Usługi księgowe są adresowane przede wszystkim do podmiotów gospodarczych, a większość z nich jest podatnikami VAT. Skoro więc są to usługi świadczone na rzecz VAT-owców, to świadczący je również powinien być podatnikiem tego podatku. Jego VAT będzie neutralny dla klientów (co do zasady jest im wszystko jedno, czy zapłacą VAT do urzędu skarbowego, czy dostawcy towarów lub usług). W efekcie biuro rachunkowe będzie mogło ustalać ceny w kwotach netto i odliczać VAT od swoich zakupów (np. od najmu czy zakupu komputera) – zresztą księgowym raczej nie trzeba tego tłumaczyć.
Zwolnienie podmiotowe z VAT w 2017 roku
Podmioty zwolnione
Można sobie jednak wyobrazić biuro, które specjalizuje się np. w obsłudze banków, uczelni lub placówek medycznych. Tego typu podmioty korzystają ze zwolnienia z VAT, a tym samym nie mogą odliczać podatku naliczonego w otrzymanych fakturach. Dlatego świadcząc usługi na rzecz takich podmiotów, wskazane byłoby nie być podatnikiem VAT. Podatek ten przestaje być bowiem neutralny, tylko podraża koszt wykonywanej usługi.
Zastosowanie procedury VAT marża przez biuro rachunkowe
Dodatkowe utrudnienie powstaje w przypadku świadczenia usług na rzecz ludności (osób fizycznych niewykonujących działalności gospodarczej). Wtedy dochodzi bowiem kwestia posiadania kasy fiskalnej.
Podatnicy korzystający ze zwolnienia od VAT najczęściej wybierają je z uwagi na wielkość obrotów – prawo do zwolnienia mają podatnicy, u których wartość sprzedaży nie przekracza w skali roku 150 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Zwolnienie to jest dostępne prawie dla wszystkich, przy czym dla nas kluczowe jest słowo „prawie”. Niektóre podmioty są bowiem zmuszone do bycia czynnymi podatnikami VAT. Omawianego zwolnienia nie stosuje się m.in. do podatników świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
Polecamy: Biuletyn VAT
c) jubilerskie.
Kasy fiskalne 2017 – zwolnienia
A co z kasą fiskalną
Z kolei w zakresie kas fiskalnych należy pamiętać o dwóch rzeczach. Po pierwsze ewidencjonuje się za ich pomocą jedynie obroty na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Ustawa o VAT zawiera przy tym własną definicję działalności gospodarczej, oderwaną od definicji stosowanej na użytek ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.).
W myśl art. 15 ust. 1–2 ustawy o VAT podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat. Działalność gospodarcza obejmuje zaś wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W efekcie za pomocą kasy nie ewidencjonuje się usług świadczonych na rzecz:
1) podmiotów gospodarczych,
2) podmiotów, które nie mają statusu przedsiębiorcy, ale to, co robią, jest działalnością gospodarczą w rozumieniu VAT – np. szkoły i przedszkola, muzea, osoby fizyczne uzyskujące przychody z najmu prywatnego.
Czy biuro rachunkowe może wystąpić o wydanie interpretacji podatkowej dla swojego klienta
Po drugie – mamy zwolnienie od obowiązku fiskalizacji do kwoty 20 000 zł obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Sporadyczne wykonywanie drobnych usług na rzecz takich osób nie oznacza zatem konieczności fiskalizacji. Także w tym przypadku ustawodawca wprowadził kilka wyjątków. Zwolnienia tego nie stosuje się m.in. do świadczenia usług:
a) prawniczych, z wyłączeniem czynności notarialnych,
b) doradztwa podatkowego.
Kluczowe zatem staje się to, czy usługi księgowe są czynnościami doradztwa podatkowego, czy też są to dwa różne rodzaje usług. Pomocą służy Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług:
a) Usługi rachunkowo-księgowe: 69.20.2 PKWiU,
b) Usługi doradztwa podatkowego: 69.20.3 PKWiU.
Różne usługi
Skoro mamy odrębne grupowania, to należy też uznać odrębność obu typów usług. W efekcie księgowy, który nie świadczy usług doradztwa podatkowego (prawniczych i innych objętych wyłączeniami), może korzystać ze zwolnienia z VAT oraz nie mieć kasy fiskalnej – do wysokości stosownych limitów. Potwierdził to zresztą minister finansów w interpretacji ogólnej z 9 kwietnia 2015 r. (nr PT3.8101.2.2015.AEW.16).
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Podatnicy powinni jednak bardzo uważać, bo granica między działalnością księgową i doradczą jest bardzo płynna. W praktyce każdy księgowy podpowiada swoim klientom, jak zoptymalizować zobowiązania podatkowe – zakres jego usług wykracza zatem poza techniczne wprowadzanie danych do programu, a to może wykorzystać fiskus, aby zakwestionować korzystanie ze zwolnienia. ©?
Podsumowanie
● Biura, które świadczą wyłącznie usługi księgowe (nie świadczą usług doradztwa podatkowego, prawniczych itd.), mogą korzystać ze zwolnienia od VAT w granicach 150 000 zł w skali roku, ale zazwyczaj będzie to dla nich mało opłacalne.
● Okazjonalne usługi księgowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie muszą być fiskalizowane w granicach 20 000 zł w skali roku.
● Granica między usługami księgowymi i usługami doradztwa podatkowego jest płynna.
● Najem prywatny to działalność gospodarcza w rozumieniu VAT.
Paweł Ziółkowski
ekspert podatkowy
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 1–2, art. 111 ust. 1, art. 113 ust. 1, 9 i 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Par. 3–4 rozporządzenia ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2014 r. poz. 1544).
Podyskutuj o tym na naszym FORUM