Księgowi i podatnicy w rzeczywistości po Polskim Ładzie 2.0 - rozliczenia roczne PIT, PIT-2

Zmiany podatkowe w 2022 roku

Zmiany podatkowe w ciągu 2022 roku na pewno wpływają na pracę księgowych. Jak istotne są te zmiany? 

Rok 2022 to wyjątkowy rok dla księgowych pracujących w biurach rachunkowych. Pracuję w branży od 1997 roku i tak ogromnej zmiany nie udało mi się przez te wszystkie lata doświadczyć. Ta wyjątkowość polega na tym, że zmiany wystąpiły w zasadzie w każdym obszarze, z którym w naszej pracy się spotykamy. Od sporządzania list płac, poprzez rozliczenia ZUS, po nowe sposoby rozliczeń i zupełnie inne podejście do analiz związanych z wyborem formy opodatkowania. Dla biur rachunkowych to szczególnie trudna sytuacja, ponieważ w naszej pracy spotykamy się z pełnym zakresem prowadzenia rozliczeń klientów, od uproszczonych form, np. ryczałtu, poprzez podatkowe księgi przychodów i rozchodów, aż po rozliczenia spółek. Rozmiar zmian wymaga szczególnej ostrożności, zwłaszcza z powodu braku jednomyślnych stanowisk różnych organów, które w efekcie mogą skontrolować naszą pracę. 

Która z grup odczuje najbardziej te zmiany? Przedsiębiorcy, pracownicy, a może księgowi? 

Wszystkie grupy odczują zmiany – przedsiębiorcy najbardziej te finansowe. Pracownicy mają kłopot, by zrozumieć zmiany i ich złożoność, szczególnie w momencie, kiedy mają podjąć decyzję, czy złożyć PIT-2 i które oświadczenia dołączyć. Księgowi stoją pomiędzy przedsiębiorcami i pracownikami, i zarówno jedna, jak i druga strona oczekuje od nich jasnego przekazu i wytłumaczenia sytuacji, w której się znaleźli. 

Rozliczenie PIT za 2022 rok

Kiedy podatnicy powinni skorzystać z pomocy księgowych? Przy jakich tematach ta usługa jest konieczna oraz w jakim terminie powinni się zgłosić? Do składania rocznych zeznań podatkowych PIT mamy jeszcze sporo czasu, więc czy Państwa potencjalni klienci powinni się spieszyć z tą decyzją? 

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. W biurach rachunkowych obsługujemy podatników, którzy prowadzą firmy oraz osoby fizyczne, które pojawiają się wtedy, kiedy chcą dokonać rozliczenia rocznego. Przedsiębiorcy już w tym momencie powinni zadbać o to, żeby jeszcze przed końcem roku zbadać swoją sytuację. Księgowi pomogą przygotować zestawienia i konkretne dane, z których można będzie wywnioskować, jak ich obecna sytuacja wygląda i ewentualnie podpowiedzą inne wyjścia. Często w trudnych sytuacjach księgowi polecą dodatkowo kontakt z doradcą podatkowym, który wskaże inne możliwości w zakresie opodatkowania. Jeśli chodzi o osoby pracujące, spodziewamy się, że będą potrzebowały pomocy po uzyskaniu rozliczeń PIT-11 od swoich pracodawców. W związku z pojawieniem się od 2023 roku nowych PIT-2 zapewne już od grudnia będzie potrzeba wyjaśnienia wszystkich pozycji, które znalazły się w tym formularzu. Musimy pamiętać, że w roku 2023 pojawią się nowe zasady odliczania kwoty wolnej od podatku. Powinniśmy się do tego przygotować wcześniej, żeby na spokojnie dokonać analizy swojej sytuacji i wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie.

Jak wygląda specyfika pracy księgowych w przypadku tematów związanych z rozliczeniami rocznymi PIT? Z jakich rozwiązań Państwo korzystacie? 

Z roku na rok ankieta przygotowująca dane, tzw. wywiad do rozliczenia rocznego, jest coraz większa. Pojawiają się nowe ulgi, różne możliwości odliczeń i bez dokładnego wywiadu na temat sytuacji finansowej całej rodziny coraz trudniej poprawnie rozliczyć się z podatku. Prace nad ankietą rozpoczynają się już w grudniu, następnie na przełomie lutego i marca następuje kumulacja, ponieważ w tym okresie najwięcej osób fizycznych chce rozliczyć swój podatek. W przypadku przedsiębiorców w roku 2022 nie dopuszczamy możliwości, żeby wszystko zostawić na koniec roku. W zasadzie już przez cały rok prowadzimy kalkulatory elektroniczne, które na koniec mają dać nam niezbędne dane do prawidłowego rozliczenia. W roku 2023, oprócz rozliczeń rocznych PIT, w biurach po raz pierwszy będziemy przygotowywać rozliczenia roczne składki zdrowotnej i trochę się tej sytuacji obawiamy. Przede wszystkim dlatego, że to nowe doświadczenie i nie do końca jeszcze przez nas poznane. 

„Jaki zapłacę podatek?” – to pytanie, które najczęściej słyszycie Państwo od klientów. Czy w tym roku będzie można na nie precyzyjnie odpowiedzieć? 

Tak, to pytanie jest bardzo popularne. W przypadku przedsiębiorców dodatkowo jest jeszcze pytanie: „Jaką składkę zdrowotną zapłacę?”. Precyzyjnie określimy sytuację w momencie sporządzenia rozliczenia rocznego. Liczymy, że systemy nam w tym pomogą i staną na wysokości zadania. 

Czy klienci-przedsiębiorcy powinni sprawdzać, jaki podatek zapłacą po obniżeniu stawki do 12%? Jak mogą to zrobić? 

Tylko szczegółowa analiza może pomóc określić tę wielkość. Przedsiębiorcy muszą tutaj brać pod uwagę również inne dochody, które osiągają. Tak, uważam, że powinni być przygotowani na to, co może ich spotkać w rozliczeniu rocznym.

PIT-2

PIT-2 narobił w zeszłym roku sporo zamieszania. Ministerstwo Finansów opublikowało już nowy, znacznie rozszerzony wzór tego formularza. Kto musi składać PIT-2 i czego on dotyczy? 

Tak, znamy już kształt nowego PIT-2 i wiemy, że jego wypełnienie i złożenie może niektórym sprawić kłopot. Przede wszystkim z powodu nowych zasad polegających na możliwości złożenia go do trzech płatników. Jeśli mamy jednego płatnika i złożyliśmy już wcześniej taki formularz, to nie mamy obowiązku ponownie go składać. Natomiast jeśli współpracujemy z kilkoma płatnikami, to od 2023 roku mamy możliwość odliczania kwoty wolnej jednocześnie nawet u trzech płatników. Formularz zawiera zbiór oświadczeń dotyczących różnych ulg, jak również przewiduje możliwość złożenia oświadczenia o nieodliczaniu kwoty wolnej, więc zapewne będziemy jeszcze nie raz wracać do tego dokumentu i – bez powszechnej informacji oraz wyjaśnienia, jak wypełnić PIT-2 będzie trudno prawidłowo go złożyć. 

Te wszystkie zmiany to przede wszystkim dodatkowe godziny pracy dla księgowych. Czy istnieje zagrożenie, że nie wszyscy klienci znajdą u nich pomoc? 

Trzeba brać taką sytuację pod uwagę. Biura rachunkowe w pierwszej kolejności będą chciały znaleźć czas dla swoich stałych klientów. Już teraz w branży słyszymy, że być może rozliczeń rocznych osób fizycznych, które nie są stałymi klientami, biura rachunkowe nie będą mogły wykonać właśnie z powodu ograniczeń czasowych. Często mówi się również o tym, że rozliczenia będą po prostu droższe, ale to wynika z tego, że będą wymagały znacznie większego nakładu czasu. 

A co, jeśli klienci będą musieli sami odpowiedzieć sobie na kluczowe pytania? Jakie funkcje powinny posiadać narzędzia, aplikacje, programy do samodzielnego rozliczenia PIT-ów, aby pomóc klientom odnaleźć się w chaosie w obliczu zmian związanych z Nowym Ładem? 

W przestrzeni internetowej jest sporo aplikacji do przygotowania rozliczenia rocznego. Ja osobiście korzystam z „fillup”. W tej aplikacji, w module e-pity, z powodzeniem przygotujemy rozliczenia roczne. Moduł pomaga zweryfikować ulgi i przypomina o warunkach, które należy spełnić, żeby z nich skorzystać. Ważne jest to, żeby aplikacja pomagała i była intuicyjna nawet dla osoby, która niekoniecznie świetnie radzi sobie z podatkami

Na pytania odpowiadała Beata Boruszkowska - Prezes Krajowej Izby Biur Rachunkowych. Od 1997 roku związana z usługami księgowymi prowadzonymi przez biura rachunkowe. Od 2006 roku właścicielka Biura Rachunkowego BEATA. Trener biznesu i konsultant. Przeprowadziła liczne szkolenia z zakresu rachunkowości, zarówno uproszczonej, jak i pełnych ksiąg rachunkowych, a także z zakładania działalności gospodarczej i zarządzania finansami. Społecznik na rzecz rozwoju księgowych i biur rachunkowych w Polsce. W 2019 roku otrzymała srebrną odznakę w rozwoju Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Sygnatariusz etyki zawodowej w rachunkowości i społecznej odpowiedzialności biznesu. Zaangażowana w pracę zarządu w powstającej Krajowej Izbie Biur Rachunkowych, której jednym z zadań jest podnoszenie standardów pracy w biurach rachunkowych. Certyfikowana księgowa – świadectwo kwalifikacji nr 32376/02 z dnia 7 czerwca 2002 roku.