Zakaz świadczenia usług księgowych, audytowych i doradztwa podatkowego dla podmiotów rosyjskich od 4 czerwca 2022 r. Umowy trzeba rozwiązać najpóźniej 5 lipca

Zakaz świadczenia na rzecz podmiotów rosyjskich usług rachunkowych, audytowych, księgowych, doradztwa podatkowego, doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania oraz usług public relations - od 4 czerwca 2022 r.

W zmienianym sankcyjnym rozporządzeniu Rady (UE) nr 833/2014 omawiane rozporządzenie Rady (UE) 2022/879 z 3 czerwca 2022 r. dodało nowy Artykuł 5n o następującej treści:

„Artykuł 5n

1. Zakazuje się świadczenia, bezpośrednio lub pośrednio, usług rachunkowych, audytowych (w tym w zakresie badań ustawowych), księgowych lub doradztwa podatkowego lub usług w zakresie doradztwa biznesowego i doradztwa w zakresie zarządzania lub usług public relations na rzecz:

a) rządu Rosji; lub

b) osób prawnych, podmiotów lub organów z siedzibą w Rosji.

2. Ust. 1 nie ma zastosowania do świadczenia usług, które są absolutnie niezbędne do rozwiązania do dnia 5 lipca 2022 r. umów, które są niezgodne z niniejszym artykułem, zawartych przed dniem 4 czerwca 2022 r., lub umów dodatkowych niezbędnych do wykonania takich umów.

3. Ust. 1 nie ma zastosowania do świadczenia usług, które są absolutnie niezbędne do wykonywania prawa do obrony w postępowaniu sądowym oraz prawa do skutecznego środka prawnego.

4. Ust. 1 nie ma zastosowania do świadczenia usług przeznaczonych do wyłącznego użytku osób prawnych, podmiotów lub organów z siedzibą w Rosji, które są własnością osoby prawnej, podmiotu lub organu zarejestrowanego lub utworzonego na mocy prawa państwa członkowskiego lub które są samodzielnie lub wspólnie kontrolowane przez taką osobę prawną, taki podmiot lub taki organ.

5. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 właściwe organy mogą zezwolić na świadczenie usług, o których mowa w tym ustępie, na warunkach, jakie uznają za stosowne, po ustaleniu, że jest to konieczne:

a) do celów humanitarnych, co obejmuje m.in. dostarczanie lub ułatwianie dostarczania pomocy, w tym zaopatrzenia medycznego i żywności, lub przewóz pracowników organizacji humanitarnych i związaną z tym pomoc, lub do celów ewakuacji; lub

b) na potrzeby działań społeczeństwa obywatelskiego, które bezpośrednio wspierają demokrację, prawa człowieka lub praworządność w Rosji.”

Rozporządzenie 2022/879 z 3 czerwca 2022 r. (razem z ww. artykułem 5n) weszło w życie z dniem publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, tj. 4 czerwca 2022 r.

Definicje usług

W świetle załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 184/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 stycznia 2005 r. w sprawie statystyki Wspólnoty w zakresie bilansu płatniczego, międzynarodowego handlu usługami i zagranicznych inwestycji bezpośrednich:

- usługi rachunkowe, audytowe, księgowe i doradztwo podatkowe obejmują prowadzenie ewidencji transakcji handlowych dla podmiotów gospodarczych i innych podmiotów; usługi badania dokumentacji księgowej i sprawozdań finansowych; planowanie i doradztwo w zakresie podatków płaconych przez podmioty gospodarcze oraz sporządzanie dokumentacji podatkowej.

- usługi w zakresie doradztwa biznesowego i doradztwa w zakresie zarządzania oraz usługi public relations obejmują usługi doradztwa, wsparcia i pomocy operacyjnej świadczone na rzecz podmiotów gospodarczych w zakresie zasad i strategii prowadzenia działalności, jak też ogólnego planowania, struktury i kontroli organizacji; obejmują one opłaty za zarządzanie, audyt zarządzania; usługi doradztwa w zakresie zarządzania rynkiem, zasobów ludzkich, zarządzania produkcją i zarządzania projektami, a także usługi doradztwa, wsparcia i usługi operacyjne dotyczące poprawy wizerunku podmiotów gospodarczych oraz ich relacji z ogółem społeczeństwa i innymi instytucjami.

Najpóźniej 5 lipca 2022 r. trzeba rozwiązać umowy

Ministerstwo Finansów wskazuje, że na podstawie ww. przepisów umowy dotyczące świadczenia powyższych usług, zawarte przed  4 czerwca 2022 r., muszą być rozwiązane najpóźniej do 5 lipca 2022 r. Jednak świadczenie tych usług w ramach umów zawartych przed 4 czerwca 2022 r. jest dopuszczalne jedynie, jeżeli jest to absolutnie niezbędne do rozwiązania takich umów i nie później niż do 5 lipca 2022 r.
Powyższy zakaz nie ma zastosowania do świadczenia usług, które są absolutnie niezbędne do wykonywania prawa do obrony w postępowaniu sądowym oraz prawa do skutecznego środka prawnego.

Zakaz świadczenia usług nie ma również zastosowania do świadczenia usług przeznaczonych do wyłącznego użytku osób prawnych, podmiotów lub organów mających siedzibę w Rosji, które są własnością lub są wyłącznie lub wspólnie kontrolowane przez osobę prawną, podmiot lub organ zarejestrowany lub utworzony na mocy prawa państwa członkowskiego.

Państwa członkowskie UE zostały zobowiązane do przyjęcia przepisów umożliwiających stosowanie szóstego pakietu sankcji wobec Rosji, w tym przepisów określających kary za naruszenie wspomnianego zakazu. 

Podstawa prawna: Rozporządzenie Rady (UE) 2022/879 z dnia 3 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 833/2014 dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie

oprac. Paweł Huczko