W okresie świąt pracodawcy organizowali spotkania dla pracowników i ich dzieci, podczas których wręczane były upominki, organizowane zabawy, a nawet przygotowywane niewielkie poczęstunki. Nie wszyscy jednak pamiętali, że opłacenie kosztów imprezy okolicznościowej stanowi formę świadczenia rzeczowego, a to jest zwolnione tylko do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 380 zł.
ETAP 1
Ustal rodzaj świadczenia
Zakres opodatkowania świadczeń na rzecz pracowników zależy od tego, czy w danym przypadku mamy do czynienia ze świadczeniem rzeczowym, czy też jest to świadczenie nierzeczowe.
Rzeczowymi świadczeniami na rzecz pracowników będą bez wątpienia paczki świąteczne otrzymywane przez pracowników i ich dzieci czy na przykład bilety na imprezy sportowe czy kulturalne. Nie jest to katalog zamknięty. Świadczeniem rzeczowym może być również impreza zakładowa w postaci kuligu czy opłaconej wycieczki krajowej. Podobnie będzie w przypadku opłacenia przez pracodawcę kosztów imprezy okolicznościowej, np. Wigilii, czy organizowanie spotkania mikołajkowego dla dzieci.
ETAP 2
Określ wartość
W myśl art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń rzeczowych otrzymanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. A to oznacza, że jeśli wartość świadczenia nie przekroczy w ciągu roku wspomnianej kwoty, świadczenie nie podlega opodatkowaniu. Podatek trzeba będzie zapłacić dopiero od nadwyżki ponad tę kwotę. Nie można też zapominać o tym, że świadczenia muszą zostać w całości sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Co więcej, nadwyżka wartości świadczeń ponad 380 zł – nawet w przypadku sfinansowania świadczenia w całości z funduszu świadczeń socjalnych lub funduszu związków zawodowych – podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i traktowana jest jako przychody ze stosunku pracy w myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w przypadku częściowego sfinansowania z innych środków niż z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (czy funduszy związków zawodowych), wartość tych świadczeń będzie podlegała opodatkowaniu.
ETAP 3
Ustal wysokość przychodów
Zorganizowanie przez pracodawcę dla pracowników imprezy okolicznościowej (np. kuligu czy Wigilii) i zakup dla nich paczek żywnościowych stanowi świadczenie rzeczowe. Wartość tego świadczenia stanowi przychód pracownika zgodnie z art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń (także wtedy, gdy zostały sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych). Oznacza to, że pracodawca jako płatnik obowiązany jest obliczyć, pobrać i odprowadzić od niego zaliczki na podatek dochodowy. Warto jednak podkreślić, że wtedy, gdy przychód z tego tytułu można przypisać określonej osobie, będzie on podlegał zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67.
Warto też pamiętać, że wtedy, gdy zorganizowana przez pracodawcę impreza jest dostępna dla wszystkich chętnych, bez imiennego kierowania świadczeń, nie ma możliwości ustalenia, jaka dokładnie kwota przychodu przypada na konkretnego podatnika. W takim przypadku przychodu w ogóle się nie ustala. Stanowisko to znalazło też wyraz w wyjaśnieniach organów podatkowych zamieszczanych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
• PRZYKŁAD
Zakład pracy zorganizował dla pracowników spotkanie z okazji świąt Bożego Narodzenia. Wydatki z tego tytułu zostały w całości sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i udokumentowane fakturą zbiorczą, bez imiennego wyszczególniania uczestników. W takim przypadku nie ma potrzeby dzielenia wydatkowanych kwot na ilość uczestników i doliczania do wynagrodzeń pracowników. Świadczenia te nie są imiennie adresowane dla pracowników, nie stanowią więc dla nich przychodu.
ETAP 4
Rozlicz koszty
Pracodawca organizując imprezę świąteczną, która zostaje sfinansowana ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, nie może wydatków tych zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, i to wcale nie dlatego, że między poniesionym wydatkiem a uzyskanymi przychodami (nawet w przyszłości) nie ma żadnego związku przyczynowo-skutkowego. Zakaz taki wyraźnie wynika z przepisów podatkowych. Artykuł 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) stanowi wyraźnie, że za koszty podatkowe nie uważa się wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Skoro zorganizowana przez pracodawcę impreza świąteczna stanowi wydatek poniesiony na działalność socjalną, nie stanowi kosztu podatkowego. Oznaczałoby to, że wydatki poniesione na zorganizowanie imprezy obciążyłyby u pracodawcy koszty uzyskania przychodów po raz drugi. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) kosztami podatkowymi są odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeśli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu.
Anna Wojda