Do tej pory, kiedy Urząd Skarbowy chciał poddać kontroli jakąś firmę, wysyłał do niej inspektorów, którzy badali wszystkie dostępne na miejscu dokumenty. Teraz nawet osoby rozliczające się z VAT kwartalnie, mają obowiązek comiesięcznego przedstawienia elektronicznej dokumentacji. Dzięki temu urzędnicy skarbowi mają narzędzie, aby szybko ustalić, bez czasochłonnych i żmudnych inspekcji, czy jakieś firmy są np. słupami, które znikną po dokonaniu szeregu transakcji, lub czy wystawiają „lewe” faktury, których później nie rejestrują. Po pierwszych miesiącach wysyłki JPK księgowi Tax Care zauważyli, że nowy obowiązek zmobilizował przedsiębiorców, co przekłada się na poprawność i terminowość rozliczeń.
Nie tylko fiskus sprawdza transakcje
Jak wynika z danych Najwyższej Izby Kontroli, od początku 2013 r. do połowy 2015 r. zaległości w VAT wynikające z pustych faktur wzrosły niemal trzykrotnie, z ok. 5 mld zł do ponad 14 mld zł. Na koniec 2016 r. wartość ta wynosiła już 19,4 mld zł, czyli równowartość ok. 15 proc. faktycznych dochodów budżetu państwa z tego podatku. Dziś, dzięki JPK skarbówka jest w stanie wyłapać puste faktury, zawierające dane podmiotu, który w ogóle nie istnieje. – Urzędy Skarbowe zaczęły uważniej oceniać otrzymywane dokumenty, zwłaszcza te wystawione za niedookreślone usługi o charakterze niematerialnym, takie jak doradztwo czy działania marketingowe. Wyraźnie zmniejszyła się liczba wątpliwych faktur przesyłanych przez przedsiębiorców do zaksięgowania, a także obciążeń VAT, w sytuacjach w których okazywało się, że kontrahent nie miał prawa do jego odliczenia – mówi Barbara Konofalska-Tomczyk, Menager Zespołu Księgowego Tax Care. Zgodnie z danymi resortu finansów, prawie 22 tys. małych i średnich przedsiębiorców złożyło korekty deklaracji VAT na żądanie fiskusa po przenalizowaniu przesłanych przez nich plików kontrolnych.
Weryfikację kontrahentów mamy już we krwi
Zdaniem księgowych, po wprowadzeniu obowiązku wysyłki JPK_VAT poprawiła się też komunikacja przedsiębiorców z urzędami, chociażby w przypadkach zwrotów podatku. – Urząd skarbowy po wysyłce pliku w razie wątpliwości kontaktuje się mailowo, wskazuje błąd i można go szybko skorygować – komentuje Barbara Konofalska-Tomczyk. Duże udogodnienie zarówno dla księgowych jak i samych przedsiębiorców stanowi też odbywająca się na bieżąco weryfikacja statusu kontrahenta w rejestrze VAT. – W ostatnim kwartale pojawiło się kilka wezwań ze strony fiskusa celem skorygowania pliku i deklaracji VAT z uwagi na to, że kontrahent nie jest podatnikiem VAT. Myślę, że takie sytuacje powodują, że weryfikacja kontrahenta wchodzi przedsiębiorcom w krew. To dobry nawyk – dodaje.
Kolejnym atutem pliku kontrolnego, jest możliwość jego wysyłki przez księgową bez konieczności uzyskania pełnomocnictwa w Urzędzie Skarbowym, co ograniczyło niezadowolenie klientów szczególnie w pierwszym miesiącu rozliczeniowym.
Przedsiębiorcy już oswojeni z JPK_VAT
Początki nie były jednak łatwe i wymagały zmiany dotychczasowych przyzwyczajeń oraz sposobów pracy. Jeszcze w styczniu wśród przedsiębiorców panowało niezrozumienie, nie dostarczali dokumentów na czas albo uzupełniali je w błędny sposób i w ostatniej chwili trzeba było robić korekty. Osobom, które do tej pory rozliczały się kwartalnie, nie odpowiadała konieczność comiesięcznego przygotowywania dokumentacji. W efekcie księgowym przybyło zadań, skumulowanych w 25. dniu miesiąca. Dodatkowy problem stanowiły również kwestie techniczne – długo generujące się pliki, częste błędy walidacji czy pracochłonny proces ręcznego uzupełnienia danych niezaciągniętych z systemu.
Zamów bezpłatny 14-dniowy dostęp do INFORLEX Biura rachunkowe!
Usprawnienie pracy nad sprawozdaniami wymagało zdyscyplinowania przedsiębiorców do przekazywania dokumentów we wskazanych terminach i uświadamiania konsekwencji opóźnień. Początkowe obawy dotyczące wysyłki pliku kontrolnego stopniowo zostały rozwiane. Według księgowych, po pierwszym półroczu obowiązywania JPK_VAT nasuwają się raczej pozytywne oceny. Klienci kwartalni zaczynają dostarczać dokumenty systematycznie, co usprawnia proces księgowania.