Bankowy Arbitraż Konsumencki działa przy Związku Banków Polskich. Jego zadaniem jest rozstrzyganie sporów pomiędzy konsumentami-klientami banków a bankami w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez bank czynności bankowych lub innych czynności na rzecz konsumenta.
Zaletami poddania sporu z bankiem sądowi konsumenckiemu, w odróżnieniu od sporu rozstrzyganego przez sąd cywilny, są przede wszystkim szybkość postępowania (rozstrzygnięcie zapada po kilku tygodniach) oraz niewielkie koszty ponoszone przez wnioskodawcę.
Przedmiot sporu
Przedmiotem postępowania przed arbitrem bankowym mogą być wyłącznie spory pomiędzy konsumentami i bankami - powstałe po 1 lipca 2001 r., których wartość przedmiotu sporu nie jest wyższa niż kwota 8 tys. zł. Przedmiotem postępowania mogą być również spory pomiędzy konsumentami a bankami niebędącymi członkami Związku Banków Polskich, które złożyły oświadczenie, że poddają się rozstrzygnięciom arbitra bankowego i wykonaniu jego orzeczeń.
Wniosek do arbitra
Wszczęcie postępowania przed arbitrem bankowym następuje na wniosek konsumenta. Powinien być on sporządzony w formie pisemnej. Także wszelkie załączniki do wniosku i pisma procesowe kierowane do arbitra należy sporządzić w takie samej formie. Wniosek powinien zawierać dokładne oznaczenie konsumenta. Należy więc podać imię i nazwisko, adres zamieszkania, ewentualnie adres do korespondencji. Wskazane jest również podanie numeru telefonu, faxu lub adresu poczty elektronicznej. Należy również wymienić jego nazwę, oddział i adres siedziby.
Wniosek może być wniesiony bezpośrednio przez konsumenta lub jego pełnomocnika w biurze arbitra bankowego lub przesłany pocztą. Wraz z wniesieniem wniosku trzeba dokonać opłaty w kwocie 50 zł na rachunek arbitra bankowego. W przypadku gdy wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 50 zł, opłata wynosi 20 zł. Jeżeli opłata nie zostanie wniesiona, arbiter nie podejmie żadnych czynności.
Określenie żądania
Trzeba dokładnie określić żądanie. Dobrze jest go zwięźle uzasadnić i wskazać środki dowodowe (np. dokumenty mające związek ze sprawą), które powinny być dołączone do wniosku. Musimy również podać wartość przedmiotu sporu. Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek i innych kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. W przypadku dochodzenia łącznie kilku roszczeń, sumuje się ich wartość. Należy również pamiętać o dołączeniu do wniosku dokumentu potwierdzającego zakończenie postępowania reklamacyjnego w banku. Jeżeli bank milczy, wystarczy oświadczenie konsumenta, że w terminie 30 dni nie uzyskał z banku odpowiedzi na swoją skargę. Brak takiego dokumentu lub oświadczenia spowoduje zwrot wniosku.
Ważne!
Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek i innych kosztów żądanych obok roszczenia głównego
Zwrot wniosku
Arbiter bankowy zwróci wniosek, gdy postępowanie przed arbitrem bankowym jest niedopuszczalne. Wniosek nie zostanie również rozpoznany, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami jest prowadzona sprawa przed sądem powszechnym lub sądem polubownym albo została już prawomocnie osądzona. Arbiter nie zajmie się również sprawą, jeśli jej rozstrzygnięcie należy do sądu polubownego. Nie podejmie on również czynność wówczas, gdy rozpoznanie sprawy wymagałoby przeprowadzenia postępowania dowodowego z udziałem świadków i biegłych, co w jego ocenie byłoby tylko możliwe w postępowaniu sądowym. Wraz ze zwrotem wniosku arbiter bankowy zarządza zwrot połowy uiszczonej przez konsumenta opłaty.
Rozpoznanie sprawy
Po skierowaniu sprawy do rozpoznania, biuro arbitra bankowego przesyła do banku odpis wniosku wraz z załącznikami i wzywa bank do udzielenia odpowiedzi na wniosek w terminie 14 dni. Bank może udzielić odpowiedzi na wniosek pisemnie, przesyłką pocztową, faxem lub za pomocą poczty elektronicznej. Brak odpowiedzi banku na wniosek nie stanowi przeszkody w rozpoznaniu sprawy. W odpowiedzi na wniosek bank powinien oświadczyć, czy żądanie wniosku uznaje w całości lub w części albo czy wnosi o jego oddalenie. Powinno się tam również znaleźć szczegółowe uzasadnienie wraz z przywołaniem przepisów prawa, umów i regulaminów mających zastosowanie w tej sprawie. W przypadku posiadania jakichkolwiek dowodów w postaci dokumentów bank obowiązany jest je dostarczyć.
Arbiter bankowy ma za zadanie w każdym stadium postępowania nakłaniać konsumenta i bank do polubownego rozwiązania sporu poprzez zawarcie ugody. Ugoda zawarta przed arbitrem bankowym zostaje ujęta w formie orzeczenia z zaznaczeniem, że wydane ono zostało w wyniku zawartej między konsumentem a bankiem ugody. W przypadku braku możliwości polubownego rozwiązania sporu arbiter rozstrzyga go na posiedzeniu niejawnym. W szczególnych przypadkach, ze względu na charakter sporu, może wyznaczyć rozprawę, na którą wezwie konsumenta i bank. Niestawiennictwo którejkolwiek ze stron nie stanowi przeszkody w przeprowadzeniu rozprawy, chyba że wezwania nie zostaną doręczone prawidłowo.
Orzeczenie ostateczne
Arbiter bankowy po rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu niejawnym bądź po przeprowadzeniu rozprawy wydaje orzeczenie. Orzeczenie powinno zawierać: wymienienie stron, oznaczenie przedmiotu sprawy, rozstrzygnięcie arbitra bankowego oraz rozstrzygnięcie co do kosztów postępowania. Orzeczenie musi być również uzasadnione. Uzasadnienie orzeczenia powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Znajdzie się tam również ustalenie faktów, które arbiter bankowy uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia wraz z przytoczeniem przepisów prawa.
GDZIE WYSŁAĆ WNIOSEK
Wszczęcie postępowania następuje tylko i wyłącznie na wniosek konsumenta. Wniosek o wszczęcie postępowania musi mieć formę pisemną i może zostać przesłany do abitrażu pocztą na adres:
Bankowy Arbitraż Konsumencki
ul. Kruczkowskiego 8
00-380 Warszawa
telefon (0 22) 48 68 400
OPŁATA OD WNIOSKU
Wraz z wniesieniem wniosku konsument uiszcza opłatę w kwocie 50 zł przekazem na rachunek arbitra bankowego.
PKO BP S.A. XV/O Centrum Warszawa
55 1020 1156 0000 7702 0008 8120
W przypadku gdy wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 50 zł, opłata wynosi 20 zł.
LICZBA WNIOSKÓW
Z danych sądu polubownego wynika, że w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2006 r. wpłynęło do arbitra bankowego 807 wniosków. Do 31 grudnia 2006 r. wydano orzeczenia w 805 przypadkach, z tego:
l na korzyść klienta - 52,
l zakończonych ugodą pomiędzy stronami sporu - 84,
l na korzyść banku - 230,
l zakończonych zwrotem lub odrzuceniem wniosku - 439.
Zakres merytoryczny wpływających wniosków przedstawiał się w sposób następujący:
l rachunki i lokaty bankowe - 114,
l kredyty bankowe - 439,
l obrót płatniczy, w tym różnego rodzaju karty bankowe - 114,
l papiery wartościowe - 0,
l inne - 140.
Średni czas rozpatrywania wniosku wyniósł ok. sześciu tygodni.
Wypis orzeczenia jest doręczany przez biuro arbitra bankowego listem poleconym konsumentowi i bankowi. Bank przegrywający sprawę ma obowiązek zwrócić konsumentowi wniesioną opłatę i koszty postępowania przed arbitrem bankowym. Bank musi uiścić koszty postępowania w ciągu 14 dni od otrzymania wypisu orzeczenia.
Zgodnie z regulaminem sądu arbitrażowego orzeczenie arbitra bankowego jest dla banku ostateczne. Bank musi je wykonać nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wypisu orzeczenia. Konsument, który nie jest zadowolony z orzeczenia, może skierować sprawę na drogę postępowania sądowego.
Zawieszenie i umorzenie postępowania
Postępowanie przed arbitrem bankowym może zostać zawieszone na wniosek konsumenta lub zgodny wniosek konsumenta i banku. W takim przypadku postępowanie niepodjęte przez którąkolwiek ze stron w ciągu roku zostaje umorzone. Konsument może również w każdym czasie cofnąć wniosek o rozpoznanie sprawy przed arbitrem bankowym, co spowoduje jego umorzenie.
ŁUKASZ SOBIECH
lukasz.sobiech@infor.pl