Podatnik w ramach ulgi odsetkowej może odliczyć tylko odsetki faktycznie zapłacone w danym roku. Oznacza to, że nie można odliczyć od razu wszystkich odsetek.
Zazwyczaj kredyty czy pożyczki mieszkaniowe zaciągamy na wiele lat. Umowy z tym związane są często skomplikowane i określają wszystkie warunki, łącznie z tym, ile odsetek zapłacimy za cały okres kredytowania. Nie oznacza to jednak, że wystarczy podpisać umowę i od razu korzystać z podatkowego przywileju odliczania odsetek. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych szczegółowo to reguluje.
Po pierwsze odliczenie w ramach ulgi odsetkowej obejmuje wyłącznie odsetki naliczone za okres począwszy od dnia 1 stycznia 2002 r. i zapłacone od tego dnia. Oznacza to, że nawet jeśli ktoś wcześniej zaciągnął kredyt, który po wejściu w życie ulgi odsetkowej kwalifikował się do skorzystania z odliczenia, nie będzie mógł z niego skorzystać wstecz.
Z drugiej strony, również podatnik, który zaciągnął kredyt czy pożyczkę na początku 2006 roku, i do dziś nie złożył zeznania za 2005 rok, na skorzystanie z ulgi musi poczekać.
WAŻNE
W poz. 29 PIT/2K należy wpisać rok, w którym dana inwestycja uzyskała pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego.
W poz. 30 rok, w którym nastąpiło zakończenie inwestycji, potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku takiego obowiązku – zawiadomieniem o zakończeniu budowy.
Przede wszystkim pierwszy raz odsetki można odliczyć dopiero w roku zakończenia inwestycji. W przypadku domów będzie to rok, w którym zakończono budowę zgodnie z wymogami prawa budowlanego. W przypadku mieszkań – rok, w którym została zawarta umowa o ustanowieniu spółdzielczego własnościowego lub lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo umowa w formie aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego.
Załóżmy, że podatnik zaciągnął kredyt na zakup mieszkania w 2006 roku i jeszcze w 2006 roku podpisze akt notarialny. Z odliczenia odsetek będzie mógł skorzystać po raz pierwszy w rozliczeniu za 2006 rok, czyli składając zeznanie w 2007 roku. Ale trzeba wiedzieć, że nawet gdyby podpisanie aktu notarialnego przełożono z jakichś powodów na 2007 rok, to podatnik nie straci prawa do odliczenia odsetek zapłaconych w 2006 roku.
Zgodnie z przepisami podatnik ma też prawo do odliczenia odsetek zapłaconych przed rokiem zakończenia inwestycji. Dotyczy to co prawda tylko odsetek zapłaconych za jeden rok poprzedzający zakończenie inwestycji, ale podatnik ma prawo je odliczyć od podstawy opodatkowania za rok podatkowy, wtedy kiedy pierwszy raz odlicza odsetki. Warto wiedzieć, że podatnik ma prawo odliczyć je również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym po raz pierwszy odliczył odsetki. W tym przypadku odliczeniu podlega jednak wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik pierwszy raz skorzystał z ulgi. W omawianym tu przypadku odsetki zapłacone za 2006 i 2007 rok odliczone zostaną w 2008 roku w zeznaniu za 2007 rok.
Jak odliczyć proporcję
Odliczeniu nie podlegają odsetki od części kredytu czy pożyczki wykorzystanych na nabycie gruntu lub prawa wieczystego użytkowania gruntu. Problem pojawia się w przypadku wykorzystania ich na inwestycję mieszkaniową oraz na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu. Wówczas trzeba ustalić proporcję, w jakiej pozostają wydatki na nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu w łącznych wydatkach.
Trzeba zaznaczyć też, że odliczenie ulgi odsetkowej obejmuje wyłącznie odsetki od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty stanowiącej iloczyn 70 mkw. powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczeniowego 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy, określonej na rok zakończenia inwestycji. W 2005 roku była to kwota równa 189 000 zł.
PIT/2K plus PIT/D
Podatnik odliczający odsetki po raz pierwszy musi dołączyć do rocznego zeznania nie tylko załącznik PIT/D, w którym wykazuje się ulgi mieszkaniowe, ale także dodatkowo wypełniony PIT/2K. Jest to oświadczenie o wysokości wszystkich poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją, w tym o wysokości wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatników VAT niekorzystających ze zwolnienia. Formularz składa się z dwóch stron (właściwego formularza i objaśnienia). W oświadczeniu prócz danych identyfikacyjnych, trzeba wpisać m.in. rok, w którym podatnik uzyskał kredyt (pożyczkę) mieszkaniowy, kwotę uzyskanego kredytu (pożyczki), rodzaju prowadzonej inwestycji. Ponadto w oświadczeniu podatnik musi podać rok rozpoczęcia i zakończenia inwestycji mieszkaniowej, na którą zaciągną kredyt.
Jeżeli wartość inwestycji mieszkaniowej (bez gruntu) sfinansowanej kredytem czy pożyczką przewyższa limit 189 000 zł, trzeba dowiedzieć się, ile odsetek można odliczyć za dany rok. Należy dokonać prostej operacji – limit podzielić przez kwotę kredytu, co da wskaźnik ułamkowy. Przez niego należy teraz podzielić kwotę odsetek do odliczenia za dany rok. Uzyskany wynik to kwota odsetek do odliczenia w granicach limitu:
