Marek B. ubiegał się o wydanie karty kredytowej. Bank, w którym złożył wniosek, odmówił mu. Czytelnik usłyszał, że ma zbyt małe dochody, a tym samym jego zdolność kredytowa jest znikoma. Drugi bank, do którego się udał, podjął taką samą decyzję. Tu jednak odmowa była podyktowana innymi przyczynami.
Okazało się, że Marek B. figuruje w bazie danych Biura Informacji Kredytowej jako dłużnik. – Gdzieś pan zalega – wyjaśnili pracownicy banku. W Biurze Informacji Kredytowej wyszło na jaw, że Marek B. nie wywiązał się z kredytu zaciągniętego na sprzęt AGD i zalega z kwotą… 5, 85 zł. – Ale to nie wszystko. Nie wiadomo, z jakiego powodu miałem dwa kredyty na mieszkanie: jeden w złotych, drugi w euro – opowiada czytelnik. Przedstawiciele pierwszego banku byli bardzo zaskoczeni sytuacją. – System wykazuje zadłużenie, ale nie wymagamy spłaty tej kwoty – usłyszał czytelnik. W drugim banku było podobnie.
– Osoba, która ma jakiekolwiek wątpliwości, powinna zgłosić się do banku, który przesłał BIK dane o kliencie. Tylko on może wyjaśnić i poprawić przekazane nam informacje – wyjaśnili nam pracownicy Biura Informacji Kredytowej.
Ujawnienie przez Marka B. nieprawdziwych informacji o jego historii kredytowej w bazie danych BIK było tylko początkiem problemów. Okazało się bowiem, że jeszcze więcej kłopotów miał ze sprostowaniem tych informacji. – Najpierw w BIK powiedziano mi, że tylko bank może sprostować te informacje i tam mam składać reklamacje. W bankach z kolei obiecywano jak najszybsze poprawienie danych, najpóźniej w ciągu miesiąca. A gdy ponownie wystąpiłem o kartę kredytową, sytuacja się powtórzyła. Odmówiono mi, bo informacje nadal były nieaktualne – opowiada czytelnik. – Nie mogłem się w żaden sposób doprosić, aby je poprawiono. Czy nie ma sposobu, aby załatwić to szybko i sprawnie? – pyta Marek B.
Zgodnie z regulaminem działania BIK dostępnym na stronie internetowej www.bik.pl, banki zobowiązane są przesyłać informacje o swoich klientach kompletne, prawdziwe i dokładne. Mają również obowiązek dokonywać ich bieżącej aktualizacji w ramach wsadów informacyjnych przekazywanych do BIK oraz w ramach aktualizacji indywidualnej dla każdego klienta. A klient ma prawo wnioskowania do banku o weryfikację poprawności przekazywanych danych we wsadach informacyjnych, a w uzasadnionych przypadkach do zaprzestania przekazywania informacji niepoprawnych. Jeżeli klient – czytamy na stronie internetowej BIK – wniesie powyższe żądanie bezpośrednio do banku i okaże się ono uzasadnione, to bank niezwłocznie podejmie wszystkie działania, aby wyjaśnić przyczyny przekazywania niepoprawnych danych. Może je wycofać lub w zależności od oceny możliwych skutków dla innych banków przesłać poprawne dane.
– Banki przekazują dane do BIK i one ponoszą odpowiedzialność za ich prawdziwość. Celem i zadaniem Biura Informacji Kredytowej jest tylko gromadzenie przekazanych informacji, przetwarzanie ich oraz udostępnianie innym bankom. BIK nie weryfikuje tych informacji, ponieważ nie ma takiej możliwości – wyjaśnił „GP” Jerzy Bańka ze Związku Banków Polskich.
Jednak klient banku, który stwierdzi, że BIK posiada na jego temat nieprawdziwe lub nieaktualne dane, tak jak w przypadku naszego czytelnika, nie ma łatwej i prostej drogi reklamacji. Tak naprawdę wiele zależy od woli banku, który jako jedyny może te informacje zmienić. Gdy bank się ociąga, co, jak wskazuje praktyka, ma często miejsce, klient pozostaje bezradny. Może tylko pokornie prosić i czekać. Procedura reklamacyjna nie daje mu innych uprawnień. Nie może również odwołać się czy poskarżyć na oporny bank. Bo nie ma do kogo. W efekcie świeci oczami jako niesolidny dłużnik, choć w rzeczywistości wcale nim nie jest.
W opinii przedstawicieli firm zajmujących się doradztwem kredytowym kłopoty z aktualizacją danych przekazywanych do BIK nie są wcale rzadkością. – Na pewno należałoby usprawnić aktualizację danych. Obecnie zbyt często zdarzają się błędy i nieścisłości, a wyjaśnianie ich i usuwanie trwa zbyt długo. A to szkodzi przede wszystkim klientom – mówi Krzysztof Karpik ze spółki Expander.
Piotr Polański
OPINIA
Krzysztof Oppenheim, właściciel Oppenheim Enterprise
Nie ulega wątpliwości, że Biuro Informacji Kredytowej jest bardzo potrzebne i trudno sobie wyobrazić działalność banków bez jego pomocy. Jednak sposób wymiany informacji między bankami a BIK budzi wiele wątpliwości. Jeśli dane o kliencie zgromadzone w BIK się zgadzają, wszystko trwa bardzo krótko. Gorzej jest, gdy ujawnią się jakieś wątpliwości. Wówczas samo badanie historii kredytowej może przeciągnąć się nawet do kilku tygodni. Myślę, że taką sytuacją nikt się specjalnie nie przejmuje. Jest to tak naprawdę tylko problem klienta. Ale nie powinno tak być. Choćby dlatego, że prowadzi to do odczłowieczenia tak ważnej dla wszystkich kredytobiorców instytucji.