Podatnik, który ma trudną sytuację i nie stać go na zapłatę podatku, może starać się o jego umorzenie. Aby tak się stało, potrzebny jest wniosek.
Podatnik, którego nie stać na zapłatę podatku, bo ma kłopoty finansowe, może ubiegać się o umorzenie zaległości podatkowej. Nie jest to jednak sposób dla tych podatników, których kłopoty mają charakter przejściowy. Z możliwości tej skorzystać mogą jedynie ci podatnicy, którzy znajdują się w wyjątkowej sytuacji i od umorzenia zaległości podatkowej zależy ich być albo nie być. Aby jednak tak się stało, konieczny jest wniosek podatnika. Organ podatkowy nie domyśli się sam, że nie mamy na zapłatę podatku.
Umorzenie podatku to nic innego jak możliwość niepłacenia przez podatnika podatku. Z obowiązku tego zwalnia podatnika sam organ podatkowy. Nic zatem dziwnego, że umorzenie jest instytucją wyjątkową, stosowaną naprawdę w szczególnych sytuacjach. Inne ulgi, z których za przyzwoleniem organu podatkowego może skorzystać podatnik, nie wywołują aż takich skutków. Przy odroczeniu podatnik nadal musi zapłacić podatek, tyle że w późniejszym terminie. Podobnie w przypadku rozłożenia na raty. Tu również podatek trzeba zapłacić, tyle że w późniejszym terminie i nie jednorazowo, ale w ratach.
Trzeba wykazać interes...
Możliwość wystąpienia z wnios- kiem o umorzenie zaległości podatkowej wynika z art. 67a Ordynacji podatkowej. Aby jednak można było w ogóle starać się o umorzenie, muszą zaistnieć ściśle określone przesłanki. Przepis stanowi wyraźnie, że umorzenie może nastąpić tylko w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Pojęcia te na pierwszy rzut oka niczego nie wyjaśniają.
WAŻNE
Wniosek podatnik powinien złożyć do właściwego urzędu skarbowego. Co do zasady będzie to urząd skarbowy, w którym składamy zeznanie roczne.
Nie można ich interpretować w sposób subiektywny. O umorzeniu podatku nie może decydować przekonanie podatnika. Potwierdza to NSA w wyroku z 14 września 2001 r. (III SA 1590/00), gdzie czytamy, że o istnieniu ważnego interesu podatnika decydują kryteria zobiektywizowane. Warto jednak pamiętać, że organ podatkowy musi mieć na uwadze także i to, że względy społeczne wymagają, by zaległości podatkowe były realizowane, a podatnik pochopnie nie był z nich zwalniany. A to oznacza, że nawet jeśli wystąpią okoliczności wynikające z ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, to i tak organ podatkowy nie jest bezwzględnie zobowiązany do umorzenia zaległości podatkowej. Organ podatkowy powinien jednak uzasadnić swoje stanowisko w tej sprawie.
Podatnicy muszą zdawać sobie sprawę także z tego, że stan majątkowy i finansowy podatnika wcale nie gwarantuje im, że uzyskają umorzenie zaległości podatkowej. Czy tak się stanie, podatnik dowie się, gdy organ podatkowy podejmie decyzję. Jaka będzie to decyzja – podatnik nie ma pewności. W końcu wybór rozstrzygnięcia należy do organu. A to oznacza, że organ może, ale wcale nie musi, przychylać się do prośby podatnika. Decyzja organu ma w końcu charakter uznaniowy.
...i złożyć wniosek...
Bardzo ważne jest też to, by podatnik złożył wniosek. Organ podatkowy nie domyśli się sam, z własnej inicjatywy, że podatnik potrzebuje pomocy i że trzeba umorzyć mu określoną zaległość podatkową. Wprawdzie w pewnych sytuacjach organ podatkowy podejmuje taką decyzję z urzędu, ale zasadą jest to – że aby można było uzyskać decyzję umarzającą zaległość podatkową, niezbędny jest wniosek podatnika.
Podatnik nie powinien czekać zbyt długo ze sporządzeniem wniosku o umorzenie. Co prawda w razie umorzenia zaległości podatkowej umorzone zostaną również odsetki za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa, ale może się zdarzyć, że wniosek nie zostanie uwzględniony. Wtedy podatnik musi zapłacić, i to odpowiednio więcej, bo przez ten czas zdążą narosnąć duże odsetki.
Wniosek o umorzenie podatku lub zaległości podatkowej najlepiej wysłać pocztą listem poleconym lub złożyć osobiście, żądając potwierdzenia jego złożenia. Jak każdy wniosek, również i ten trzeba opłacić znakiem opłaty skarbowej o wartości 5 zł.
...lub czekać na urząd
Decyzję o konieczności umorzenia zaległości podatkowej z urzędu, a więc bez konieczności składania odrębnego wniosku, organ podatkowy podejmuje tylko wtedy, gdy:
• zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;
• kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;
• kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym;
• podatnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 5000 zł, i jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego oraz nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.
1 Przeanalizuj swoją sytuację. Przed sporządzeniem wniosku podatnik powinien zastanowić się, czy jego sytuacja jest wyjątkowa i czy zagraża jego dalszej egzystencji, a tym samym czy podatnik może liczyć na przyznanie ulgi.
2 Napisz pismo. Aby z ulgi skorzystać, konieczne jest przygotowanie wniosku, gdzie niezbędne jest określenie, kto wnioskuje o ulgę. Należy podać imię i nazwisko, adres miejsca zamieszkania lub pobytu, a także NIP. Należy również określić organ podatkowy, do którego kierowana jest prośba, podając nazwę organu i jego adres. Wniosek adresujemy zawsze do naczelnika. Niezbędne jest też określenie zakresu żądania, czyli jakie należności mają być odroczone.
3 Przygotuj uzasadnienie. W uzasadnieniu wniosku pomogą wszelkie dokumenty potwierdzające złą sytuację podatnika. Przyda się zatem każde zaświadczenie czy dokument potwierdzający krytyczną sytuację, np. zaświadczenia lekarskie, zaświadczenia z zakładu pracy czy potwierdzające status bezrobotnego.
4 Nie zapomnij o podpisie. Wniosek trzeba koniecznie podpisać, przy czym powinien być to podpis własnoręczny.
