Samorządy mają do wyboru paletę usług oferowanych przez banki. Mogą przebierać między różnego rodzaju kredytami (inwestycyjnymi, w rachunku bieżącym) a innymi formami finansowania, np. emisjami obligacji komunalnych
Oferta banków dla samorządów pozwala nie tylko na rozpoczęcie przedsięwzięcia finansowanego ze środków UE i kredytowanie wkładu własnego, ale także na sfinansowanie luki czasowej, jaka pojawia się pomiędzy terminem regulowania faktur a dniem otrzymania dotacji w ramach programu unijnego. Jej sfinansowanie odbywa się przez tzw. kredyt pomostowy, udzielany w wysokości podlegającej dotacji ze środków funduszu pomocowego na okres obejmujący czas realizacji inwestycji oraz zwrot kosztów w ramach określonego programu. Spłata kredytu następuje ze środków dotacji.
Kredyt pomostowy umożliwia finansowanie do 100 proc. kosztów przewidzianych do refundowania na podstawie umowy o dofinansowaniu projektu ze środków unijnych. Daje możliwość wcześniejszej spłaty przez kredytobiorcę części lub całości kredytu bez dodatkowych prowizji, a także przesunięcia terminu spłaty kredytu w przypadku opóźnienia terminu refundacji kosztów.
Banki udzielają również kredytów na finansowanie wkładu własnego. Zwykle poprzedza go przedstawienie potwierdzenia o zakwalifikowaniu projektu do realizacji w ramach programu operacyjnego (np. umowy z instytucją zarządzającą). W zależnożci od skali przedsięwzięcia, finansowanie wkładu własnego może przybrać formę kredytu inwestycyjnego lub emisji dłużnych papierów wartościowych. W przypadku większych projektów realizowanych przez samorządy może być to nisko oprocentowane finansowanie długoterminowe o terminach spłat sięgających 8-12 lat.
Kolejna forma współpracy banku i samorządu to wystawianie promes kredytowych. Wiążą się one ze specyfiką procesu wnioskowania o refundacje z funduszy strukturalnych i koniecznością udokumentowania planowanych składników finansowych projektu. Wniosek o wydanie promesy nie odbiega od wniosku o kredyt, co oznacza, że już na wstępnym etapie zabiegów o fundusze unijne beneficjent przechodzi przez proces bankowej oceny wiarygodności kredytowej łącznie z oceną finansowej wykonalności projektu. Dzięki temu umowę kredytową można zawrzeć automatycznie w okresie ważności promesy. Kolejny plus to wzmacnienie wiarygodności finansowych podstaw projektu w procesie wnioskowania o unijną refundację kosztów.
Kolejny instrument finansowy, do zastosowania w procesie realizacji projektów unijnych, to akredytywa dokumentowa. Dzięki niej można ograniczyć ryzyko niewłaściwego wykonania kontraktu ponoszone przez zleceniodawcę, a także ułatwić dostęp do źródeł finansowania wykonawcom i dostawcom uczestniczącym w realizacji projektów unijnych. W akredytywie występuje zleceniodawca akredytywy (np. gmina realizująca inwestycję), bank otwierający akredytywę i beneficjent akredytywy (wierzyciel transakcji handlowej – np. wykonawca inwestycji, który wygrał przetarg zorganizowany przez gminę). Akredytywa dokumentowa jest sposobem rozliczenia, w którym zobowiązanie do zapłaty za dłużnika (zleceniodawcę akredytywy) przejmuje na siebie bank otwierający akredytywę. Zobowiązanie banku staje się wymagalne, kiedy wierzyciel (beneficjent akredytywy) udowodni, że spełnił wszelkie warunki, od których zależała zapłata.
