Czy biuro rachunkowe może zrezygnować z ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 28 września 2015 r., sygn. ITPP1/4512-701/15/AJ.

Rozpatrywana przez organ podatkowy sprawa dotyczyła biura rachunkowego, które wykonuje usługi polegające na:

• prowadzeniu w imieniu i na rzecz podatników i płatników ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych oraz innych ewidencji do celów podatkowych,
• sporządzaniu w imieniu i na rzecz podatników i płatników zeznań i deklaracji podatkowych, deklaracji rozliczeniowych do ZUS,
• sporządzaniu dokumentacji kadrowo-płacowej (dokumenty dotyczące zatrudnienia i zwolnienia pracowników, listy płac, umowy zlecenia i o dzieło, przelewy wynagrodzeń).

Czy biuro rachunkowe może składać deklaracje w formie papierowej

Usługi są świadczone w ramach stałej obsługi księgowej oraz w ramach jednorazowych zleceń np. na wypełnienie deklaracji podatkowej. Jednorazowe zlecenia są wykonywane również na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył do tej pory w żadnym roku kalendarzowym kwoty 20.000 zł.

W 2002 r. prowadzący biuro Pan, Wnioskodawca, otrzymał wydane przez Ministra Finansów świadectwo kwalifikacyjne. Nie jest i nie był wpisany na listę doradców podatkowych.

W związku z powstałym przekonaniem, że każda osoba wykonująca czynności określone powyżej, wykonuje nie tylko czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213) ale również czynności uznane za „doradztwo podatkowe” w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, rozpoczął Pan od dnia 1 marca 2015 r. ewidencję sprzedaży i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

W dniu 9 kwietnia 2015 r. Minister Finansów wydał „interpretację ogólną” w zakresie stosowania tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT oraz obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wobec podmiotów wykonujących między innymi usługi związane z obsługą rachunkowo-księgową, w której wskazał, że podatnicy wykonujący usługi obsługi rachunkowo-księgowej, a nieświadczący usług doradztwa podatkowego rozumianych jako udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom oraz osobom trzecim odpowiedzialnym za zaległości podatkowe oraz następcom prawnym podatników, płatników i inkasentów na ich zlecenie lub na ich rzecz porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami, nie są zobowiązani do prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W związku z tym, że świadczy Pan wyłącznie usługi związane z obsługą rachunkowo-księgową a nie świadczy usług „doradztwa podatkowego”, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej. W związku z powyższym planuje Pan z niej zrezygnować. Jednocześnie w związku z zakończeniem pracy kasy w trybie fiskalnym dokona czynności określonych w § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących.

Obowiązek podatkowy od usługi doradztwa podatkowego i obsługi księgowej

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie: Czy może Pan zrezygnować z prowadzenia ewidencji sprzedaży i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej?

Pana zdaniem, wobec faktu niewykonywania czynności uznanych za „doradztwo podatkowe” w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz nieprzekroczenia wartości sprzedaży w wysokości 20.000 zł na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w poprzednich latach oraz w roku bieżącym, ma Pan prawo zrezygnować z prowadzenia ewidencji sprzedaży z użyciem kasy rejestrującej i ewidencjonować sprzedaż przy pomocy „ewidencji sprzedaży bezrachunkowej” lub na podstawie wystawionych faktur.

Organ podatkowy uznał takie postępowanie za prawidłowe, wyjaśniając w sposób nastepujący:

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.).

W myśl tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powołany przepis art. 111 ust. 1 ustawy określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Polecamy: Praktyczny leksykon VAT

Kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń.

W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. w powyższym zakresie obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r. poz. 1544).

Stosownie do zapisu § 3 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania (§ 3 ust. 2).

Na podstawie § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20.000 zł.

W tym miejscu należy podkreślić, że w obecnie obowiązującym rozporządzeniu, Minister Finansów rozszerzył zakres czynności wyłączonych ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Jak wynika z zapisu § 4 pkt 2 lit. h) ww. rozporządzenia, zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług doradztwa podatkowego.

Stosownie do zapisu § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia, w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, którzy po dniu 31 grudnia 2014 r. kontynuują świadczenie usług, o których mowa w § 4 pkt 2 lit. c-j, świadczenie tych usług jest zwolnione z obowiązku ewidencjonowania do dnia 28 lutego 2015 r.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, traci moc z dniem 1 marca 2015 r. - § 9 ust. 2.

Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa. W potocznym rozumieniu termin „doradztwo” obejmuje szereg usług doradczych, np.: podatkowe, prawne, finansowe. Zakres znaczeniowy pojęcia „usługi w zakresie doradztwa” jest szerszy niż termin „usługi w zakresie doradztwa prawnego”. Wobec braku w ustawie definicji doradztwa należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl), pod pojęciem „doradcy” należy rozumieć tego „kto udziela porad”. Natomiast „doradzać”, w myśl powołanego wyżej Słownika Języka Polskiego PWN, oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”. Na podobny kierunek wskazuje również potoczne rozumienie tego terminu, zgodnie z którym „doradztwo” to udzielanie porad, opinii i wyjaśnień. Tak więc doradztwo jest udzielaniem fachowych opinii, porad, np. ekonomicznych, czy finansowych.

Jednym z rodzajów doradztwa jest doradztwo podatkowe.

Zauważyć należy, że doradztwo podatkowe i związany z tym zawód doradcy podatkowego jest regulowany ustawą z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2011 r., Nr 41 poz. 213, z późn. zm.). Dla celów określenia czynności jakie może wykonywać doradca podatkowy został określony ustawowo zakres czynności uznawanych za czynności doradztwa podatkowego.

Jak stanowi art. 2 ust. 1 ww. ustawy - czynności doradztwa podatkowego obejmują:

1. udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
2. prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;
3. sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie;
4. reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1.

W myśl art. 2 ust. 1a cyt. ustawy, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do czynności wykonywanych na rzecz osób trzecich odpowiedzialnych za zaległości podatkowe oraz następców prawnych podatników, płatników lub inkasentów w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej.

Jak już zostało wyżej wskazane, ustawa o podatku od towarów i usług przywołując pojęcie usług w zakresie doradztwa (zakres tego pojęcia obejmuje również doradztwo podatkowe), nie odwołuje się jednak wprost do innych aktów prawnych, w tym do ustawy o doradztwie podatkowym. Zatem definicją czynności doradztwa podatkowego, stworzoną na potrzeby uregulowania zawodu doradcy podatkowego, można posiłkować się jedynie pomocniczo - decydujące znaczenie ma więc w omawianym zakresie wykładnia językowa.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę wykładnię językową terminu „doradztwo” oraz potoczne rozumienie tego terminu, jak również treść art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o doradztwie podatkowym, należy zauważyć, że doradztwo podatkowe sensu stricto obejmuje czynności polegające na udzielaniu porad z zakresu podatków czy też wskazywaniu sposobu postępowania w sprawie związanej z podatkami, w tym również na opracowaniu pewnej koncepcji czy strategii, którą podmiot np. podatnik może wykorzystać w prowadzonej przez siebie działalności np. do podjęcia lub zaniechania konkretnego działania. Tym samym z katalogu czynności uznawanych za doradztwo podatkowe w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym, do celów stosowania przepisu § 4 pkt 2 lit. h) powołanego rozporządzenia, za czynności o charakterze doradczym powinny zostać uznane tylko czynności polegające na udzielaniu takim podmiotom jak: podatnicy, płatnicy i inkasenci, osoby trzecie odpowiedzialne za zaległości podatkowe oraz następcy prawni podatników, płatników lub inkasentów, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami. Powyższe twierdzenie znajduje również potwierdzenie w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 maja 2007 r., sygn. K 42/05.

Natomiast czynności polegające na prowadzeniu ksiąg i ewidencji podatkowych z istoty swej bliskie są działalności zawodowej osób uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, czyli czynnościom księgowym, a czynności polegające na sporządzaniu deklaracji i zeznań podatkowych mają w znacznej mierze charakter techniczny, a nie prawny, choćby z tego względu, że są sporządzane na podstawie innych dokumentów, w szczególności ksiąg rachunkowych. Tym samym czynności te nie stanowią doradztwa, o którym mowa w § 4 pkt 2 lit. h) rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od tego, że zostały uznane za czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym (art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy).

Powyższą wykładnię potwierdza również systematyka ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którą prawodawca rozróżnia usługi doradcze od księgowych (art. 28l pkt 3 ustawy).

Zatem, czynności wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o doradztwie podatkowym nie sposób uznać za czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, polegających na udzielaniu porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych i tym samym nie stanowią doradztwa, o którym mowa w § 4 pkt 2 lit. h) ww. rozporządzenia.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy w sytuacji gdy podmiot (niezależnie od jego statusu czy też posiadania określonych uprawnień) będzie świadczył wyłącznie usługi polegające na prowadzeniu w imieniu i na rzecz podatników i płatników ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych oraz innych ewidencji do celów podatkowych, sporządzaniu w imieniu i na rzecz podatników i płatników zeznań i deklaracji podatkowych, deklaracji rozliczeniowych do ZUS, sporządzaniu dokumentacji kadrowo-płacowej (dokumenty dotyczące zatrudnienia i zwolnienia pracowników, listy płac, umowy zlecenia i o dzieło, przelewy wynagrodzeń) i nie będzie świadczył usług doradczych lub prawniczych (takich jak wskazane w art. 2 ust. 1 pkt 1 lub pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym), należy stwierdzić, że wynikające z zapisu § 4 pkt 2 lit. h) powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. wyłączenie ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie znajdzie zastosowania.

Tym samym, skoro - jak wskazano we wniosku - osiągany przez Pana obrót z tytułu sprzedaży na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, w żadnym roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 20.000 zł, to może Pan korzystać ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Tym samym, słuszne jest zawarte we wniosku stanowisko, zgodnie z którym ma Pan prawo zaprzestać prowadzenia ewidencji obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM