Korzystanie z unijnego wsparcia jest dla wielu producentów strategią długofalową. Oferta Funduszy Europejskich została tak skonstruowana, by procesy tworzenia i rozwoju innowacji można było finansować sukcesywnie – etap za etapem. Pieniądze z Programu Inteligentny Rozwój (POIR) i Programu Polska Wschodnia (POPW) współfinansują innowacje począwszy od fazy koncepcyjnej projektów, przez prace badawczo-rozwojowe (B+R), aż po wdrożenie oraz umieszczenie nowych produktów i usług na rynkach zagranicznych. Takie całościowe podejście daje firmom bardzo mocne wsparcie – czasem na lata! Dzięki niemu wielu polskich producentów podbija świat. Przyjrzyjmy się kilku z nich.
Meble z Polski nie mają sobie równych
Nasz kraj jest największym w Europie eksporterem mebli. Co więcej, w tej klasyfikacji Polska zajmuje drugie miejsce na świecie (źródło: raporty Polskiego Instytutu Ekonomicznego 2021 i SpotData 2021). W pierwszym kwartale 2021 wartość eksportu branży wyniosła 3,14 mld euro, a polskie meble trafiły do 139 krajów na wszystkich kontynentach. W unijnym eksporcie mebli do siedzenia ponad 20% udziału mają właśnie wyroby polskie. W tym segmencie jesteśmy europejskim liderem nieprzerwanie od 2009 roku (SpotData 2020). Co decyduje o tak mocnej pozycji mebli z Polski? Dobra jakość i przystępna cena.
Przykładem przedsiębiorstwa, które postawiło na rozwój przez innowacje (realizowane z pomocą Funduszy Europejskich) jest Fabryka Mebli Drewnianych Drewdom z miejscowości Gatniki. Firma nie prowadzi samodzielnie prac badawczo-rozwojowych, lecz korzysta z gotowych wyników. Kupuje także patenty, na których bazuje przy rozwijaniu swoich produktów. A efekty? Drewdom uruchomił nową linię produkcyjną mebli opartych na nowoczesnych projektach wzorniczych. Do produkcji swoich wyrobów firma chce zastosować innowacje technologiczne według patentu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie opracowane we współpracy z Wydziałem Technologii Drewna. To będzie nowość w skali europejskiej! Na czym polega innowacja? Są nią płyty meblowe oklejone okleiną z drewna zagęszczonego, w wyniku podgrzania do wysokiej temperatury (ok. 200°C) i sprasowania (tzw. proces modyfikacji termomechanicznej). Użycie tej technologii podwyższy właściwości mechaniczne elementów (np. twardość) oraz pozwoli na lepsze wykorzystanie materiału drzewnego i wydłużenie życia mebli. Jej zastosowanie było możliwe dzięki funduszom z Programu Polska Wschodnia i Programu Regionalnego dla woj. świętokrzyskiego. Wdrożenie innowacji wpłynęło na decyzję firmy o rozpoczęciu eksportu
Na nowatorskie rozwiązania ze wsparciem Funduszy Europejskich postawiła też Fabryka Mebli Taranko z Morąga. Celem był rozwój przez realizację strategii wzorniczej i wprowadzenie na rynek nowych kolekcji mebli. Innowacje przez wzornictwo (z oferty programu Polska Wschodnia) to pomoc obejmująca kilka etapów – od koncepcji, usług doradczych, po wprowadzenie nowatorskich rozwiązań. W Taranko zaowocowała ona wdrożeniem szeregu innowacji na różnych etapach produkcji. Dzięki nim udoskonalono proces produkcyjny, zarządzanie produkcją oraz komunikację z klientami i partnerami handlowymi.
Akcesoria do pojazdów – nasza eksportowa perełka
Pod względem eksportu części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (zwłaszcza nowoczesnych rozwiązań dla aut i transportu niskoemisyjnego) Polska zajmuje 5. miejsce w Europie. Właśnie ta branża przynosi naszej gospodarce największe przychody z eksportu. Przyjrzyjmy się dwóm należącym do niej firmom, które skorzystały z Funduszy Europejskich, aby stworzyć coś naprawdę wyjątkowego.
Zdaniem wielu ekspertów małe auta miejskie i pojazdy elektryczne to dziś konieczność, szczególnie w dużych miastach. Start-up Breeze Energies, z pomocą Programu Inteligentny Rozwój, opracował hybrydowy zasobnik energii o wysokiej trwałości. Przeznaczony jest do lekkiego samochodu elektrycznego. To praktyczne rozwiązanie znanego dylematu: co zrobić, by trwałe i lekkie akumulatory nie musiały być takie drogie. „W mniejszych pojazdach rzadko stosuje się akumulatory litowo-jonowe, głównie ze względu na cenę – te samochodziki muszą być tanie. Tymczasem klasyczny akumulator litowo-jonowy jest czterokrotnie droższy od kwasowo-ołowiowego. Ten prosty fakt był punktem wyjścia dla naszego projektu” – wyjaśnia prezes spółki, dr Maciej Wieczorek. Jego firma zaczęła od produkcji mikrosamochodów miejskich. „Pojazdy podobne do oferowanych przez nas są obecne w Niemczech, Hiszpanii i we Włoszech, w Polsce będziemy natomiast pierwsi. Jeśli zaś chodzi o akumulatory hybrydowe w pojazdach, to innowacja będzie miała wymiar europejski”. Ale na tym nie koniec! Zastosowań dla hybrydowego zasobnika energii jest znacznie więcej. Sprawdza się w układach fotowoltaicznych, wiatrakach i wszędzie tam, gdzie liczy się długa żywotność oraz koszt akumulatorów.
Również Firma Progresja Space specjalizuje się w rozwijaniu technologii dla pojazdów, ale… kosmicznych! Jej działalność skupia się na kompletnych systemach napędowych do nano- i mikrosatelitów. We współpracy z Instytutem Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy im. Sylwestra Kaliskiego spółka wypracowała koncepcję innowacyjnego napędu do zastosowania w małych satelitach (typu CubeSat). Efektem projektu dofinansowanego z POIR będzie opracowanie i wdrożenie technologii impulsowego silnika plazmowego zasilanego ciekłym paliwem. Jego atuty – bardzo niski pobór mocy, wysoka wydajność i niewielkie gabaryty – są zdaniem prezesa spółki, Tomasza Palacza, porównywalne lub nawet lepsze od produktów oferowanych na rynku napędów satelitarnych. „Główną innowacją jest zastosowanie do impulsowego silnika plazmowego ciekłego polimeru zamiast stałego bloku paliwa. W głównej mierze wpływa to na wysoką wydajność oraz powtarzalność strzałów (impulsów)" – tłumaczy Tomasz Palacz.
Polskie kosmetyki podbijają świat
Eksport kosmetyków z Polski rósł nieprzerwanie od momentu naszego wejścia do Unii Europejskiej. Według danych GUS od 2004 r. do 2019 r. jego wartość zwiększyła się niemal pięciokrotnie (z 3 do 14,8 mld zł). Aż połowa polskich kosmetyków sprzedawana jest za granicą (raport Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu – PAIH, Grupa PFR 2020). Autorzy raportów PAIH i Santander Bank Polska (z września 2020) wskazują, że nasza branża kosmetyczna obroniła się przed pandemią COVID-19. Polskie marki, dzięki umiejętności elastycznego reagowania na nadzwyczajne sytuacje, umocniły się nawet na wymagających rynkach zagranicznych. Np. w kwietniu 2020 r. odnotowano (wg Santander Bank Polska) wzrost eksportu do Szwecji i Danii o blisko 30%, a do Szwajcarii o ponad 150% w porównaniu do roku poprzedniego.
Przykładem firmy kosmetycznej, która z pomocą Funduszy Europejskich rozwinęła potencjał innowacyjny jest spółka OnlyBio.life z grupy Tech HUB. Zajmuje się ona produkcją ekologicznych kosmetyków i środków czystości. Unijne dotacje pozwalają firmie prowadzić prace B+R nad nowymi produktami i z sukcesem wprowadzać je na rynki zagraniczne. Budowa centrum B+R, zrealizowana z udziałem ponad 5 mln zł z Programu Inteligentny Rozwój, okazała się dla OnlyBio.life strzałem w dziesiątkę. „Nie będzie nadużyciem, jeśli powiem, że nowo wprowadzone serie dosłownie znikają z półek” – podkreśla Marcin Pawlikowski, szef grupy, do której należy spółka. Nie przypadkiem produkty z nowego laboratorium tak znakomicie spełniają oczekiwania klientów. „Chcąc posiadać istotną przewagę w branży kosmetyków naturalnych, trzeba stawiać przed sobą wysoko zaawansowane technologiczne wyzwania. Wykorzystywanie w produktach Onlybio.life biosurfaktyny z rzepaku jest efektem jednego z nich” – ocenia Marcin Pawlikowski. Prace B+R jego firma prowadzi też nad kosmetykami opartymi na ekstraktach z pofermentów. Nowa technologia zapewni produktom działanie biobójcze i wirusobójcze przy zachowaniu czystości ekologicznej i w pełni naturalnego składu. Wartość projektu wynosi ponad 25 mln zł, z czego 18 mln to wsparcie z Programu Inteligentny Rozwój. Program dofinansował też uczestnictwo spółki w zagranicznych targach i imprezach wystawienniczych. Pozwoliło to na wprowadzenie nowych produktów na tak wymagające rynki, jak rynek azjatycki i Ameryki Południowej (konkretnie Brazylii).
Jak rozwijać innowacje z pomocą Funduszy Europejskich?
Większość wymienionych firm korzystało z dofinansowania różnych etapów rozwoju innowacji. Wymagało to realizacji kilku projektów (czasem z różnych konkursów) poprzedzonych złożeniem kilku wniosków. Nowy program wspierający rozwój innowacyjności – Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (czyli następca POIR) – wprowadza w tym zakresie znaczne uproszczenie. Wiele etapów będzie można zawrzeć w jednym wniosku, a następnie realizować w ramach tego samego projektu. Jak to możliwe? Otóż projekt prowadzony przez przedsiębiorcę będzie mógł mieć charakter modułowy. Jeden z modułów jest obowiązkowy (to element prac B+R lub inwestycji w infrastrukturę B+R), a reszta fakultatywna. Krótko mówiąc, można będzie dobrać kilka modułów i zestawić je w całość, jako jeden projekt. I już! Jakie są fakultatywne moduły? Będzie ich pięć: wdrożenie wyników prac B+R, cyfryzacja, zastosowanie tzw. zielonych technologii, internacjonalizacja (czyli wprowadzenie produktu na rynki zagraniczne) oraz moduł szkoleniowy. Można spośród nich wybrać, co komu pasuje.
Warto też skorzystać z fachowej pomocy Funduszy Europejskich dla firm planujących prowadzenie działalności innowacyjnej. Oferowana jest w formie bezpłatnych usług informacyjnych ekspertów STEP. Przedsiębiorcy mają do dyspozycji także drugą ścieżkę STEP, tzw. Innovation Coach. Wspiera ona tych, którzy nawet jeszcze nie mają pomysłu, w jakim obszarze działalności firmy wdrożyć innowację. To nie jest przeszkoda! Eksperci podpowiedzą, ukierunkują, a ich pomoc będzie przyjazna i, co ważne, „szyta na miarę”. Do skorzystania z niej wystarczy chęć. Życzymy wspaniałych innowacji rozwijanych sukcesywnie z udziałem Funduszy Europejskich.
fot. materiały prasowe