wdrażania systemu ABC.
Równie niebezpieczne jest zbyt ogólnikowe definiowanie działań, w wyniku czego powstaje lista zawierająca jedynie 20–25 kluczowych działań dla całej organizacji. W takim przypadku poziom agregacji danych jest zbyt wysoki, aby informacje były przydatne podczas podejmowania decyzji.
Produktem finalnym procesu produkcyjnego w spółce „ISKRA” CNS są narzędzia oraz usługi regeneracyjne narzędzi. Grupy asortymentowe produktów (narzędzi) to: produkty do kucia, do obróbki tokarskiej, do obróbki szlifierskiej, do montażu, do obróbki plastycznej oraz produkty kontrolno-pomiarowe i części maszyn.
Z wytwarzaniem i sprzedażą wyrobów oraz ogólnym zarządzaniem firmą związane są następujące procesy (schemat 1, tabela 1):
•  podstawowe,
•  wspierające (sprzedaży, ogólnego zarządzania).
 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
 
Etap II
Na tym etapie następuje ustalenie kosztów wyodrębnionych działań.
Po wyodrębnieniu na etapie pierwszym poszczególnych działań każdemu z nich przyporządkowuje się koszty w postaci pul kosztowych. Należy przeorganizować informacje o kosztach gromadzone w tradycyjnym systemie finansowo--księgowym w ten sposób, aby otrzymać precyzyjny podział kosztów pomiędzy wyróżnione działania (tabela 2).
 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
 
Etap III
Na tym etapie następuje określenie jednostki pomiaru wolumenu każdego działania (activity driver).
Kolejny krok w systemie rachunku kosztów działań polega na identyfikacji miar poszczególnych działań (activity drivers). Miary te są podstawą rozliczania kosztów zgromadzonych w pulach kosztowych działań na produkty korzystające z tych działań. Wielkość ta, uznana za miarę konkretnego działania (schemat 2), powinna:
•  odzwierciedlać zapotrzebowanie danego produktu w stosunku do pozostałych produktów na dane działanie,
•  odzwierciedlać przyczynę powstawania kosztów (lub powinna być z nią skorelowana),
•  być zrozumiała i łatwa do zmierzenia.
 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
 
Etap IV
Koszt jednostkowy produktu liczony według metody ABC.
W rachunku kosztów działań zaprezentowanym w niniejszym projekcie stosowano w stosunku do kosztów wydziałowych, sprzedaży i marketingu, ogólnego zarządzania tyle podstaw rozliczeniowych, ile rodzajów działań i odpowiadających im puli kosztów zostało wydzielonych w procesie technologicznym i sferze dystrybucji (tabela 3).
 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
 
Bazami rozliczenia kosztów wydziałowych jest liczba maszynogodzin. Natomiast koszty sprzedaży i zarządzania są rozliczane na podstawie wielkości sprzedaży. Jednostkowy koszt produktu w firmie „ISKRA” CNS jest liczony jest metodą ABC w następującym układzie: koszty bezpośrednie, koszty wydziałowe, pełen koszt wytworzenia, koszty zarządu, koszty sprzedaży, koszt własny sprzedaży.
Koszty wydziałowe są alokowane w produkt w grupach (według działań): 771, 772, 774, 775, 776, 777, 781 + 782 + 786. Koszty zarządu są alokowane w produkty według wskaźnika procentowego w następującym układzie: CH, CH1, CZ, CZ1, FF + FR, CI, CT, CJ, CL, CB. Koszty sprzedaży są alokowane w produkty według wskaźnika procentowego w następującym układzie: HS-1, HS-2, HS-3, Magazyn Wyrobów Gotowych. Dla każdego produktu są wyliczone: marża po koszcie bezpośrednim, marża po koszcie wytworzenia, zysk po koszcie własnym sprzedaży.

Zbigniew Leszczyński
– dyrektor działu rachunkowości zarządczej i controllingu P.H.U. „Buchalter_Lex” Sp. z o.o.
Infor.pl
Coraz więcej osób poszukuje pracy. Jak to możliwe skoro bezrobocie jest najniższe w historii
15 sie 2024

Miarą ożywienia na rynku ofert pracy jest liczba odpowiedzi na anonse pracodawców poszukujących pracowników. A branże, które budzą największe zainteresowanie mogą wskazywać, że w ostatnim czasie odbywały się tam spore ruchy płacowe. Teraz płacą lepiej niż wcześniej, ale nie wszystkie firmy w porę dostosowały się do nowego trendu.

Wypalenie zawodowe to problem już ośmiu na dziesięciu pracowników. A pracodawcy w większości bagatelizują problem
15 sie 2024

Badania nie pozostawiają wątpliwość: stres wywołany przekonaniem o zbyt niskich zarobkach względem kompetencji oraz przepracowanie to dwie kluczowe przyczyny zjawiska wypalenia zawodowego pracowników. Nie wszyscy pracodawcy są świadomi zagrożeń jakie się z nim wiążą.

Do tych żłobków nie zapisuj dziecka, ponieważ nie otrzymasz 1500 zł dofinansowania. Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025
15 sie 2024

Od 1 października 2024 r. rodzice, których dzieci uczęszczają do żłobka – będą mogli ubiegać się o przyznanie świadczenia „aktywnie w żłobku”, którego kwota przewyższa dotychczasowe dofinansowanie na ten cel o 1100 zł. Ze świadczenia nie skorzystają jednak rodzice, których dzieci uczęszczają do żłobków, w których miesięczna opłata przekracza 2200 zł. Jest dla nich inne rozwiązanie.

Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025
15 sie 2024

Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025. Choć jest zapowiadane jako korzystne dla nauczycieli, to budzi wiele wątpliwości i prognozuje się, że niewielu nauczycieli zdecyduje się z niego skorzystać.

Rząd: Renta wdowia może być i 1500 zł miesięcznie. Ale średnio będzie niżej. Znacznie
15 sie 2024

Renta wdowia około 300 zł przez 18 miesięcy (dodatkowe świadczenie do pierwotnej emerytury wdowy). Potem już na stałe 600 zł według wskaźnika 25%. To prognoza rządowa dla wartości średnich. Przekazał ją mediom wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Sebastian Gajewski.

Sąsiad rozpala ognisko na swoim ogródku lub grilla na balkonie, a do naszego domu lub mieszkania trafia uciążliwy dym – czy to legalne i co można z tym zrobić?
15 sie 2024

Właśnie rozpoczynamy długi sierpniowy weekend, a wraz z nim – na wielu ogródkach mogą zapłonąć ogniska. Co niektórzy mieszkańcy bloków, którzy ogródków nie posiadają – mogą natomiast zdecydować się na rozpalenie, na swoich balkonach lub tarasach, grilla. Czy takie działania są legalne i co – jako właściciele sąsiednich nieruchomości – możemy z tym zrobić, jeżeli są dla nas uciążliwe?

Koniec zarobku z lokat, co oznacza powrót wysokiej inflacji dla trzymających oszczędności na kontach w banku
16 sie 2024

Przez cały 2024 rok trwa dobra passa dla osób, które trzymają oszczędności w bankach. Od początku roku lokaty bankowe i konta oszczędnościowe przynoszą niewielkie, stabilne zyski, chroniące pieniądze przed inflacją. Ta dobra sytuacja dobiega jednak końca bo wróciła inflacja?

Co się bardziej opłaci: najem czy kupno małego mieszkania. Teraz rachunek nie pozostawia wątpliwości
15 sie 2024

Kupno małego mieszkania na rynku pierwotnym lub wtórnym to rozwiązanie, który daje wiele korzyści. Najem – tylko jedną. Jedyna bariera przy wyborze pierwszego rozwiązania to zdolność kredytowa – raty kredytu hipotecznego są porównywalne z czynszem najmu. A własne mieszkanie to bonus w postaci kapitału.

Czy 15 sierpnia jest dniem wolnym w Niemczech?
14 sie 2024

Czy 15 sierpnia jest dniem wolnym w Niemczech? Niemcy mają różne listy świąt wolnych od pracy w zależności od landu. Czy 15 sierpnia jest wolny w Berlinie? Sprawdź, gdzie w Niemczech jest to dzień wolny od pracy.

Wybór najemcy mieszkania na castingu. Czy to zgodne z prawem? Na czym polegać może dyskryminacja przy wynajmie?
15 sie 2024

Dziś, w II połowie 2024 roku rynek najmu nieco ochłonął. Jednak nadal można się spotkać z "castingami" na najemcę w przypadku szczególnie atrakcyjnych mieszkań, czy lokalizacji. W ten sposób wynajmujący mieszkania starają się znaleźć najemcę najmniej potencjalnie "kłopotliwego" (cokolwiek miałoby to znaczyć) w przyszłości. W Polsce casting na najemcę jest - co do zasady - zgodny z prawem ale pod warunkiem, że dyskryminuje się w ten sposób określonych grup lokatorów (np. ze względu na płeć, rasę, czy pochodzenie).

pokaż więcej
Proszę czekać...