Potrzeby finansowe samorządów na zachodzie Europy zaspakajają w znaczym stopniu banki hipoteczne. To one udzielają kredytów sektorowi komunalnemu. W Polsce również pojawiła się taka szansa, zwłaszcza po wejściu w życie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
Ustawa nie precyzuje rodzaju przedsięwzięcia inwestycyjnego, na który został udzielony kredyt, i skali zaawansowania tego przedsięwzięcia, nie narzuca też obowiązku zabezpieczania hipoteką kredytów zaciąganych w bankach hipotecznych na sfinansowanie takich projektów. Bank hipoteczny może kupować papiery dłużne emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego, przyjmować ich lokaty terminowe, a także – w ramach współpracy z jednostką samorządową – świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze. Samorządy mogą korzystać z wiedzy ekspertów bankowych, np. przy nadawaniu transakcjom związanym z nieruchomościami odpowiedniej struktury prawnofinansowej, a nawet przy poszukiwaniu inwestorów.
PRZYKŁAD
Zalety finansowania długoterminowego
Załóżmy, że jednostka samorządu terytorialnego zaciąga kredyt w wysokości 10 mln zł oprocentowany według stawki trzymiesięcznego WIBOR+0,7 proc. na dwa lata. Prowizja przygotowawcza od udzielonego kredytu wynosi 0,4 proc. Kredyt ma być uruchomiony jednorazowo, a raty kapitałowo-odsetkowe spłacane są kwartalnie. Przyjmując poziom stawki WIBOR w wysokości 5,49 proc., suma rat kapitałowo-odsetkowych w pierwszym okresie kredytowania wyniesie 5 502 937,50 zł.
Zastąpmy teraz omawiamy przykład kredytem na 10 mln zł, oprocentowanym na poziomie trzymiesięcznym WIBOR+1,5 proc. z 8-letnim okresem kredytowania i prowizją przygotowawczą na poziomie 0,7 proc. Kredyt będzie uruchamiany jednorazowo, a raty kapitałowo-odsetkowe spłacane kwartalnie. Analogicznie do przykładu poprzedniego, suma obciążeń w pierwszym roku kredytowania wyniesie 1 916 234,38 zł, a więc niespełna 35 proc. obciążeń z tytułu nominalnie tańszego kredytu 2-letniego.
Maksymalna kwota kredytu, jaką jednostka samorządu terytorialnego osiągająca roczne dochody na poziomie 50 mln zł może zaciągnąć, nie przekraczając limitów nałożonych przez ustawę o finansach publicznych, wynosi ok. 13 635 000 zł w przypadku kredytu z 2-letnim okresem spłaty (i na warunkach cenowych opisanych powyżej) oraz 30 mln zł w przypadku nominalnie droższego kredytu 8-letniego. W pierwszym przypadku czynnikiem ograniczającym dalsze zadłużanie jest 15-proc. wskaźnik obsługi długu, w drugim 60-proc. wskaźnik łącznego zadłużenia do dochodów (w tym przypadku wskaźnik obsługi długu pozostaje na wciąż bezpiecznym poziomie 11,5 proc.).
Wniosek: kredyty krótkoterminowe prowadzą do szybkiego osiągnięcia limitów określonych przez ustawę o finansach publicznych i zmuszają jednostki samorządu do odkładania w czasie realizacji wielu projektów.
