Inwestować każdy może, oczywiście jeżeli ma odpowiedni kapitał. Nie musi być to od razu wielka gotówka. Na inwestowanie trzeba mieć jednak jakiś pomysł.
Na pewno nie warto trzymać pieniędzy na zwykłym rachunku bankowym, tzw. ROR. Oprocentowanie takiego konta jest albo minimalne, albo wręcz zerowe. Na rachunku bieżącym powinniśmy więc gromadzić tylko gorącą gotówkę, którą płacimy za zakupy i świadczenia. Całą resztę, czyli to, co nam zostaje z bieżących wydatków, trzeba gdzieś ulokować.
Bez dużych zysków
Jeżeli celem inwestycji będzie jedynie ochrona kapitału, wystarczy założyć tradycyjną lokatę terminową. Pieniądz jest pomnażany na niej tylko w minimalnym stopniu, gdyż oprocentowanie lokat waha się w granicach 2,5-4 proc. To dobry sposób na przechowanie gotówki, gdy można pozwolić sobie na zamrożenie pieniędzy przez cały okres oszczędzania. Wysokość odsetek zależy od czasu i od wysokości zdeponowanej gotówki. Wadą lokaty jest jej niska płynność. Oznacza to, że jej zerwanie przed terminem wiąże się najczęściej z utratą odsetek. Zaletą lokat terminowych jest bezpieczeństwo. Po podpisaniu umowy z bankiem z góry wiadomo, na jaką kwotę można liczyć po zakończeniu okresu oszczędzania. Lokata to najprostsza forma inwestycji, której przewidywalność ma wciąż liczne grono zwolenników. To na nich trzymana jest największa liczba oszczędności.
Każdy bank ma szeroką paletę tradycyjnych lokat – od złotowych po walutowe. Ponieważ gusty Polaków jednak się zmieniają, na bazie zwykłych depozytów tworzone są ich kolejne mutacje. Są już więc lokaty terminowe skonstruowane w taki sposób, by można było wpłacać na nie niewielką, miesięczną kwotę (na przykład 100 złotych). Ponieważ banki premiują systematyczne oszczędzanie, w wielu przypadkach można liczyć na bonusy. Są to na przykład rosnące odsetki po każdym roku oszczędzania.
Przynajmniej bez strat
Na rynku znaleźć można bardziej ambitne konstrukcje lokat, których zysk zależy od będących dla nich punktem odniesienia narzędzi inwestycyjnych. Tego typu lokaty gwarantują – w najgorszym wariancie – zwrot zdeponowanego kapitału, a w najlepszym – nawet dwucyfrowe zyski. Lokaty inwestycyjne część pieniędzy deponują na lokacie, a część – za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych – na rynkach akcji czy obligacji. Jeżeli inwestycja okazała się trafiona, można było zarobić ponad 20 proc. w skali roku (tak jak na lokacie SuperDuet Banku Millennium czy Profit+ Deutsche Bank PBC). Przy zakładaniu tego typu lokaty trzeba jednak pamiętać, że próg wejścia do niej jest wysoki (zaczyna się zwykle od kilku tysięcy złotych). Zysk zależy od tego, w jaki fundusz bank lokuje pieniądze – jeżeli jest to fundusz akcji, a na rynku trwa hossa, wówczas można liczyć na duże zyski. Jeżeli jednak w czasie trwania lokaty koniunktura się zmieni, wtedy nie ma co spodziewać się dużego sukcesu inwestycyjnego.
Bezpieczne fundusze
Dlatego można samemu wybrać najbardziej rentowną lokatę (i na niej złożyć część pieniędzy, która zagwarantuje nam przynajmniej zachowanie status quo) i poszukać takiego funduszu, który będzie nam najbardziej odpowiadał. Jeżeli nie chcemy ryzykować, można wybrać któryś z funduszy rynku pieniężnego i gotówkowe albo obligacji. Oba typy funduszy lokują pieniądze w dłużne papiery wartościowe, pierwsze o krótszym terminie wykupu, drugie – dłuższym. Należą one do tzw. bezpiecznej grupy funduszy, w których zysk nie jest duży, ale za to bezpieczeństwo zainwestowanych środków wysokie. Zysk z tego typu funduszy jest porównywalny z inwestycjami w lokaty terminowe czy w obligacje detaliczne. Jednak – jak w przypadku każdej inwestycji – można znaleźć fundusz, który daje zyski wyższe od przeciętnych.
Porównywalne zyski dają konta oszczędnościowe. Mają jednak jedną podstawową zaletą – są one znacznie bardziej płynne niż pozostałe instrumenty. Oprocentowanie kont oszczędnościowych jest porównywalne z lokatami terminowymi i obligacjami (często zależy od wielkości zgromadzonych na nim środków), ale wypłacać można z nich pieniądze w dowolnym terminie, nie tracąc odsetek. Takie konta można też swobodnie zasilać wpłatami w dowolnym momencie. Konta oszczędnościowe mają jedną wadę – tylko jedna wypłata w miesiącu jest bezpłatna, za pozostałe trzeba płacić, i to od 5 zł do nawet 20 zł. Częste wypłaty pozbawią nas więc zysków z odsetek.
Mniejsze ryzyko
Bezpieczeństwo inwestycji nie idzie w parze z zyskami. Jeżeli więc akceptujemy większe ryzyko, możemy liczyć na większe profity (lub – oczywiście – spodziewać się strat). Jednak umiejętnie skomponowany portfel inwestycyjny pozwala uniknąć dużego ryzyka, gdy część kapitału ulokujemy w bezpiecznych i przewidywalnych instrumentach, a część w uzależnionych od koniunktury rynkowej. Dywersyfikacja portfela polegać więc będzie na przyjęciu różnych horyzontów czasowych dla różnych typów produktów finansowych.
Generalnie można przyjąć zasadę, że w bezpieczne instrumenty – lokaty, obligacje, fundusze rynku pieniężnego – możemy inwestować na krótszy dystans, a w bardziej ryzykowne – fundusze mieszane czy fundusze akcji – na dłuższy, czyli kilkuletni. Taka kompozycja portfela pozwoli nam uniknąć strat, gdyż nawet dekoniunktura na giełdzie nie pozbawi nas wszystkich oszczędności.
