Emisja znaków legitymacyjnych i ich sprzedaż poniżej wartości nominalnej może być uznana za czyn nieuczciwej konkurencji. W rozumieniu art. 15 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503 z późn. zm.), czynem nieuczciwej konkurencji, który utrudniania dostęp do rynku małym przedsiębiorcom, jest emitowanie oraz realizacja znaków legitymacyjnych podlegających wymianie na towary lub usługi, oferowanych poniżej ich wartości nominalnej, a także po cenie przewyższającej wartość nominalną. Czyn ten jest identyfikowany przede wszystkim wówczas, gdy podmiotami obciążonymi skutkami tych działań są mali przedsiębiorcy.
Witold Modzelewski, prezes Instytutu Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy
Bony bez VAT
Kupony są znakiem legitymacyjnym i nie podlegają opodatkowaniu VAT. Ich wydanie nie stanowi bowiem dostawy towaru (znak legitymacyjny nie jest towarem). Kupony nie są także opodatkowane jako usługa. Rzeczywistymi stronami transakcji są bowiem sprzedawca towaru (usługodawca) oraz nabywca towaru (usługobiorca). Bony – same w sobie – nie są samoistnym towarem, tj. nie mają autonomicznego znaczenia gospodarczego (nie zaspokajają potrzeb, służą jedynie odebraniu świadczenia). Są one zatem środkiem do nabycia rzeczywistego świadczenia (towaru lub usługi), analogicznie do żetonów i kart telefonicznych przy świadczeniu usług telekomunikacyjnych.
Opodatkowanie bonów oraz – jednocześnie – towarów (usług) otrzymanych w wyniku ich realizacji oznaczałoby podwójne opodatkowanie tej samej wartości.
Bez składki na ZUS
Pracodawca w przypadku sfinansowania kuponów ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie odprowadza od wartości przekazanych kuponów składki na ZUS. Zgodnie z par. 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106), wszelkie świadczenia – pieniężne i w naturze – finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS nie stanowią podstawy wymiaru składek. Pracownik także nie odprowadza składek ZUS.
PIT trzeba płacić
Wydane pracownikom, nawet jeżeli zostały sfinansowane w całości ze środków ZFŚS, bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi, nie są rzeczowymi świadczeniami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku. Nie są więc zwolnione z podatku PIT, a otrzymanie ich przez pracownika jest opodatkowane na tych samych zasadach, co wynagrodzenie otrzymywane ze stosunku pracy (np. pensja). Momentem powstania przychodu ze stosunku pracy jest w tym przypadku moment przekazania kuponu pracownikowi (zasada kasowa).
Notowała Anita Skiba