SN: Przy konflikcie nieruchomość przypada jednego małżonkowi (rozwód) albo spadkobiercy [Przykład]

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
SN: Konflikt Rozwód, spadek. Jak wyjść ze współwłasności nieruchomości [Przykłady] / Shutterstock

Zasada dotyczy zarówno podziału majątku po rozwodzie jak i podziału wspólnego majątku po spadku czy działalności gospodarczej. Zasada wypracowana przez sądy jest prosta. W przypadku konfliktu wspólną nieruchomość nie dzielimy fizycznie. Jedna osoba przejmuje własność i spłaca pozostałych współwłaścicieli. Sąd w ten sposób eliminuje potencjalne konflikty (o np. remont części wspólnej nieruchomości albo kwestie związane z drogami dojazdowymi do nieruchomości).

Zasada nie jest zapisana w przepisach, ale wynika z logicznej interpretacji prawa - w przypadku konfliktu nie można prawidłowo korzystać z nieruchomości. Sąd rozsądzając spór nie może wydać wyroku tworzącego kolejny konflikt.

SN: Współwłasność nieruchomości a konflikt. Wtedy tylko spłata

Przykład 1

Małżonkowie nabyli korzystnie w latach 90-tych duży dom mieszkalny (z ogrodem) w centrum miasta 50 tys. mieszkańców. Na dole domu znajdują się pomieszczenia użytkowe, w których jest gabinet lekarski prowadzony przez żonę. Doszło do rozwodu. Z uwagi na bardzo poważny konflikt między małżonkami sąd nie zgodził się z żądaniem żony o wydzielenie z domu - jako jej osobnej własności - gabinetu lekarskiego. Były mąż spłacił żonę (przejął dom w całości). Tak nakazał sąd.

Sposób rozstrzygnięcia przez sąd sporu przedstawionego w przykładzie jest efektem stanowiska Sądu Najwyższego.

Sąd Najwyższy preferuje spłatę współwłaściciela (np. były małżonek)

Przykładem POSTANOWIENIE SN z 19 października 2011 r. (sygn. akt II CSK 50/11).

Przykład

Małżonkowie dorobili się na kilku działkach kilku pawilonów handlowych (tworzą jeden ciąg – infrastruktura dostarczająca wodę, prąd i ). W pawilonach tych małżonkowie i rodzina prowadzili działalność gospodarczą. Była żona prowadziła tam kwiaciarnię. Na początku XXI wieku wartość tej nieruchomości wynosiła około  580 000 zł – na małżonków przypadało 2x 290 000 zł. Małżonek otrzymał całość majątku z obowiązkiem spłaty żony kwotą 290 000 zł.

Sąd w następujący sposób uzasadnił swoje stanowisko:

Konflikt między współwłaścicielami pawilonów handlowych mógłby uniemożliwić wszystkim współwłaścicielom niezakłócone korzystanie z nieruchomości.

Wnioski:

Wniosek 1. Sąd Najwyższy często wskazuje (i to od 1980 r), że istniejący między współwłaścicielami budynku poważny konflikt może być podstawą do odmowy zniesienia współwłasności poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali.

Wniosek 2. Konflikt jako przesłanka takiego rozstrzygnięcia nie jest wprost ujęty w przepisach kodeksu cywilnego czy kodeksu rodzinnego, ale można to wyprowadzić w drodze wykładni - podział nieruchomości w sytuacji konfliktu wyklucza często użytkowanie nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem.

W kontekście konkretnego przypadku, sąd może zrezygnować z fizycznego podziału nieruchomości na rzecz przyznania jej jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty drugiego współwłaściciela. W rozpatrywanej sprawie sąd nie uwzględnił wniosku E. M. o wydzielenie lokalu użytkowego (kwiaciarni) i przyznanie go jej na własność, ponieważ działki, na których znajduje się nieruchomość, stanowią współwłasność nie tylko byłych małżonków, ale również innych członków rodziny uczestnika, co mogłoby utrudniać korzystanie z nieruchomości z powodu istniejącego konfliktu.

Polecamy: Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce

Zasada – nie ma podziału nieruchomości, gdy jest konflikt nie tylko w małżeństwie

Dotyczy także współwłaścicieli, którzy nie są małżonkami.

W tym rozstrzygnięciu (sygn. akt I CSKP 25/21) dla POSTANOWIENIA z 7 maja 2021 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Sędzia Sądu Najwyższego Jacek Widło (przewodniczący)
‎Sędzia Sądu Najwyższego Marcin Łochowski
‎Sędzia Sądu Najwyższego Mariusz Łodko (sprawozdawca)

- stwierdzili, że: „Jeżeli fizyczny podział nieruchomości miałby prowadzić do nowych konfliktów między byłymi współwłaścicielami, zamiast je eliminować, to taki sposób podziału jest nie do zaakceptowania. Sąd Okręgowy stwierdził, że decyzja Sądu Rejonowego, aby przyznać nieruchomość J. H. i K. T., zobowiązując je do spłaty trzeciego uczestnika, była słuszna. Sprzedaż ich udziałów w przyznanej nieruchomości podczas postępowania nie wpłynęła na tę decyzję o podziale współwłasności.

W sprawie tej chodziło o niedokonanie podziału nieruchomości na odrębne lokale mieszkalne i użytkowe, a przyznanie nieruchomości tylko części współwłaścicieli z pominięciem uczestnika A. Nieruchomość miała powierzchnię prawie 1300 m2. Budynek był częściowo wykończony z powierzchnią usługową i mieszkalną, wykorzystywaną tylko przez A. Wartość nieruchomości według cen na dziś to około 2,5 mln zł. Co ciekawe z nieruchomości korzystał wyłącznie A (źródło zysków – najem).

Infor.pl
Wojsko wezwie 230 tysięcy Polaków. Na tej liście są nawet 60-latkowie i kobiety
16 mar 2025

Strach obleciał tych, do których trafiło to wezwanie? Tocząca się od trzech lat wojna na Ukrainie sprawia, że rutynowe stawienie się przed wojskową komisją kwalifikacyjną, zyskuje inny wymiar. Jak co roku armia sprawdza kto nadaje się na żołnierza. Musi mieć w rezerwie tych, których weźmie w kamasze, kiedy przyjdzie najgorsze.

Trzeba wypłacać pieniądze na czarną godzinę. Apelują o to… banki. Wezwanie, które mrozi krew w żyłach?
16 mar 2025

Najlepiej mieć "w skarpecie" 500-1000 złotych, bo taka kwota, wedle szacunków, pokryje cotygodniowe wydatki. Czy w Polsce powinniśmy posłuchać europejskich banków, które apelują do swoich klientów, żeby ruszyli do bankomatów po pieniądze i w domu trzymali gotówkę na czarną godzinę. Jaki jest tego powód? Czy jest się czego bać? 

Czy 16.03.2025 r. to niedziela handlowa, handel bez zakazu, zakupy w Lidlu i Biedronce, w galeriach, wszystkie sklepy otwarte czy tylko Żabka
16 mar 2025

Czas popularnych imienin to dodatkowy powód, by pilnie uzupełniać domowe zapasy - dla gości, ale i dla domowników. Czy duże zakupy są możliwe dziś, w niedzielę 16 marca? Można wybrać się po nie w ciemno, zakładając, iż jest to niedziela handlowa więc czynne są zarówno sklepy Lidla czy galerie handlowe, jak i najbliższy sklep osiedlowy?

Czy na wadę wzroku można dostać orzeczenie o niepełnosprawność lub odpowiednio – o stopniu niepełnosprawności? Karta parkingowa i nawet 3 502,84 zł (na dziecko) lub 4 349,84 zł miesięcznie (w przypadku dorosłych)
16 mar 2025

Naruszenie sprawności spowodowane przez choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku – w przypadku spełnienia określonych kryteriów – mogą stanowić podstawę do wydania orzeczenia o niepełnosprawności (w stosunku do osób, które nie ukończyły 16 roku życia) lub odpowiednio – orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (w stosunku do osób, które ukończyły 16 rok życia). Te z kolei – w określonych przypadkach, mogą dawać prawo do niemałych świadczeń pieniężnych, które w przypadku, gdy niepełnosprawne jest dziecko, mogą opiewać nawet na łączną kwotę 3 502,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego), a w przypadku niepełnosprawnych dorosłych – na 4 349,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia wspierającego i zasiłku pielęgnacyjnego).

Komunikat ZUS: Ograniczenia w PUE/eZUS
15 mar 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o ograniczeniach w funkcjonowaniu portalu PUE/eZUS.

Sąd dopuścił się licznych błędów i nadinterpretacji – polemika z wyrokiem SO w Suwałkach kwestionującym wskaźnik WIBOR
15 mar 2025

W opublikowanym 4 marca 2025 r. na portalu Infor.pl artykule pt.: „Sąd: Umowa kredytu z WIBOR-em jest nieważna - pierwszy taki wyrok w Polsce. Argumenty Sądu i komentarz radcy prawnego” pani mecenas Beata Strzyżowska – pełnomocnik kredytobiorców w tej sprawie – szeroko omawia tezy zawarte w uzasadnieniu nieprawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach o sygnaturze I C 332/24. Jako pełnomocnik banku w tej sprawie, wnoszący apelację od przywołanego wyroku, chciałbym polemicznie odnieść się do pewnych tez Sądu i Pani Mecenas, aby czytelnicy mieli zapewniony szerszy, a nie jednostronny obraz sprawy.

Kiedy zmiana czasu 2025 – zimowy na letni: śpimy godzinę dłużej czy krócej, czy to jutro w nocy
15 mar 2025

Marzec to jeden z dwóch miesięcy w roku kiedy w zegarach przestawiamy czas z zimowego na letni lub z letniego na zimowy. Wiadomo, że operacja jest w nocy z soboty na niedzielę, ale kiedy dokładnie. Przestawiamy zegarki do przodu czy cofamy, śpimy godzinę dłużej lub krócej?

Tych długów komornicy nie mogą odzyskać. Mocne liczby
15 mar 2025

Kwota ogólnego zadłużenia Polaków jest ogromna. Część tych należności nigdy nie zostanie spłacona, również z powodu wzrostu płacy minimalnej. W rozmowie z Piotrem Nowakiem w programie Gość Infor.pl mówił o tym Przemysław Małecki, rzecznik prasowy Krajowej Rady Komorniczej.

Rząd o mundurowych: Nie będzie transferu środków z ZUS. Jedna emerytura albo dwie emerytury (data graniczna 1 stycznia 1999 r.)
14 mar 2025

Podwójna emerytura a przeniesienie składek z ZUS do MON. Rząd nie zgadza się na takie rozwiązanie. Jest to jeden z pomysłów, aby rozwiązać problem żołnierzy, którzy po odejściu ze służby pracowali w cywilu i odprowadzali składki do ZUS. Mają więc zgromadzone składki emerytalne „żołnierskie” i „cywilne”. Inne reguły dotyczą osób służących przed 1999 r., inne dla rozpoczynających służbę po tej dacie granicznej. Problemy z tym podziałem mogłoby uratować ten pomysł: "Przenieśmy składki „zusowskie” do MON. I dokonajmy korzystnych przeliczeń emerytalnych."

Min. edukacji B. Nowacka: Jeśli dyrektor szkoły po raz drugi będzie chciał być dyrektorem to będzie możliwe powierzenie, a nie konkurs za drugim razem
14 mar 2025

W Ministerstwie Edukacji Narodowej trwają prace nad przygotowaniem projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw zawierającej rozwiązanie polegające na możliwości przedłużenia przez organ prowadzący szkołę lub placówkę powierzenia stanowiska dotychczasowemu dyrektorowi szkoły lub placówki, bez konieczności przeprowadzenia konkursu – źródło MEN i Serwis Samorządowy PAP.

pokaż więcej
Proszę czekać...