Usługi księgowe a kasa fiskalna
W związku z tym, że świadczone przez podatnika usługi księgowe nie zostały wymienione wśród usług względem których nie stosuje się zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania oraz mając na względzie fakt, że obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej obligujący do stosowania ewidencji przy zastosowaniu kasy nie został przekroczony, to podatnik może skorzystać ze zwolnienia o którym mowa w § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 grudnia 2021 roku, sygn. KDIB3-2.4012.828.2021.1.MN.
We wniosku o interpretację Wnioskodawca wskazał, że świadczy usługi księgowe na rzecz innych przedsiębiorców oraz w niewielkim zakresie dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Źle interpretując przepisy Wnioskodawca w 2015 roku dobrowolnie zainstalował kasę rejestrującą i sprzedaż na rzecz osób prywatnych ewidencjonuje przy jej zastosowaniu. W żadnych z poprzednich latach obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył 20 000,00. Wnioskodawca nie świadczy usług doradczych. Sprzedaż dla osób fizycznych i rolników ryczałtowych jest sporadyczna. Posiadanie kasy wiąże się z dodatkowymi obowiązkami i kosztami, a użytkowanie jej jest bardzo rzadkie. Podatnik chciał się dowiedzieć, czy w takiej sytuacji może zrezygnować z kasy rejestrującej.
Wnioskodawca, w związku ze sporadycznym użytkowaniem kasy rejestrującej, obrotami nieprzekraczającymi 20 000,00 dla osób fizycznych i rolników ryczałtowych, zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej o braku ewidencjonowania sprzedaży w kasie.
Kasa fiskalna - obowiązki
Dyrektor KIS przychylił się do wniosku podatnika, wyjaśniając, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. Zgodnie z tym przepisem, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Jeżeli nabywcą danej usługi lub towaru jest podmiot inny niż wymieniony w art. 111 ust. 1, to taka sprzedaż w ogóle nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania jej przy użyciu kasy rejestrującej. Tym samym obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej nie wystąpi w przypadku sprzedaży na rzecz innych podmiotów, tj. firm, przedsiębiorstw, organizacji.
Przez sprzedaż rozumie się, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (…).
Zatem stosownie do powyższego, kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w zakresie kas rejestrujących.
Zwolnienie z kasy fiskalnej - rozporządzenie
W obecnym stanie prawnym obowiązują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r., poz. 2519), zwanego dalej rozporządzeniem.
Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących zostało określone w § 2 i § 3 ww. rozporządzenia.
Powyższe zwolnienia wskazują na dwojakiego rodzaju zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, mianowicie zwolnienie dla określonych grup podatników (zwolnienie podmiotowe) i zwolnienie dla konkretnych czynności (zwolnienie przedmiotowe).
Stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia – zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r. czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.
Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym, tzn. że dotyczy konkretnych czynności.
Natomiast zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
Powyższe zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej ma charakter podmiotowy, tj. dotyczy podmiotu.
Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania (§ 3 ust. 2 ww. rozporządzenia).
Należy jednak zauważyć, że niektóre usługi oraz dostawa niektórych towarów zostały wyłączone przez ustawodawcę z prawa do zwolnienia o którym mowa w przepisach § 2 i § 3 ww. rozporządzenia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej. Szczegółowo zostały one wymienione w § 4 powołanego rozporządzenia.
Zgodnie z przepisem § 5 ust 7 ww. rozporządzenia, w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2, zwolnienie to traci moc z chwilą wykonania czynności, o której mowa w § 4.
Zatem bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od przysługującego podatnikowi zwolnienia od tego obowiązku na podstawie § 2 i § 3 powołanego rozporządzenia, podlegają czynności wymienione w § 4 rozporządzenia, dokonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Na gruncie niniejszej sprawy należy również wskazać, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2016 r. powyższe kwestie regulowały przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r., poz. 1215 t.j.), w którym omówione powyżej kwestie zostały uregulowane w analogiczny sposób.
W myśl § 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2017 r. obowiązywało w tym zakresie Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. 2016 r. poz. 2177).
W myśl § 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2017 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
Z kolei w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r. powyższe kwestie regulowały przepisy rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2017 r., poz. 2454).
W myśl § 3 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
Usługi księgowe zwolnione z kasy fiskalnej
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca świadczy m.in. usługi księgowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Źle interpretując przepisy w 2015 roku dobrowolnie zainstalował kasę rejestrującą i przy jej zastosowaniu ewidencjonował sprzedaż na rzecz osób prywatnych. W żadnych z poprzednich latach obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył 20 000,00. Wnioskodawca nie świadczy usług doradczych.
Wątpliwości Wnioskodawcy przy tak przedstawionym opisie sprawy dotyczą możliwości rezygnacji z kasy rejestrującej z uwagi na fakt, że obowiązek ewidencji nie powstał a kwota uprawniająca do korzystania ze zwolnienia nie została przekroczona.
Jak wynika z wniosku Wnioskodawca, świadcząc usługi księgowe nie był obowiązany prowadzić ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Jak twierdzi, obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy użyciu kasy jeszcze nie powstał.
Analizując kwestie związane z rezygnacją z kasy zasadne jest odnieść się do treści wskazanego wyżej § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Należy zaznaczyć, że w zamieszczonym tam katalogu usług, które są wyłączone ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania bez względu na osiągane obroty, ustawodawca nie uwzględnił usług księgowych. Znajdują się tam natomiast w ust. 1 pkt 2 lit. h usługi doradcze, których jak Wnioskodawca jednoznacznie wskazał nie świadczy.
Zatem, jak uznał Dyrektor KIS, w związku z tym, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi księgowe nie zostały wymienione wśród usług względem których nie stosuje się zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania oraz mając na względzie fakt, że obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej obligujący do stosowania ewidencji przy zastosowaniu kasy nie został przekroczony, to Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia o którym mowa w § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia.
W konsekwencji Wnioskodawcę świadczącego usługi księgowe nadal obowiązują zasady ogólne, co oznacza, że może on korzystać w 2021 roku ze zwolnienia podmiotowego z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej wskazanych usług, czyli zrezygnować z kasy rejestrującej, o ile sprzedaż zrealizowana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych nie przekroczy kwoty 20 000 zł.