Wyższy wiek emerytalny – wyrok TK

Badania konstytucyjności ustawy z dnia 11 maja 2012 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 637) domagała się Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, grupa posłów PIS oraz Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych.

Zadaj pytanie na: Forum

Konstytucyjność podwyższenia wieku emerytalnego

Jako wzorzec kontroli TK przyjął dwa akty prawne. Jeden mający rangę prawa krajowego – tj. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483), drugi – akt prawa międzynarodowego - Konwencja nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego przyjęta w Genewie 28 czerwca 1952 r. (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 93, poz. 775).

Połączone wnioski Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył w pełnym składzie, tj. 14 sędziów. Rozprawa trwała dwa dni. Podjęta decyzja nie zapadła jednogłośnie, aż sześciu sędziów zdecydowało się na zgłoszenie zdania odrębnego.

Trybunał stanął na stanowisku, iż ustawa, która w sposób stopniowy wydłuża wiek emerytalny i zrównuje go dla kobiet i dla mężczyzn jest zgodna zarówno z normami konstytucyjnymi jak i regułami obowiązującymi w prawie międzynarodowym.

Zobacz również: Wiek emerytalny 2015

Trybunał podniósł szereg argumentów na poparcie swego stanowiska, do których należy, m.in.:

• ograniczona swoboda ustawodawcy w ustalaniu i podwyższaniu wieku emerytalnego;
• dyrektywa wymagająca by wiek emerytalny ustalony został na takim poziomie, który zapewnia faktyczną możliwość skorzystania z prawa do emerytury;
• respektowanie zasady ochrony praw nabytych;
• szereg wartości: sprawiedliwość (tj. możliwie równe ponoszenie kosztów funduszu przez kolejne generacje ubezpieczonych), solidarność społeczna oraz stabilność finansów publicznych.

Wiek emerytalny - 67 lat

Zgodnie z nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 2012 roku powszechny wiek emerytalny wynosi 67 lat. Od 2013 roku jest on stopniowo wydłużany. Mężczyźni osiągną go w 2020, kobiety – 2040 roku (wtedy też nastąpi zrównanie czasu pracy dla obu płci).

Polecamy serwis: Emerytury

Emerytura częściowa - niezgodność z konstytucją

TK odniósł się także do regulacji obejmującej swym zakresem konstrukcję emerytur częściowych. Zdaniem Trybunały przepisy te są częściowo niezgodne ze standardem konstytucyjnym. Nie ma bowiem czasowego ograniczenia ich stosowania. Jako częściowo niekonstytucyjne regulacje te pozostają w systemie prawnym. Wymagają jednak odpowiednich poprawek ze strony ustawodawcy.

Podstawa prawna:

Wyrok TK z dnia 7 maja 2014 r., sygn. K 43/ 12.

Ustawa z dnia 11 maja 2012 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 637).